Agronomy Science, przyrodniczy lublin, czasopisma up, czasopisma uniwersytet przyrodniczy lublin
Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Agronomy Science Baner text

Tom 74 Nr 4 (2019)

Artykuły

Nutraceutyki w żywności i farmacji. Praca przeglądowa

DOI: https://doi.org/10.24326/as.2019.4.1
Przesłane: 16 lipca 2019
Opublikowane: 27-12-2019

Abstrakt

Wzrost świadomości konsumentów na temat żywności i zdrowia doprowadził do wzrostu zapotrzebowania na żywność zawierającą związki biologicznie czynne, zwłaszcza przeciwutleniacze, które mogą pomóc organizmowi człowieka zwalczać stres oksydacyjny. Odkryto wiele niekonwencjonalnych lub nowych źródeł przeciwutleniaczy, co jest priorytetem nie tylko dla przemysłu rolno-spożywczego, lecz także farmaceutycznego. Wykazano, że nie tylko surowce, lecz także odpady z przetwórstwa owoców i warzyw zawierają cenne cząsteczki, takie jak białka, niezbędne aminokwasy, przeciwutleniacze, włókno dietetyczne, naturalne barwniki lub związki aromatyczne, które mogą być ekstrahowane, oczyszczane i modernizowane w produktach spożywczych lub farmaceutykach o wartości dodanej. Jest to podstawa ogromnego potencjału surowców roślinnych i biotechnologicznych, a także odpadów spożywczych do wykorzystania jako źródeł przeciwutleniaczy.

