Abstrakt
W rolnictwie tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris (L.) Medik.) uznawany jest za uporczywy chwast upraw polowych i ogrodowych. Jednocześnie jest to roślina lecznicza, o działaniu przeciwkrwotocznym. W swoim składzie ma wiele substancji chemicznych, o różnorodnych właściwościach, potencjalnie również allelopatycznych. W badaniach eksperymentalnych oceniono wpływ wodnych wyciągów z korzeni i pędów tasznika na wybrane procesy fizjologiczne sałaty siewnej (Lactuca sativa L. cv ‘Maryna’). Stwierdzono, że wraz ze wzrostem koncentracji substancji chemicznych zawartych w wodnych ekstraktach z tasznika (korzeń, pędy nadziemne) następuje obniżenie zdolności kiełkowania nasion sałaty podlewanej tymi ekstraktami. Wartości świeżej masy były najwyższe dla siewek sałaty wyrosłych na podłożach z 1% wyciągami z tasznika, a najniższe na podłożach z 5% wyciągami. Odnotowano większy przyrost świeżej masy siewek sałaty podlewanych ekstraktami z pędów tasznika w porównaniu z przyrostem masy siewek podlewanych ekstraktami z korzeni tasznika. Procentowa zawartość wody nie ulegała istotnym statystycznie zmianom w siewkach podlewanych wodnymi ekstraktami zarówno z korzeni, jak i z pędów tasznika w stosunku do siewek sałaty z próby kontrolnej.
Bibliografia
Alliota G., Cafiero G., De Feo V., Palumbo A.D., Strumia S., 1996. Infusion of rue for control of purslane weed: Biological and chemical aspects. Allelopathy J. 3, 207–216.
Baskin J.M., Baskin C.C., 2006. Germination responses of buried seeds of Capsella bursa- -pastoris exposed to seasonal temperature changes. Weed Res. 29(3), 205–212.
Brown P.D., Morra M.J., 1995. Glucosinolate-cotitaining plant tissues as bioherbicides. J. Agric. Food Chem. 43, 3070–3074.
Burgos N.R., Talbert R.E., Kim K.S., Kuk Y.I., 2004. Growth inhibition and root ultrastructure of cucumber seedlings exposed to allelochemicals from rye (Secale cereale). J. Chem. Ecol. 30, 671–689.
Ciesielska A., Borkowska M., 2010. The effect of aqueous extracts of ground seeds of Agrostemma githago on the germination of winter wheat and barley. J. Res. Appl. Agric. Eng. 55(3), 40–43.
Duer I., 1996. Potencjał allelopatyczny biomasy niektórych gatunków chwastów w stosunku do siewek pszenicy ozimej (Triticum aestivum var. vulgare). Rozprawa habilitacyjna. Fragm. Agron. 13(2), ss. 50.
Duke J.A., 1992. Phytochemical constituents of GRAS herbs and other economic plants. CRC Press New York.
Dzienia S., Wrzesińska E., 2003. Wpływ wodnych wyciągów z wybranych gatunków chwastów na energię kiełkowania i wzrost siewek zbóż. Pam. Puł. 134, 79–87.
Einhellig F.A., 1996. Physiology and mechanisms of action in allelopathy. I World Congress on Allelopathy. The Science of Future. 16–20 September 1996, Cadiz, Spain, 139.
Grosso C., Vinholes J., Silva L.R., Guedes de Pinho P., Gonçalves R.F., Valentão P., Jäger A.K., Andrade P.B., 2011. Chemical composition and biological screening of Capsella bursa- -pastoris. Braz. J. Pharmacogn. 21(4), 635–644.
Grundy A.C., Mead A., 2000. Modelling weed emergence as a function of meteorological records. Weed Sci. 48, 594–603.
Hintz M., Bartholmes C., Nutt P., Ziermann J., Hameister S., Neuffer B., Theissen G., 2006. Catching a ‘hopeful monster’: shepherd’s purse (Capsella bursa-pastoris) as a model system to study the evolution of flower development. J. Exp. Bot. 57, 3531–3542.
Holm G.L., Pancho V.J., Herberger J.P., Plucknett L.D., 1979. A geographical atlas of world weeds. Wiley-Interscience Publications, New York.
Hurka H., Neuffer B., 1997. Evolution processes in the genus Capsella (Brassicaceae). Plant Syst. Evol. 206, 295–316.
Jezierska-Domaradzka A., 2007. Allelopatyczny potencjał roślin jako możliwość ograniczania zachwaszczenia upraw rolniczych. Studia i Raporty IUNG – PIB 8, 23–28.
Jezierska-Domaradzka A., Kuźniewski E., 2007. Allelopathic effect of water extracts of Capsella bursa-pastoris (L.) Medik and Stellaria media (L.) Vill on germination and juvenile stages of Ocimum basilicum L. and Origanum majorana L. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 62(2), 10–16.
Jin K.Y., GeunJe P., SeonSik C., HyukHo L., SukJoong H., 1998. Ecological studies on weeds in cultivated pasture. III. Effect of chemical properties of soil on weed development in pasture. RDA J. Agro-Environ. Sci. 40(1), 89–98.
Kieć J., Wieczorek D., 2009. Badania nad przydatnością wyciągów i wywarów roślinnych do zwalczania komosy białej. Post. Ochr. Rośl. 49(1), 371–377.
