Agronomy Science, przyrodniczy lublin, czasopisma up, czasopisma uniwersytet przyrodniczy lublin
Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Agronomy Science Baner text

Tom 80 Nr 3 (2025)

Artykuły

Odporność odmian ziemniaka na niszczyka ziemniaczaka (Ditylenchus destructor Thorne) w warun-kach polowych

DOI: https://doi.org/10.24326/as.2025.5516
Przesłane: 17 marca 2025
Opublikowane: 13.11.2025

Abstrakt

Doświadczenie przeprowadzono w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowym Instytucie Badawczym, w Oddziale w Bydgoszczy  w trzech sezonach 2021/2022, 2022/2023 i 2023/2024. Celem eksperymentu była polowa ocena odporności dziewięciu jadalnych i siedmiu skrobiowych odmian ziemniaka na porażenie przez niszczyka ziemniaczaka (Ditylenchus destructor Thorne). Sadzeniaki ziemniaka zakażano sztucznie nicieniami i uprawiano w warunkach polowych w sposób konwencjonalny. Kontrolę stanowiły sadzeniaki ziemniaka nie zakażane nicieniami. Po zbiorze plonu wykonano ocenę ilościową plonu oraz dwukrotnie porażenia bulw potomnych przez nicienia (jesienią i wiosną). Bulwy wszystkich badanych odmian uległy porażeniu i charakteryzowały się gorszymi parametrami ilościowymi w porównaniu z kontrolą. Po zimowym przechowywaniu zakres porażenia wzrósł dla wszystkich badanych genotypów ziemniaka. Średnio większe nasilenie objawów obserwowano u odmian jadalnych niż skrobiowych. Spośród odmian jadalnych ziemniaka najmniej podatna na niszczyka ziemniaczaka okazała się odmiana Lawenda, spośród skrobiowych – Pokusa. Najbardziej porażone były bulwy jadalnej odmiany Otolia i skrobiowej odmiany Zuzanna.