Bibliografia

  1. Abdrabb S., Hussein S., 2015. Chemical Composition of Pulp, Seed and Peel of Red Grape from Libya 3, 6–11.
  2. Almodovar M.A., 2010. Dla urody i zdrowia [For beauty and health]. Alegoria, Warszawa, pp. 20.
  3. Andlauer W., Furst P., 2002. Nutraceuticals: a piece of history, present status and outlook. Food Res. Int. 35, 171–6.
  4. Ashwini G.C., Vaishali K.S, Ram S.S., Ganesh B.O., Digambar N., 2013. Role of nutraceuticals in various diseases: A comprehensive review. IJRPC 3(2), 290–299.
  5. Audrey M., Barnett A., Burrows O.J., 2004. Effect of Processing on Nutrient Content of Foods. Cajanus 37(3), 160–164.
  6. Babbar N., Oberoi H.S., Sandhu S.H., 2015. Therapeutic and Nutraceutical Potential of Bioactive Compounds Extracted from Fruit Residues, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 55(3), 319–337, DOI: 10.1080/10408398.2011.653734
  7. Bagchi D., Nair S., 2016. Development of new functional food and nutritional products, 1st ed. Academic Press, pp. 544.
  8. Błecha K., Wawer I., 2011. Żywność funkcjonalna: żywność wzbogacona, suplementy diety i środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Profilaktyka Zdrowotna i Fitoterapia Bonimed, Żywiec, 13–16.
  9. Bloch A.S., 2000. Pushing the envelope of nutrition support: complementary therapies. Nutrition 16, 236–9.
  10. Bovard K.P., Rumsey T.S., Oltjen R.R., Fontenot J.P., Priode B.M., 1977. Supplementation of apple pomace with non-protein nitrogen for gestating beef cows. II. Skeletal abnormalities of calves. J. Anim. Sci. 45(3),523–531.
  11. Brower V., 1998. Nutraceuticals: ready for a healthy piece of the healthcare market? Nat. Biotechnol. 16(8), 728–731, PMID: 9702769, DOI: 10.1038/nbt0898-728
  12. Cheok C.Y., Adzahan N.M., Rahman R.A., Abedin N.H.Z., Hussain N., Sulaiman R., Chong G.H., 2018. Current trends in the use of tropical fruit waste. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 58(3), 335–361, DOI: 10.1080/10408398.2016.1176009
  13. Ciepłucha K., 2004. Nutraceutyki. Panacea 2(7), 11–13.
  14. De Felice S.L., 1995. Nutraceutical revolution: its impact on research and development in the food industry. Trends Food Sci. Technol. 6(2), 59–61.
  15. Długosz A., 2007. Toksykologia roślin leczniczych. In: E. Lamer-Zarawska et al. (eds), Fitoterapia i leki roślinne. PZWiL, Warszawa, 449–469.
  16. DSHEA, 1994. The Dietary Supplement Health and Education Act of 1994 (“DSHEA”), is a 1994 statute of United States Federal legislation which defines and regulates dietary supplements. Under the act, supplements are effectively regulated by the FDA for Good Manufacturing Practices under 21 CFR Part 111.
  17. EMA, 2019. EMA/114407/2019. Suspension of medicines containing fenspiride due to the potential risk of disturbances heart rhythm. 2 pp. http://www.urpl.gov.pl/sites/default/files/Fenspiride_EMA%20public%20health%20communication_PL.pdf
  18. ENA (European Nutraceutical Association), 2016. http://www.enaonline.org/files/artikel_en/343/Nutraceutical%20Nutraceutical_ENA_20th%20Of%20June.pdf
  19. Espín J.C., García-Conesa M.T., Tomás-Barberán F.A., 2007. Nutraceuticals: Facts and fiction. Fitochemia 68, 22–24 , 2986–3008, DOI: 10.1016/j.phytochem.2007.09.014
  20. FAO-OIV Focus, 2016. Table and Dried Grapes. Nonalcoholic products of the vitivini cultural sector intended for human consumption.
  21. FAOSTAT, 2018. http://www.fao.org/statistics/en/ [access 07.07.2019].
  22. FDA, 2019. Dietary supplements. Documents containing guidelines and legal information.
  23. Ferrentino G., Asaduzzaman A., Scampicchio M.M., 2018. Current technologies and new insights regarding the recovery of valuable compounds from fruit by-products, critical reviews. Food Science and Nutrition, 58 (3), 386–404, DOI: 10.1080/10408398.2016.1180589
  24. Gętek M., Czech N., Fizia K., Białek-Dratwa A., Muc-Wierzgoń M., Kokot T., Nowakowska-Zajdel E. 2013. Nutrigenomics – bioactive dietary components. Adv. Hyg. Exp. Med. 67, 255–260.