Kohlmünzer S., 2003. Farmakognozja. PZWL, Warszawa.
Kopcewicz J., Lewak S. (red.), 2005. Fizjologia roślin. Wyd. PWN, Warszawa.
Kozub A., Wagner D., Studzińska-Sroka E., Bylka W., 2012. Capsella bursa-pastoris – a common weed and little-known medicinal plant. Post. Fitoter. 4, 250–253.
Kuroda K., Takagi K., 1968. Physiologically active substance in Capsella bursa pastoris. Nature 220, 707–708.
Kwiecińska-Poppe E., Kraska P., Pałys E., 2007. Energia i zdolność kiełkowania Triticum aestivum i Hordeum vulgare w zależności od potencjału allelopatycznego wodnych wyciągów z Galium aparine. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 62(2), 168–176.
Kwiecińska-Poppe E., Kraska P., Pałys E., 2011. The influence of water extracts from Galium aparine L. and Matricaria maritima subsp. inodora (L.) Dostal on germination of winter rye and triticale. Acta Sci. Pol., Agricultura 10(2), 75–85.
Milberg P., Andersson L., 1997. Seasonal variation in dormancy and light sensitivity in buried seeds of eight annual weed species. Can. J. Bot. 75(11), 1998–2004.
Mioduszewska H., Klocek J., Horbowicz M., Wolska K., 2013. Effect of water extracts from tissues of common buckwheat on seed germination and seedling growth of winter wheat and lettuce. Acta Sci. Pol., Agricultura 12(3), 45–54.
Możdżeń K., Repka P., 2014. Allelopathic influence of aqueous extracts from the leaves of Morus alba L. on seed germination and seedling growth of Cucumis sativus L. and Sinapis alba L. Mod. Phytomorphol. 5, 93–99.
Możdżeń K., Barabasz-Krasny B., Sołtys-Lelek A., Kopańska M., Repka P., Rzepka A., 2014. Influence of aqueous extracts from Capsella bursa-pastoris L. on the germination, growth and flow of electrolytes from seedlings radishes Raphanus sativus var. Carmen. XIV International Scientific Conference „Risk Factors of Food Chain”, Jaworze, Poland, 29–30.
Możdżeń K., Oliwa J., 2015. The morphological changes of Phaseolus vulgaris L. exposed to the aqueous extracts of the leaves of Juglans regia L. Mod. Phytomorphol. 7, 81–86.
Muniz M., 2000. Influence of temperature and photoperiod on seed germination of four weeds common in Spain. Invest. Agr. Prod. Prot. Veg. 15, 3, 253–258.
Norsworthy J.K., Mechan J.T., 2005. Herbicidal activity of eight isolhiocyanales on Texas panicum (Panicum lexanum), large crabgrass (Digilaria sanguinalis), and sicklepod (Senna obtusifolia). Weed Sci. 53, 515–520.
Oleszek W., 1992. Techniki badania allelopatii. Wiad. Bot. 36(3/4), 17–25.
Perera K.K., Ayres P.G., 1992. Effects of shepherd's purse (Capsella bursa-pastoris L. Medic.) on the growth of radish (Raphanus sativus L.). Weed Res. 32(5), 329–335.
Peterson C.J., Tsao R., Coats J.R., 1998. Glucosinolale aglueones and analogues: Insecticidal properties and a QSAR. Pestic. Sci. 54, 35–42.
Potter M.J., Davies K., Rathjen A.J., 1998. Suppressive impact of glucosinolates in Brassica vegetative tissues on root lesion nematode Pratylenchus neglectus. J. Chem. Ecol. 24, 67–80.
Rezvani M., Zaefarian F., Amini V., 2014. Effects of chemical treatments and environmental factors on seed dormancy and germination of shepherd's purse (Capsella bursa-pastoris (L.) Medic.). Acta Bot. Brasil. 28(4), 495–501.
Skrzypek E., Repka P., Stachurska-Swakoń A., Barabasz-Krasny B., Możdżeń K., 2015. Allelopathic effect of aqueous extracts from the leaves of peppermint (Mentha × piperita L.) on selected physiological processes of common sunflower (Helianthus annuus L.). Not. Bot. Horti. Agrobot. 43(2), 335–342.
Stępkowska I., 2004. Comparison of the therapeutical activity of Lactuca sp. (L.) (Asteraceae) on the base of former, folk and up-to-date medicine. Post. Fitoter. 4, 173–177.
Stichmann-Marny U., Kretzschmar E., 1997. Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Multico, Warszawa.
Tańska M., Rotkiewicz D., 2003. Different factors influencing rape seed quality. Rośl. Oleiste 24, 595–616.
Tawaha A.M., Turk M.A., 2003. Allelopathic effects of black mustard (Brassica nigra) on germination and growth of wild barley (Hordeum spontaneum). J. Agro. Crop Sci. 189, 298–303.
Usuah P.E., Udom G.N., Edem I.D., 2013. Allelopathic effect of some weeds on the germination of seeds of selected crops grown in Akwa Ibom State, Nigeria. World J. Agric. Res. 1(4), 59–64.
Wichtl M., 2004. Herbal drugs phytopharmaceuticals. A handbook for practice on a scientific basis. Medpharm Scientific Publishers, Stuttgart, 94–96.
Zomlefer W.B., 1994. Guide to flowering plant families. The University of North Carolina Press, Chapel Hill.
Downloads
Download data is not yet available.