Bibliografia

  1. Bernard G.C., Egnin M., Bonsi C., 2017. The impact of plant parasitic nematodes on agriculture and methods of control, nematology – concepts, diagnosis and control. W: M.M. Shah, M. Mahamood (eds), Nematology – concepts, diagnosis and control. Intech. Open. https://doi.org/10.5772/intechopen.68958
  2. Brzeski M.W., 1992. Taktyka i strategia ochrony roślin przed nicieniami. Post. Nauk Roln. 39(2), 19–27.
  3. Chen L., Xu M., Wang,C., Zheng J., Huang G., Chen F., Peng D., Sun M., 2020. Multicopy alpha-amylase genes are crucial for Ditylenchus destructor to parasitize the plant host. PLOS One 15(10), e0240805. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0240805
  4. EPPO global database, https://gd.eppo.int/taxon/DITYDE [dostęp: 26.06.2025].
  5. European and Mediterranean Plant Protection Organization, 2006. Testing of potato varieties to assess resistance to Globodera rostochiensis and Globodera pallida. EPPO Biull. 36(3), 419–420. https://doi.org/10.1111/j.1365-2338.2006.01032.x
  6. Franke K., Malinowska E., 2007. Reakcja wybranych genotypów ziemniaka na porażenie przez niszczyka ziemniaczaka (Ditylenchus destructor Thorne). Ziem. Pol. 4, 35–38.
  7. Franke K., Gryń G., Michałowska L., Nowakowski M., 2019. Metody badawcze stosowane w pracach dotyczących ograniczania występowania populacji Globodera rostochiensis w glebie. Biul. Inst. Hod. Akl. Rośl. 287, 15–18. https://doi.org/10.37317/biul-2019-0097
  8. Hermeziu M., Hermeziu R., Chelmea C., Petre D., 2021. Analysis of some potato varieties concern-ing the susceptibility to quarantine pest Ditylenchus sp. Agriculture 3–4(119–120), 18–23.
  9. Hofmann J., Szakasits D., Blӧchl A., Sobczak M., Daxbӧck-Horvath S., Golinowski W., Bohlmann H., Grundler F.M., 2008. Starch serves as carbohydrate storage in nematode-included syncytia. Plant Physiol. 146(1), 228–235. https://doi.org/10.1104/pp.107.107367
  10. Ivanyuk V.G., Banadysov S.A., Zhuromsky G.K., 2003. Protection of potatoes from diseases, pests, and weeds. Minsk: Republican Unitary Enterprise Belarusian Scientific Research Institute for Potato Growing.
  11. Jeger M., Bragard C., Caffier D., Candresse T., Chatzivassiliou E., Dehnen-Schmutz K., Gilioli G., Gregoire J.C., Miret J.A.J, MacLeod A., Navarro M.N., Niere B., Parnell S., Potting R., Ra-foss T., Rossi V., Van Bruggen A., Van Der Werf W., West J.S., Winter S., Mosbach-Schulz O,. Urek G., 2016. Risk to plant health of Ditylenchus destructor for the EU territory, scientific opinion. EFSA J. 14(12), 4602. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2016.4602
  12. Jeszke A., Budziszewska M., Dobosz R., Stachowiak A., Protasewicz D., Wieczorek P., Obrępalska-Stęplowska A., 2014. A comparative and phylogenetic study of the Ditylenchus dipsaci, Ditylenchus destructor and Ditylenchus gigas populations occurring in Poland. J. Phytopathol. 162(1), 61–67. https://doi.org/10.1111/jph.12161
  13. Jones J.T., Haegeman A., Danchin E.G., Gaur H.S., Helder J., Jones M.G., Kikuchi T., Manzanilla-Lopez R., Palomares-Rius J.E., Wesemael W.M., Perry R.R., 2013.Top 10 plant-parasitic nematodes in molecular plant pathology. Mol. Plant Pathol. 14, 946–961. https://doi.org/10.1111/mpp.12057
  14. Karnkowski W., Guenter J. 2018. Występowanie niszczyka ziemniaczaka (Ditylenchus destructor Thorne) na ziemniakach w Polsce na podstawie badań prowadzonych przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa w latach 2010–2017. 58. Sesja Naukowa IOR-PIB. 6–8 lutego, 122.
  15. Karnkowski W., Guenter J., 2024. Badania ziemniaków na obecność niszczyka ziemniaczaka (Ditylenchus destructor) prowadzone przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa w latach 2010–2022. Ziem. Pol. (1), 40-48.
  16. Malec K., 1980. Wpływ uprawy ziemniaków odpornych na Globodera rostochiensis na wychodzenie larw z cyst mątwika ziemniaczanego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 232, 27–32.
  17. Malinowska E., Kowalska K., 2006. Reakcja wybranych odmian ziemniaka na porażenie przez niszczyka ziemniaczaka (Ditylenchus destructor Thorne). Ziem. Pol. 4, 33–36.
  18. Marks M., Rychcik B., Treder K., Tyburski J., 2018. 50-letnie badania nad uprawą roślin w płodozmianie i w monokulturze – źródło wiedzy i pomnik kultury rolnej. W: M. Marks, M. Jastrzębska, M.K. Kostrzewska, Eksperymenty wieloletnie w badaniach rolniczych w Polsce. Wyd. UWM. Olsztyn, 41–56.
  19. Melnic M., Gliga O., Iurcu-Straistaru E., 2024. Aspects of the chemical composition of potatoes tubers (Variety Albastriu Mov) infested with species Ditylenchus destructor Thorne 1945. Sci. Paps. Ser. A Agron. 67(1), 535–543.