  25. Gholizadeh E., Ziarati P., 2016. Remediation of Contaminated Rice Farmlands Soil and Oryza sativa Rice Product by Apple Pomace as Adsorbent. Biosci. Biotechnol. Res. Asia 13, 2245–2253.
  26. Gómez M., Martinez M.M., 2018. Fruit and vegetable by-products as new ingredients improving the nutritional quality of bread, critical reviews. Food Sci. Nutr. 58(13), 2119–2135, DOI: 10.1080/10408398.2017.1305946
  27. http://www.nutrition.org.uk [access 07.07.2019].
  28. Kaderides K., Goula A.M., Konstantinos G., Adamopoulos A., 2015. A process for turning pome-granate peels into a valuable food ingredient using ultrasound assisted extraction and encapsula-tion. Innov. Food Sci. Emerg. Technol. 31, 204–215.
  29. Kosiorek A., Oszmiański J., Golański J., 2013. Podstawy do zastosowania polifenoli roślinnych jako nutraceutyków o właściwościach przeciwpłytkowych [Rationale for the use of plant poly-phenols as antiplatelet nutraceuticals]. Post. Fitoter. 2, 108–117.
  30. Krochmal-Marczak B., Sawicka B., Bienia B., 2018. Topinambur jako surowiec dla przemysłu farmaceutycznego [Topinambur as a raw material for the pharmaceutical industry]. In: M. Maciąg, K. Maciąg (ed.), Właściwości prozdrowotne roślin i ich metabolitów wtórnych [Health-promoting properties of plants and their secondary metabolites]. Wyd. Nauk. Tygiel, Lublin, 28–38.
  31. Krochmal-Marczak B., Sawicka B., Stryjecka M., Pisarek M., 2017. Wartość odżywcza i prozdrowotna wybranych warzyw z rodzaju kapusta (Brassica L.) [Nutritional and health benefits of selected vegetable species of the genus (Brassica L.)]. Herbalism 3(1), 71–79.
  32. Lahiji F.A., Ziarati P., Jafarpour A., 2016. Potential of Rice Husk Biosorption in Reduction of Heavy Metals from Oryza sativa Rice. Biosci. Biotechnol. Res. Asia 13, 2231–2237.
  33. Martinez-Pineda M., Yagüe-Ruiz C., Vercet-Tormo A., 2019. Is it possible to include potato in the diet of patients with chronic kidney disease? New culinary alternatives to reducing potassium. J. Renal Nutr., S1051–2276 (19), 30271–30277, DOI: 10.1053/j.jrn.2019.07.001
  34. Merriam Webster Dictionary, 2015. https://www.merriam-webster.com/words-at-play/word-of-the-year-2015
  35. Mueller C., 1999. The regulatory status of medical foods and dietary supplements in the United States. Nutrition 15, 249–51.
  36. Neveu V., Perez-Jimenez J., Vos F. et al., 2010. Phenol-Explorer: an online comprehensive database on polyphenol contents in foods. DOI: 10.1093/database/bap024
  37. Olędzka R., 2007. Nutraceutyki, żywność funkcjonalna – rola i bezpieczeństwo stosowania. Bromatol. Chem. Toksykol. 15(1), 1–89.
  38. Oltjen R.R., Rumsey T.S., Fontenot J.P., Bovard K.P., Priode B.M., 1977. Supplementation of apple pomace with nonprotein nitrogen for gestating beef cows. III. Metabolic parameters. J. Anim. Sci. 45, 532–42.
  39. Prabu L.S., Prakash TNK., Kumar C.D., Kumar S.S., Ragavendran T., 2012. Nutraceuticals: A review. Eliksir Pharm. 46, 8372–8377.
  40. Pszczółkowski P., Sawicka B., 2016. Wartość odżywcza białka wybranych odmian ziemniaka [Nutritional value of protein of selected potato varieties]. In: G. Lawendowicz, J. Le Thanh-Blicharz (eds), Bioprodukty – pozyskiwanie właściwości i zastosowanie w produkcji żywności [Bioproducts – acquisition, properties and application in food production]. Polskie Towarzystwo Technologów Żywności – Oddział Wielkopolski, Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań, 56–64, http://pttzow.up.poznan.pl/files/monografie/bioprodukty.pdf
  41. Quazi F., Lenevich S., Molday R.S., 2012. ABCA4 is an importer of N-retinylidene-phosphatidylethanolamine and phosphatidylethanolamine. Nat. Commun. 3, 925.
  42. Regulation (EC) No 1924/2006 of the European Parliament and of the Council of 20 December 2006 on nutrition and health claims made on foods. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL [access 07.07.2019].
  43. Rehnquist J., 2003. Department of Health and Welfare – Inspector General’s Office – Dietary sup-plement labels: Key Elements (PDF).
