Wpływ metody strip-till na plonowanie i jakość ziarna pszenicy ozimej w zależności od odmiany i zakresu uprawy pożniwnej Część II. Jakość ziarna
Marcin Różewicz
Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polskahttps://orcid.org/0000-0002-3281-5533
Jerzy Grabiński
Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polskahttps://orcid.org/0000-0003-0427-9398
Marta Wyzińska
Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polskahttps://orcid.org/0000-0002-2763-7955
Abstrakt
Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu uprawy pasowej na jakość ziarna wybranych odmian pszenicy ozimej w zależności od zakresu uprawy roli stosowanej w okresie pożniwnym. Czynnikiem pierwszym był sposób uprawy roli: płużny – orka siewna średnio głęboka + uprawa pasowa połączona z siewem pszenicy (UO); uproszczony – zruszenie ścierni agregatem talerzowym + uprawa pasowa połączona z siewem pszenicy (UU); zerowy – uprawa pasowa zmulczowanej ścierni połączona z siewem pszenicy (UZ). Czynnikiem drugim były 3 odmiany pszenicy ozimej: Formacja, Metronom i Desamo. Doświadczenie założono metodą split-block, w 4 powtórzeniach. Reakcja odmian na stosowane metody uprawy roli była na ogół podobna – różnice istotne stwierdzono tylko w przypadku liczby opadania. Zakres zabiegów uprawowych poprzedzających siew pszenicy metodą strip-till nie miał istotnego wpływ na badane cechy jakościowe poza masą tysiąca ziaren oraz wskaźnikiem sedymentacji. Istotnie większą wartość MTZ uzyskano w przypadku zastosowania metody strip-till po orce. Natomiast istotnie większą wartość wskaźnika sedymentacji – po zastosowaniu metody strip-till bez uprzedniej uprawy pożniwnej.
Słowa kluczowe:
uprawa pasowa, uprawa pożniwna, pszenica ozima, odmiany, jakość ziarnaBibliografia
Amato G., Di Miceli G., Frenda A. S., Giambalvo D., Stringi L., 2004. Wheat yield and grain quali-ty as affected by tillage, sowing time and nitrogen fertilization under rainfed Mediterranean conditions. Options Méditerr. Serie A 60, 151–5.
Amiri R., Sasani S., Jalali-Honarmand S., Rasaei A., Seifolahpour B., Bahraminejad S., 2018. Ge-netic diversity of bread wheat genotypes in Iran for some nutritional value and baking quality traits. Physiol. Mol. Biol. Plants 24(1), 147–157. https://doi.org/10.1007/s12298-017- DOI: https://doi.org/10.1007/s12298-017-0481-4
-0481-4
Biel W., Hury G., Jaroszewska A., Sadkiewicz J., Stankowski S., 2016. The effect of tillage system and nitrogen fertilization on nutritional value of winter spelt wheat cultivars. Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Agric., Aliment., Pisc., Zootech. 330(40)4, 23–32. DOI: https://doi.org/10.21005/AAPZ2016.40.4.03
Bilalis D., Karkanis A., Patsiali S., Agriogianni M., Konstantas A., Triantafyllidis V., 2011. Perfor-mance of wheat varieties (Triticum aestivum L.) under conservation tillage practices in organic agriculture. Not. Bot. Horti Agrobot. Cluj-Napoca 39(2), 28–33. https://doi.org/10.15835/nbha3926228 DOI: https://doi.org/10.15835/nbha3926228
Bobryk-Mamczarz A., Rachoń L., Kiełtyka-Dadasiewicz A., Szydłowska-Tutaj M., Lewko P., Woźniak A., 2022. Plonowanie i jakość wybranych gatunków i odmian pszenicy makaronowej. Cz. II. Wartość technologiczna ziarna. Agron. Sci. 77(1), 65–78, https://doi.org/10.24326/as.2022.1.6 DOI: https://doi.org/10.24326/as.2022.1.6
Buczek J., 2020. Quality and productivity of hybrid wheat depending on the tillage practices. Plant, Soil Environ. 66(8), 415–420. https://doi.org/10.17221/266/2020-PSE DOI: https://doi.org/10.17221/266/2020-PSE
Buczek J., Migut D., Jańczak-Pieniążek M., 2021. Effect of soil tillage practice on photosynthesis, grain yield and quality of hybrid winter wheat. Agriculture 11(6), 479. https://doi.org/10.3390/agriculture11060479 DOI: https://doi.org/10.3390/agriculture11060479
Desheva G., Deshev M., 2022. Correlation and Regression Relationships between Main Grain Quality Characteristics in Bread Winter Wheat. Agric. Conspec. 87(2), 135–143. https://hrcak.srce.hr/file/404518
Dojczew D., 2010. Wpływ czasu porastania ziarniaków na wartość technologiczną mąki pszennej. Post. Tech. Przetw. Spoż. 1, 31–35.