  20. Moore J.F., 1971. Studies on the persistence of Ditylenchus destructor the potato tuber nematode, with different cropping treatments. Irish J. Agric. Res. 10(2), 207–211.
  21. Mwaura P., Niere B., Vidal S., 2015a. Effect of initial population densities of Ditylenchus destruc-tor and D. dipsaci on potato tuber damage and nematode reproduction. Nematology 17(2), 193–202. https://doi.org/10.1163/15685411-00002861
  22. Mwaura P., Niere B., Vidal S., 2015b. Resistance and tolerance of potato varieties to potato rot nematode (Ditylenchus destructor) and stem nematode (Ditylenchus dipsaci). Ann. Appl. Biol. 166, 257–270. https://doi.org/10.1111/aab.12180
  23. PM 7/87 (2), 2017. Ditylenchus destructor and Ditylenchus dipsaci. EPPO Bull. 47(3), 401–419. https://doi.org/10.1111/epp.12433
  24. Pridannikov M., 2022. Economic importance of the potato tuber nematode Ditylenchus destructor in Russia. W: A. Sikora, J. Desaeger, L. Molendijk (red.), Integrated nematode management: state-of the-art and visions for the future. CABI Publishing, Wallingford, 354–361. https://doi.org/10.1079/9781789247541.0049
  25. Przetakiewicz A., 2019. Distribution of PCN pathotypes in Poland. Plant Breed. Seed Sci. 79, 3–8. https://doi.org/10.37317/pbss-2019-0001
  26. Püntener W., 1981. Podręcznik doświadczalnictwa polowego w ochronie roślin. tłum Z. Ginter. Wyd. IOR, Poznań.
  27. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 maja 2020 r. zmieniające rozporządze-nie w sprawie terminów składania wniosków o dokonanie oceny polowej materiału siewnego poszczególnych grup roślin lub gatunków roślin rolniczych i warzywnych oraz szczegółowych wymagań w zakresie wytwarzania i jakości materiału siewnego tych roślin, Dz.U. z 2020 r., poz. 975.
  28. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/2285 z dnia 14 grudnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2019/2072 w odniesieniu do wykazów agrofagów oraz zakazów i wymogów dotyczących wprowadzania do Unii i przemieszczania na jej terytorium roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów oraz uchylające decyzje 98/109/WE i 2002/757/WE oraz rozporządzenia wykonawcze (UE) 2020/885 i (UE) 2020/1292, Dz.U. L 458 z 22.12.2021.
  29. Рябцева Н.А. [Ryabtseva N.A.], 2018. Диtиленхоз картофеля в зависимости от разновидности сорта Вестник Алтайского государственного аграрного университета. 6, 31–35. https://cyberleninka.ru/article/n/ditilenhoz-kartofelya-v-zavisimosti-ot-raznovidnosti-sorta/viewer [dostęp: 03.03.2025].
  30. Samaliev H., Markova D., 2015. Resistance of potato cultivars to Ditylenchus dipsaci and Ditylenchus destructor. Science Technologies. V(6), 1-7.
  31. Shesteperov A.A., Volodin A.I., 2023. Evaluation of potato varieties of foreign selection for resistance to the tuberous nematode Ditylenchus destructor. Russ. Parasitol. J. 17(3), 413–422. https://doi.org/10.31016/1998-8435-2023-17-3-413-422
  32. Stefan K., 1979. Badanie odporności ziemniaka na porażenie przez węgorka ziemniaczaka (Ditylenchus dstructor Thorne). Rozprawa doktorska. Instytut Zimniaka. Samodzielna Pracownia Badania Odporności na Choroby i Szkodniki Kwarantannowe 139.
  33. Stefan K., 1980. Zagadnienie odporności ziemniaków na porażenie przez Ditylenchus destructor. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol. 232, 55-61.
  34. Stefan K., 1995. Niszczyk ziemniaczak (Ditylenchus destructor Thorne). Instytut Ziemniaka w Bo-ninie, 3-26.
  35. Stefan K., 1997. Wpływ wybranych roślin uprawnych i chwastów na długotrwałość utrzymywania się niszczyka ziemniaczaka w glebie w doświadczeniu wazowym. Postępy w Ochronie Roślin. 37(2), 231-234.
  36. Stefan K., 1999. Częstość występowania niszczyka ziemniaczaka w sadzeniakach ziemniaka w latach 1974 – 1998. Prog. Plant Prot. 39, 2, 779-781.
  37. Sturhan D., Brzeski M.W., 1991. Stem and bulb nematodes. Ditylenchus spp. 1991. CRC Press.
  38. Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie, Dz.U. z 2021 r., poz. 129.
  39. Vovlas N., Mifsud D., Landa B.B, Castillo P., 2005. Pathogenicity of the root-knot nematode Meloidogyne javanica on potato. Plant Pathol. 54, 657-664. https://doi.org/10.1111/j.1365-3059.2005.01244.x
  40. Yan H., Zhang C.L., Zhang Y.G., Ma J.K., Ma M., Sun H.M., Li Q., 2023. Analysis of Resistance Inheritance and QTL Mapping of Sweet Potato Stem Nematode Disease. J. Plant Genet. Resour. 24, 1766-1777. https://doi.org/10.13430/j.cnki.jpgr.20230420002

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.