  44. Rizzon L.A., Miele A., 2012. Analytical characteristics and discrimination of Brazilian commercial grape juice, nectar, and beverage. Ciênc. Tecnol. Aliment. 32, 93–97.
  45. Sakthinathan B., Nandhini U.D., 2017. Phytochemicals – A Nutraceutical Source of Vegetables. Chem. Sci. Rev. Lett. 6(24), 2133–2137.
  46. Saluk-Juszczak J., Kołodziejczyk J., Babicz K., Królewska K., 2010. Żywność funkcjonalna – rola nutraceutyków w profilaktyce chorób krążenia. Kosmos Probl. Nauk Biol. 59(3–4), 527–538.
  47. Santini A., Cammarata S.M., Capone G., Ianaro A., Tenore G.C., Pani L., Novellino E., 2018. Nutraceuticals: opening the debate on the regulatory framework. Br. J. Clin. Pharmacol. 84(4), 659–672, DOI: 10.1111/bcp.13496
  48. Santini A., Novellino E., 2017. Nutraceuticals in hypercholesterolemia: a review. Br. J. Pharmacol. 174(11), 1450–1463, DOI: 10.1111/bph.13636
  49. Sawicka B., 2016. Niedobory i nadmiar magnezu w krajowej diecie na przykładzie ziemniaka [Deficiencies and excess magnesium in the domestic diet on the example of potato]. In: M. Maj-Żurawska, K. Pyrzyńska (eds), Magnez – pierwiastek życia [Magnesium – the element of life]. Malamut, Warsaw, 295–310.
  50. Sawicka B., Kotiuk E., Bienia B., Wójcik S., 2013a. Znaczenie gorczycy białej (Sinapis alba), gorczycy sarepskiej (Brassica juncea var. sareptana) i gorczycy czarnej (Brassica nigra) w żywieniu i fitoterapii [Importance of white mustard (Sinapis alba), black mustard (Brassica juncea var. sareptana) and black mustard (Brassica nigra) in nutrition and phytotherapy]. In: I. Wawer, T. Trziszka (eds), Ziołolecznictwo, biokosmetyki i żywność funkcjonalna [Herbalism, biocosmetics and functional foods]. PWSZ Krosno, UP Wroclaw, 340–364, DOI: 10.13140/2.1.2232.8965
  51. Sawicka B., Kotiuk E., Krochmal-Marczak B., Bienia B., 2013b. Znaczenie gorczycy białej (Sinapis alba), gorczycy sarepskiej (Brassica juncea var. sareptana) i gorczycy czarnej (Brassica nigra) w fitoterapii [Meaning of white mustard (Sinapis alba), black mustard (Brassica juncea var. sareptana) and black mustard (Brassica nigra) in phytotherapy]. I Międzynar. Konf. “Ziołolecznictwo, biokosmetyki i żywność funkcjonalna” [1st Int. Conf. on: Herbal Medicine, Biocosmetics and Functional Foods]. Krosno, 18–19 April, 66.
  52. Sawicka B., Skiba D., Kiełtyka-Dadasiewicz A., 2015. Możliwości wykorzystania słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.) w żywności funkcjonalnej [The possibility of using artichoke (Helianthus tuberosus L.) in functional foods]. In: E.K. Chyłek, M. Pietras (ed.), III Kongres Nauk Rolniczych Nauka – Praktyce. Badania naukowe w procesie kształtowania polskiej wizji Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej [III Congress of Agricultural Sciences Science – Practice. Scientific research in the process of shaping the Polish vision of the Common Agricultural Policy and the Common Fisheries Policy]. Pascal, Warsaw, 243–246.
  53. Sawicka B., Noaema A.H., Krochmal-Marczak B., 2016. Functional foods in the opinion of consumers of Lublin region. In: M.A. Jarossová, I. Hlavatý (eds), Biopotraviny, tradičné a regionálne potraviny na Slovensku a v zahraničí. Ekonóm, Bratislava, 181–189.
  54. Sawicka B., Noaema A.H., Krochmal-Marczak B., 2018a. Ziemniak (Solanum tuberosum L.) jako roślina o wysokich wartościach odżywczych i właściwościach leczniczych [Potato (Solanum tuberosum L.) as a plant with high nutritional values and medicinal properties]. In: M. Maciąg, K. Maciąg (ed.), Właściwości prozdrowotne roślin i ich metabolitów wtórnych [Health-promoting properties of plants and their secondary metabolites]. Wyd. Nauk. Tygiel, Lublin, 83–97.
  55. Sawicka B., Skiba D., Barbaś P., 2018b. Właściwości odżywcze i lecznicze słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.) [Nutritional and healing properties of Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.)]. In: M. Maciąg, K. Maciąg (ed.), Właściwości prozdrowotne roślin i ich metabolitów wtórnych [Health-promoting properties of plants and their secondary metabolites]. Wyd. Nauk. Tygiel, Lublin, 65–82.
