Wielkość i jakość plonu nasion rzepaku ozimego w zależności od typu odmiany
Wacław Jarecki
Katedra Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rzeszowskihttps://orcid.org/0000-0003-0628-4190
Abstrakt
Celem badań była ocena wielkości i jakości plonu nasion rzepaku ozimego w zależności od typu odmiany. Doświadczenie polowe przeprowadzono metodą losowanych bloków, a założone zostało w Podkarpackim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Boguchwale. Warunki pogodowe w latach badań były zróżnicowane i miały wpływ na plonowanie rzepaku ozimego. W 2017 r. plon nasion wyniósł 4,18 t·ha–1, zaś w latach 2018 i 2019 był niższy odpowiednio o 0,66 i 0,23 t·ha–1. Poszczególne odmiany różniły się istotnie komponentami plonu. Najwyżej plonowała odmiana ‘Kuga F1’, a istotnie niżej ‒ odmiany ‘ES Valegro’ i ‘Mentor F1’. Uzyskana różnica wyniosła odpowiednio 0,39 i 0,54 t·ha–1. Z odmian kiłotolerancyjnych wyżej plonowała ‘DK Platinium
F1’ w porównaniu z odmianą ‘Mentor F1’. Największą zawartość białka ogólnego oznaczono w nasionach odmiany ‘Visby F1’, a istotnie mniejszą u odmiany ‘ES Valegro’. Zawartość tłuszczu surowego w nasionach nie była zróżnicowana odmianowo. Największy plon białka wydała odmiana ‘DK Platinium F1’, a istotnie mniejszy ‘ES Valegro’, ‘Birdy’ i ‘Mentor F1’. Poza tym większym plonem białka ogólnego odznaczyły się odmiany ‘Visby F1’ i ‘Kuga F1’ w porównaniu z odmianami ‘ES Valegro’ i ‘Mentor F1’. Istotnie wyższy plon tłuszczu wydała odmiana ‘Kuga F1’ i ‘DK Platinium F1’ niż odmiany ‘Mentor F1’. Uzyskane różnice wyniosły odpowiednio 0,24 i 0,18 t·ha–1. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały istotne różnice w wielkości i jakości plonu nasion w zależności od typu odmiany rzepaku ozimego.Celem badań była ocena wielkości i jakości plonu nasion rzepaku ozimego w zależności od typu odmiany. Doświadczenie polowe przeprowadzono metodą losowanych bloków, a założone zostało w Podkarpackim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Boguchwale. Warunki pogodowe w latach badań były zróżnicowane i miały wpływ na plonowanie rzepaku ozimego.
W 2017 r. plon nasion wyniósł 4,18 t·ha–1, zaś w latach 2018 i 2019 był niższy odpowiednio o 0,66 i 0,23 t·ha–1. Poszczególne odmiany różniły się istotnie komponentami plonu. Najwyżej plonowała odmiana ‘Kuga F1’, a istotnie niżej ‒ odmiany ‘ES Valegro’ i ‘Mentor F1’. Uzyskana różnica wyniosła odpowiednio 0,39 i 0,54 t·ha–1. Z odmian kiłotolerancyjnych wyżej plonowała ‘DK Platinium F1’ w porównaniu z odmianą ‘Mentor F1’. Największą zawartość białka ogólnego oznaczono w nasionach odmiany ‘Visby F1’, a istotnie mniejszą u odmiany ‘ES Valegro’. Zawartość tłuszczu surowego w nasionach nie była zróżnicowana odmianowo. Największy plon białka wydała odmiana ‘DK Platinium F1’, a istotnie mniejszy ‘ES Valegro’, ‘Birdy’ i ‘Mentor F1’. Poza tym większym plonem białka ogólnego odznaczyły się odmiany ‘Visby F1’ i ‘Kuga F1’ w porównaniu z odmianami ‘ES Valegro’ i ‘Mentor F1’. Istotnie wyższy plon tłuszczu wydała odmiana ‘Kuga F1’ i ‘DK Platinium F1’ niż odmiany ‘Mentor F1’. Uzyskane różnice wyniosły odpowiednio 0,24 i 0,18 t·ha–1. Wyniki
przeprowadzonych badań wykazały istotne różnice w wielkości i jakości plonu nasion w zależności
od typu odmiany rzepaku ozimego.
Słowa kluczowe:
Brassica napus L. ssp. oleifera Metzg, odmiana, komponenty plonu, plon, kiła kapustyBibliografia
Bobrecka-Jamro D., Romaniak M., Jarecki W., Buczek J., 2013. Postęp biologiczny i jego znaczenie w produkcji rzepaku w Polsce i województwie podkarpackim. Rośl. Oleiste 34(1), 37‒45. http://dx.doi.org/10.5604/12338273.1083017
Bujak H., Jedyński S., Kaczmarek J., Kotecki A., 2008. Ocena stabilności plonowania populacyjnych i mieszańcowych odmian rzepaku ozimego. Biuletyn IHAR 250, 261–271.
Bujak H., Kotecki A., Kozak M., Malarz W., 2006. Zmienność cech użytkowych rzepaku ozimego. Biuletyn IHAR 240/241, 223‒229.
Chmura K., Dzieżyc H., Piotrowski M., 2016. Wpływ warunków meteorologicznych na zawartość tłuszczu i białka w nasionach rzepaku ozimego. Acta Agrophys. 23(2), 163‒173.