Gagliardi A., Carucci F., Masci S., Flagella Z., Gatta G., Giuliani M. M., 2020. Effects of genotype, growing season and nitrogen level on gluten protein assembly of durum wheat grown under mediterranean conditions. Agronomy 10(5), 755. https://doi.org/10.3390/agronomy 10050755 DOI: https://doi.org/10.3390/agronomy10050755
Gawęda D., Haliniarz M., 2021. Grain yield and quality of winter wheat depending on previous crop and tillage system. Agriculture 11(2), 133. https://doi.org/10.3390/agriculture11020133 DOI: https://doi.org/10.3390/agriculture11020133
Jaskulska I., Jaskulski D., Kotwica K., Wasilewski P., Galezewski L., 2013. Effect of tillage simpli-fications on yield and grain quality of winter wheat after different previous crops. Acta Sci. Pol., Agricultura, 12(3), 37–44.
Johansson E., Prieto‐Linde M. L., Svensson G., 2004. Influence of nitrogen application rate and timing on grain protein composition and gluten strength in Swedish wheat cultivars. J. Plant Nutr. Soil Sci. 167(3), 345–350. https://doi.org/10.1002/jpln.200320332 DOI: https://doi.org/10.1002/jpln.200320332
Knapowski T., Ralcewicz M., Spychaj-Fabisiak E., Ložek O., 2010. Ocena jakości ziarna pszenicy ozimej uprawianej w warunkach zróżnicowanego nawożenia azotem. Fragm. Agron, 27(1), 73–80. https://pta.up.poznan.pl/pdf/2010/FA%2027(1)%202010%20Knapowski.pdf
Knapowski T., Kozera,W., Murawska B., Wszelaczyńska E., Pobereżny J., Mozolewski W., Keutgen A.J., 2015. Ocena parametrów technologicznych wybranych odmian pszenicy ozimej pod względem wypiekowym. Inż. Ap. Chem. 5, 255–256.
Konavko A., Ruža A., 2017. Influence of tillage and crop rotation on winter wheat grain quality. In: Proceedings of the Scientific and Practical Conference „Harmonious Agriculture”, 50–54.
Li Y., Huang C., Sui X., Fan Q., Li G., Chu X., 2009. Genetic variation of wheat glutenin subunits between landraces and varieties and their contributions to wheat quality improvement in China. Euphytica 169(2), 159–168. https://doi.org/10.1007/s10681-009-9905-8 DOI: https://doi.org/10.1007/s10681-009-9905-8
Liu D., Shi Y., 2013. Effects of different nitrogen fertilizer on quality and yield in winter wheat. Adv. J. Food Sci. Technol. 5(5), 646–649. https://doi.org/10.19026/AJFST.5.3141 DOI: https://doi.org/10.19026/ajfst.5.3141
Mahdavi S., Arzani A., Maibody S. M., Kadivar M., 2022. Grain and flour quality of wheat geno-types grown under heat stress. Saudi J. Biol. Sci. 29(10), 103417. https://doi.org/10.1016/ j.sjbs.2022.103417 DOI: https://doi.org/10.1016/j.sjbs.2022.103417
Małecka I., Blecharczyk A., 2004. Wpływ systemów uprawy roli na jakość ziarna pszenicy ozimej. Pam. Puł. 135, 181–187.
Murawska B., Spychaj-Fabisiak E., Keutgen A., Wszelaczyńska E., Pobereżny J., 2014. Cechy technologiczne badanych odmian ziarna pszenicy ozimej uprawianych w warunkach Polski i Wielkiej Brytanii. Inż. Ap. Chem. 53(2), 96–98.
Noworól M., 2018. Reakcja odmian pszenicy ozimej na poziom intensywności technologii produk-cji. Praca doktorska, UR Rzeszów.
