Wykorzystanie materiałów kolekcyjnych pszenżyta ozimego jako genetycznego źródła zawartości białka w ziarnie
ANETA KRAMEK
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Wydział Agrobioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Polskahttps://orcid.org/0000-0002-7184-3297
WANDA KOCIUBA
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Wydział Agrobioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Polskahttps://orcid.org/0000-0001-5244-666X
Abstrakt
Materiał badawczy stanowiło 348 genotypów pszenżyta ozimego, w tym 38 polskich odmian oraz 310 starych zagranicznych materiałów hodowlanych, które oceniano w latach 2011–2019 w jednopowtórzeniowych doświadczeniach polowych prowadzonych w Gospodarstwie Doświadczalnym Uniwersytetu Przyrodniczego w Czesławicach koło Nałęczowa. Nowe odmiany pszenżyta ozimego charakteryzowały się mniejszą zmiennością dotyczącą zawartości białka w ziarnie i związanych z nią cech użytkowych w porównaniu ze starymi zagranicznymi materiałami kolekcyjnymi, które mogą stanowić wartościowe źródło zawartości białka w pracach hodowlanych i badawczych.
Słowa kluczowe:
kolekcja pszenżyta ozimego, zawartość białka w ziarnieBibliografia
Boros D., 2002. Physico-chemical quality indicators suitable in selection of triticale for high nutrive value. Proc. 5th Int. Triticale Symp., IHAR Radzików, Poland, 30 June – 5 July, 2002, Vol. 1, 239–244.
Budzyński W., Szempliński W., 2003. Pszenżyto. W: Z. Jasińska, A. Kotecki (red.), Szczegółowa uprawa roślin, t. 1. Wyd. AR we Wrocławiu, Wrocław, s. 161–164, 168, 184–185.
Goyal A., Beres B.L., Randhawa H.S., Navabi A., Salmon D.F., Eudes F., 2011. Yield stability analysis of broadly adaptive triticale germplasm in southern and central Alberta, Canada, for industrial end-use suitability. Can. J. Plant Sci. 91, 125–135. http://dx.doi.org/10.4141/cjps10063
Grzesik H., Gut M., Węgrzyn S., Cygankiewicz A. 2003. Genetyczne uwarunkowania niektórych cech pszenżyta ozimego. Biul. IHAR 226/227/1, 227–231.
Grzesik H., Węgrzyn S., 2002. Evaluation of combining ability in some varieties of winter triticale. Proc. 5th Int. Triticale Symp., IHAR Radzików, Poland 30 June – 5 July 2002. II, 291–297.
Kociuba W., Kramek A., Doliński R. 2007. Porównanie wartości cech użytkowych krajowych odmian pszenżyta ozimego zarejestrowanych w latach 1982–2003. Zesz. Probl. Post. Na-uk Roln. 517, 379–387.
Kociuba W., Mądry W., Kramek A., Ukalski K., Studnicki M. 2010. Multivariate diversity of Polish winter triticale cultivars for spike and other traits. Plant Breed. Seed Sci. 62, 31–42. http://dx.doi.org/10.2478/v10129-011-0003-4
Kociuba W., 2000. Zmienność i współzależność ważniejszych cech plonotwórczych w obrębie heksaploidalnego pszenżyta ozimego xTriticosecale Wittmack. Rozpr. Nauk. AR w Lubli-nie, 232, ss. 74.
Kociuba W., 2007. Charakterystyka zasobów genowych pszenżyta zgromadzonych w latach 1998–2005. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 517(1), 369–377.
Kociuba W., 2010. Charakterystyka zbiorów kolekcyjnych pszenżyta jako mieszańca międzyrodzajowego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 555, 237–247.
Kociuba W., Kramek A. 2014. Variability of yield traits and disease resistance in winter triticale genetic resources accessions. Acta Agrobot. 67(2), 67–76. https://doi.org/10.5586/aa.2014.027
Kociuba W., Kramek A., Prażak R., 2018. Genetic resources of triticale in the Polish Gene Bank. Plant Breed. Seed Sci. 77, 93–102. https://doi.org/10.1515/plass-2018-0008
Kościelniak W., Dreczka M., 2009. Nowoczesna uprawa zbóż. Apra, Poznań, 183–184.
Kramek A., Kociuba W., 2013. Charakterystyka meksykańskich genotypów pszenżyta jarego pod względem ważniejszych cech plonotwórczych. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 68(3), 11–19.
Kramek A., Kociuba W., 2017. Charakterystyka zasobów genowych pszenżyta ozimego zgromadzonych w latach 2001–2016 w porównaniu do starszych materiałów kolekcyjnych. Agron. Sci. 72(4), 123–133. https://doi.org 10.24326/as.2017.4.12
Labudda M., Machczyńska J., Woś H., Bednarek P.T., 2011. Wybrane aspekty postępu biologicznego w hodowli pszenżyta (× Triticosecale Wittm. ex A. Camus). Post. Nauk Roln. 348(4), 3–10.
Lista opisowa odmian roślin rolniczych, 2019. Zbożowe. Pszenżyto ozime. COBORU, Słupia Wielka, 125–137.
Oettler G., 2005. The fortune of a botanical curiosity – Triticale: past, present and future. J. Agric. Sci. 143, 329–346. http://dx.doi.org/10.1017/S0021859605005290
PN-75/A-04018. Produkty rolniczo-żywnościowe: oznaczanie azotu metodą Kjeldahla i przeliczanie na białko.
Stankiewicz C., 2005. Skład aminokwasowy i wartość biologiczna białka pszenżyta jarego w zależności od gęstości wysiewu i stosowanych herbicydów. Acta Sci. Pol., Agricultura 4(1), 127–139.
Thiemt E.M., Oettler G., 2008. Agronomic performance of anther-derived doubled haploid and single seed descent lines in crosses between primary and secondary winter triticale. Plant Breed. 127, 476–479. http://dx.doi.org/10.1111/j.1439-0523.2008.01498.x
Węgrzyn S., Góral H., Spiss L., 1996. Odziedziczalność plonu ziarna i cech struktury plonu pszenżyta ozimego. Biul. IHAR 200, 139–143.
Wolski T., Pojmaj M.S., Banaszak Z., Czerwieńska E., Bogacki J., Marciniak K., Szołkowski A., 2000. Poprawianie wartości użytkowych pszenżyta ozimego w 30-letniej hodowli w DANKO. Biul. IHAR 214, 95–104.
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Wydział Agrobioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Polska https://orcid.org/0000-0002-7184-3297
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Wydział Agrobioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Polska https://orcid.org/0000-0001-5244-666X
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