Hoppe Sz., Wenda-Piesik A., 2018. Postęp hodowlany w rzepaku ozimym w oparciu o analizę danych z doświadczeń porejestrowych. Fragm. Agron. 35(2), 37‒53. http://dx.doi.org/10.26374/fa.2018.35.14
Jankowski K.J., Budzyński W.S., Załuski D., Hulanicki P.S., Dubis B., 2016. Using a fractional factorial design to evaluate the effect of the intensity of agronomic practices on the yield of different winter oilseed rape morphotypes. Field Crops Res. 188, 50‒61. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2016.01.007
Jarecki W., Bobrecka-Jamro D., 2019a. Reakcja kiłotolerancyjnych odmian rzepaku ozimego na zróżnicowaną ilość wysiewu nasion. Agron. Sci. 74(4), 73‒82. http://dx.doi.org/10.24326/as.2019.4.5
Jarecki W., Bobrecka-Jamro D., 2019b. Yields of oilseed rape in habitat conditions of Podkarpackie Provence. Acta Agrophys. 26(3), 5‒14. https://doi.org/10.31545/aagr/113241
Kabała C., Charzyński P., Chodorowski J., Drewnik M., Glina B., Greinert A., Hulisz P., Jankowski M., Jonczak J., Łabaz B., Łachacz A., Marzec M., Mazurek R., Mendyk Ł., Musiał P., Musielok Ł., Smreczak B., Sowiński P., Świtoniak M., Uzarowicz Ł., Waroszewski J., 2019. Systematyka gleb Polski. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Genezy Klasyfikacji i Kartografii Gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Wrocław–Warszawa, ss. 235.
Kaczmarek J., Kotecki A., Kotowicz L., Weber R., 2003. Interakcja genotypowo-środowiskowa plonowania odmian rzepaku ozimego w doświadczeniach PDO. Biul. IHAR 226/227(2), 395‒403.
Novickienė L., Gavelienė V., Miliuvienė L., Kazlauskienė D., Pakalniškytė L., 2010. Comparison of winter oilseed rape varieties: cold acclimation, seed yield and quality. Žemdirbystė-Agriculture 97(3), 77‒86.
Ogrodowczyk M., Bartkowiak-Broda I., 2013. Ocena postępu biologicznego w hodowli rzepaku ozimego (Brassica napus L.). Rośl. Oleiste 34(2), 289‒301. https://doi.org/10.5604/12338273.1101412
Oleksy A., Staroń J., Kołodziejczyk M., Kulig B., Brodowicz T., 2019. Wpływ dolistnego nawożenia mikro- i makroelementowego na plonowanie oraz zawartość tłuszczu w nasionach rzepaku. Fragm. Agron. 36(1), 54‒66. https://doi.org/10.26374/fa.2019.36.6
Różyło K., Pałys E., 2014. New oilseed rape (Brassica napus L.) varieties – canopy development, yield components, and plant density. Acta Agric. Scand. B – Soil Plant Sci. 64(3), 260‒266. https://doi.org/10.1080/09064710.2014.905625
Sikorska A., Gugała M., Zarzecka K., 2020. Winter oilseed rape yield depending on foliar fertilization. Acta Sci. Pol. Agric. 19(1), 11‒20. http://dx.doi.org/10.37660/aspagr.2020.19.1.2
Święcicki W.K., Surma M., Koziara W., Skrzypczak G., Szukała J., Bartkowiak-Broda I., Zimny J., Banaszak Z., Marciniak K., 2011. Nowoczesne technologie w produkcji roślinnej – przyjazne dla człowieka i środowiska. Pol. J. Agron. 7, 102‒112.
Tratwal G., Walczak F., Tratwal A., 2010. Plonowanie i zdrowotność rzepaku ozimego w świetle wyników porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego (PDO) i potrzeb integrowanej produkcji. Prog. Plant Prot. 50(3), 1195‒1204.
Weymann W., Böttcher U., Sieling K., Kage H., 2015. Effects of weather conditions during different growth phases on yield formation of winter oilseed rape. Field Crop Res. 173, 41‒48.
Wielebski F., 2007. Reakcja różnych typów odmian rzepaku ozimego na zmienne zagęszczenie roślin w łanie. I. Plon nasion i jego składowe. Rośl. Oleiste 28(2), 209‒226.
Wielebski F., 2009. Reakcja różnych typów hodowlanych odmian rzepaku ozimego na poziom stosowanej agrotechniki. II. Jakość zbieranego plonu. Rośl. Oleiste 30(1), 91‒101.
Wielebski F., Wójtowicz M., 2001. Wpływ gęstości siewu na plon nasion oraz cechy morfologiczne i elementy struktury plonu odmian populacyjnych i mieszańcowych rzepaku ozimego. Rośl. Oleiste 22(2), 349‒362.
Wielebski F., Wójtowicz M., 2018. Wpływ terminu i gęstości siewu oraz warunków pogodowych na plonowanie morfotypów rzepaku ozimego o tradycyjnym i półkarłowym typie wzrostu. Fragm. Agron. 35(3), 129‒141. https://doi.org/10.26374/fa.2018.35.36
Wielebski F., Wójtowicz M., 2019. Wpływ symulowanych przymrozków wiosennych na uszkodzenia kwitnących roślin rzepaku ozimego oraz straty w plonie nasion. Fragm. Agron. 36(2), 97‒105. https://doi.org/10.26374/fa.2019.36.19
Wójtowicz M., Jajor E., 2010. Wpływ wybranych czynników technologii produkcji na plony rzepaku ozimego. Prog. Plant Prot. 50(2), 565‒569.
Katedra Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rzeszowski https://orcid.org/0000-0003-0628-4190
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