  56. Scalbert A., Andres-Lacueva C., Arita M. et al., 2011. Databases on food phytochemicals and their health-promoting effects. J. Agric. Food Chem. 59, 4331–4348.
  57. Sharifi-Rad J., Carretero A.S., Salehi B., Krochmal-Marczak B., Skiba D., Ceylan D., Coy-Barrera E., Capanoglu E., Bhatt I., Sarac I., Singh L., Kmale M., Kadyks-Gurrea M.L., El Jemli M., Butnariu M., Kumar P., Kamiloglu S., Tripathi V., El Jemli Y, Bouyahya A., Sawicka B., Marmouzi I., 2019. Brassica plants – from farm to food applications and phytotherapy. A Review. Trends Food Sci. Technol. [in print].
  58. Shashirekha M.N., Mallikarjuna S.E., Rajarathnam S., 2015. Status of bioactive compounds in food, with an emphasis on fruits and vegetables, critical reviews. Food Nutr. Sci. 55(10), 1324–1339, DOI: 10.1080/10408398.2012.692736
  59. Skiba D., Sawicka B., 2016. Możliwość wykorzystania bulw Helianthus tuberosus w produkcji żywności [Possibilities of using Helianthus tuberosus tubers in food production]. In: G. Lawendowicz, J. Le Thanh-Blicharz (eds), Bioprodukty – pozyskiwanie właściwości i zastosowanie w produkcji żywności [Bioproducts – acquisition, properties and application in food production]. Polskie Towarzystwo Technologów Żywności – Oddział Wielkopolski, Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań, 47–55, http://pttzow.up.poznan.pl/files/monografie/bioprodukty.pdf
  60. Skibola C.F., Smith M.T., 2000. Potential health impacts of excessive flavonoid intake. Free Radic. Biol. Med. 29, 375–83.
  61. Socaci S.A., Rugină D.O., Diaconeasa Z.M., Pop O.A., Fărcaș A.C., Păucean A., Tofană M., Pintea A., 2017. Antioxidant compounds recovered from food waste – improve health through appropriate food, M.Ch. Hueda (ed.), Functional Food. Improve Health through Adequate Food. IntechOpen, DOI: 10.5772/intechopen.69124
  62. Soquetta M.B., Marsillac Terra L. de, Bastos C.P., 2018. Technologize verse para extracción de compuestos bioactivos en frutas y verduras. CyTA J. Food 16(1), 400–412, DOI: 10,1080/19476337.2017.1411978
  63. Sousa E.C., Uchôa-Thomaz A., Carioca J., et al., 2014. Chemical composition and bioactive compounds of grape pomace (Vitis vinifera L.), Benitaka variety, grown in the semiarid region of Northeast Brazil. Food Sci. Technol. Campinas 34, 135–142.
  64. Trziszka T., Cichocka A., 2018. Nutraceutyki i ich znaczenie w żywieniu człowieka [Nutraceuticals and their importance in human nutrition]. III Kongres Nauk Rolniczych [III Congress of Agricultural Sciences], Wrocław, https://kongres.cdr.gov.pl/images/P6_4_Trziszka.pdf [access: 07.07.2019].
  65. Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywieniu (Dz.U. 2006, nr 171, poz. 1225) [The Act on food safety and nutrition (Journal of Laws 2006, No. 171, item 1225)].
  66. Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. O bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. 2017, poz. 149 i 60) [The Act of 25 August 2006 on food and nutrition safety (Journal of Laws 2017, item 149 and 60)].
  67. Verhagen H., Vos E., Francl S., 2010. Status of nutrition and health claims in Europe. Arch. Bio-chem. Biophysics 501, 6–15.
  68. Garima Verma, Manoj Kumar Mishra, 2016. A review on gene therapy: history, vectors, technologies and application. World J. Pharm. Pharmaceutic. Sci. 5(10), 1334–1355.
  69. WHS (World Health Statistics), 2018. Monitorowanie zdrowia dla zrównoważonego rozwoju [Health monitoring for sustainable development]. https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/2018/en/
  70. Zeisel S.H., 1999. Regulation of “Nutraceuticals”. Science 285, 1853–1855, DOI: 10.1126/science.285.5435.1853
  71. Ziarati P., Moshiri I.M., Sadeghi P., Mohammadi S., 2017. Grape Pomace Flour (Vitis spp.) from Shiraz in South of Iran by High Trace Mineral Elements as Food Supplements. SF Drug Del. Res. J. 1(1), 1–9.

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >> 

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.