Pengpeng L., Wei, S., Hongjun X.U., Fengjuan C., Xinnian H., Yingbin N., Dezhen K., Bo Z., Peiyuan M.U., 2022. Effects of genotype and environment on protein qualities of winter wheat in Xinjiang. Xinjiang Agricultural Sciences 59(1), 45–54.
Šekularac A., Torbica A., Živančev D., Tomić J., Knežević D., 2018. The influence of wheat geno-type and environmental factors on gluten index and the possibility of its use as bread quality predictor. Genetika 50(1), 85–93. https://doi.org/10.2298/GENSR1801085S DOI: https://doi.org/10.2298/GENSR1801085S
Šimić G., Horvat D., Jurković Z., Drezner G., Novoselović D., Dvojković K., 2006. The genotype effect on the ratio of wet gluten content to total wheat grain protein. J. Cent. Eur. Agric. 7(1), 13–18.
Šíp V., Vavera R., Chrpová J., Kusá H., Růžek P., 2013. Winter wheat yield and quality related to tillage practice, input level and environmental conditions. Soil Tillage Res. 132, 77–85. https://doi.org/10.1016/j.still.2013.05.002 DOI: https://doi.org/10.1016/j.still.2013.05.002
Stępniewska S., Słowik E., 2016. Ocena wartości technologicznej wybranych odmian pszenicy ozimej i jarej. Acta Agrophys. 23(2), 275–286.
Stępniewska S., Abramczyk D., 2013. Zależność między wyróżnikami jakościowymi ziarna wybra-nych odmian pszenicy ozimej. Post. Nauki Technol. Przem. Rol. Spoż. 1(68), 65–78.
Taner A., Arisoy R. Z., Kaya Y., Gültekin I., Partigöç F., 2015. The effects of various tillage sys-tems on grain yield, quality parameters and energy indices in winter wheat production under the rainfed conditions. Fresenius Environ. Bull. 24, 1463–1473.
Tatar O., Cakalogullari U., Tonk F. A., Istipliler D., Karakoc R., 2020. Effect of drought stress on yield and quality traits of common wheat during grain filling stage. Turk. J. Field Crops 25(2), 236–244. https://doi.org/10.17557/tjfc.834392 DOI: https://doi.org/10.17557/tjfc.834392
Weber R., 2013. Influence of tillage system and stubble height on grain properties of selected winter wheat cultivars. Nauka Przyr. Technol. 7(1), 18–23.
Wheat Production Volume Worldwide 2011/2012–2020/21. Statista, https://www.statista.com/statistics/267268/production-of-wheat-worldwide-since-1990/ [dostęp: 13.08. 2022].
Woźniak A., Gos M., 2014. Yield and quality of spring wheat and soil properties as affected by tillage system. Plant, Soil Environ. 60(4), 141–145. DOI:10.17221/7330-PSE DOI: https://doi.org/10.17221/7330-PSE
Woźniak A., Rachoń L., 2020. Effect of tillage systems on the yield and quality of winter wheat grain and soil properties. Agriculture 10(9), 405. https://doi.org/10.3390/agriculture10090405 DOI: https://doi.org/10.3390/agriculture10090405
Yousefian M., Shahbazi F., Hamidian K., 2021. Crop yield and physicochemical properties of wheat grains as affected by tillage systems. Sustainability 13(9), 4781. https://doi.org/ 10.3390/ su13094781 DOI: https://doi.org/10.3390/su13094781
Zečević V., Boskovic J., Knezevic D., Micanovic D., Milenkovic S., 2013. Influence of cultivar and growing season on quality properties of winter wheat (Triticum aestivum L.). Afr. J. Agric. Res. 8(21), 2545–2550.
Zečević V., Knežević D., Bošković J., Madić M., 2009. Effect of genotype and environment on wheat quality. Genetika 41(3), 247–253. https://doi.org/10.2298/GENSR0903247Z DOI: https://doi.org/10.2298/GENSR0903247Z
Zimny L., Zych A., Wacławowicz R., 2015. Systemy uprawy buraka cukrowego w Polsce w bada-niach ankietowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 581, 135–145.
Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polska https://orcid.org/0000-0002-3281-5533
Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polska https://orcid.org/0000-0003-0427-9398
Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polska https://orcid.org/0000-0002-2763-7955
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
