Wpływ systemów gospodarowania na jakość technologiczną ziarna i mąki odmian pszenicy ozimej
MAGDALENA SOBOLEWSKA
Katedra Agronomii, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 SzczecinSŁAWOMIR STANKOWSKI
Katedra Agronomii, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 SzczecinAbstrakt
Materiał do badań stanowiło ziarno odmian pszenicy ozimej pochodzące z doświadczeń polowych realizowanych w latach 2007–2008 przez Krajowy Ośrodek Badawczy Meklemburgii–Pomorza Przedniego (LFA) w miejscowości Gülzow (Niemcy). Pierwszym czynnikiem był system gospodarowania (konwencjonalny, ekologiczny), drugim – odmiany pszenicy ozimej (Akteur, Mulan, Hermann i Schamane). Oznaczono cechy fizyczne ziarna, cechy jakościowe oraz farinograficzne. Większą wartość masy 1000 ziaren i gęstości ziarna w stanie zsypnym uzyskano po zastosowaniu konwencjonalnego systemu uprawy. Ziarno pszenicy pochodzące z konwencjonalnego systemu uprawy charakteryzowało się lepszą jakością niż ziarno z systemu ekologicznego. Istotnie większe wartości odnotowano dla wszystkich cech jakościowych z wyjątkiem liczby opadania. W systemie konwencjonalnym uzyskano korzystniejsze wartości cech farinograficznych niż w ekologicznym. Wyjątek stanowił czas rozwoju ciasta, który nie różnił się istotnie. W przypadku odmiany Akteur i Mulan stwierdzono silniejszy wzrost stabilności ciasta w systemie konwencjonalnym niż u pozostałych odmian. Najlepszą jakością ziarna i mąki charakteryzowała się odmiana Akteur, a najgorszą odmiana Hermann.
Słowa kluczowe:
pszenica ozima, uprawa konwencjonalna, , uprawa ekologiczna, odmianyBibliografia
Al-Saleh A., Brennan Ch.S., 2012. Bread wheat quality: some physical, chemical and rheological characteristics of Syrian and English bread wheat samples. Foods 1, 3–17.
Budzyński W., Borysewicz J., Bielski S., 2004. Wpływ poziomu nawożenia azotem na plonowanie i jakość technologiczną ziarna pszenicy ozimej. Pam. Puł. 135, 33–44.
Cacak-Pietrzak G., Ceglińska A., Jończyk K., 2014. Wartość wypiekowa mąki z ziarna odmian pszenicy uprawianych w ekologicznym systemie produkcji. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 576, 23–32.
Cacak-Pietrzak G., Gondek E., Jończyk K., 2013. Porównanie struktury wewnętrznej oraz właściwości przemiałowych ziarna orkiszu i pszenicy zwyczajnej z uprawy ekologicznej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 574, 3–10.
Ceglińska A., Cacak-Pietrzak G., Sobczyk M., Salwa M., 2012. Wpływ przechowywania mąki pszennej na wartość wypiekową. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 571, 29–37.
Ceglińska A., Haber T., Cacak-Pietrzak G., Zmysłowska A., 2006. Dojrzewanie mąki pszennej a jakość pieczywa. Prz. Zboż. Młyn. 50 (4), 20–21.
Chrzanowska-Drożdż B., Gil Z., Liszewski M., Malarz W., 2004. Wysokość i jakość plonu pszenicy ozimej w zależności od dawki i sposobu nawożenia azotem. Biul. IHAR 233, 29–38.
Czubacka M., Rachoń L. 2012. Wpływ poziomu agrotechniki na skład chemiczny ziarna pszenicy ozimej. Episteme 15, 45–52.
Harasim E., Wesołowski M., 2013. Wpływ retardanta Modus 250 EC i nawożenia azotem na plonowanie i jakość ziarna pszenicy ozimej. Fragm. Agron. 30 (3), 70–77.
Kasprzak M., Wirkijowska A., 2013. Charakterystyka wybranych wskaźników technologicznych ziarna pszenicy zwyczajnej. Acta Agrophys. 20 (1), 77–89.
Khalil I.H ., Carver B.F., Krenzer E.G., MacKown C.T., Horn G.W., Rayas-Duate P., 2002. Genetic trends in winter wheat grain quality with dual-purpose and grain-only management systems. Crop Sci. 42, 1112–1116.
Knapowski T., Ralcewicz M., Spychaj-Fabisiak E., Lożek O., 2010. Ocena jakości ziarna pszenicy ozimej uprawianej w warunkach zróżnicowanego nawożenia azotem. Fragm. Agron. 27 (1), 73–80.
Kocoń A., 2005. Nawożenie jakościowe pszenicy jarej i ozimej a plon i jakość ziarna. Pam. Puł. 139, 55–64.
Krawczyk P., Ceglińska A., Izdebska K., 2008a. Porównanie właściwości reologicznych ciasta i pieczywa otrzymanego z mąki orkiszu i pszenicy zwyczajnej. Żyw. Nauka Technol. Jakość 4 (59), 141–151.
Krawczyk P., Ceglińska A., Kardialik J., 2008b. Porównanie wartości technologicznej ziarna orkiszu z pszenicą zwyczajną. Żyw. Nauka Technol. Jakość 5 (60), 43–51.
Krejčířová L., Capouchová I., Petr J., Bicanová E., Famĕra O., 2007. The effect of organic and conventional growing systems on quality and storage protein composition of winter wheat. Plant Soil Environ. 53 (11), 499–505.
Krejčířová L., Capouchová I., Petr J., Bicanová E. Kvapil R., 2006. Protein composition and quality of winter wheat from organic and conventional farming. Agriculture 93 (4), 285–296.
Makowska A., Obuchowski W., Adler A., Sulewska H., 2008. Charakterystyka wartości przemiałowej i wypiekowej wybranych odmian orkiszu. Fragm. Agron. 1 (97), 228–239.
Mazurkiewicz J., 2005. Porównanie jakości technologicznej pszenicy i żyta uprawianych w warunkach konwencjonalnych i gospodarstwa ekologicznego. Acta Agrophys. 6 (3), 729–741.
Murawska B., Spychaj-Fabisiak E., Keutgen A., Wszelaczyńska E., Pobereżny J., 2014. Cechy technologiczne badanych odmian ziarna pszenicy ozimej uprawianych w warunkach Polski i Wielkiej Brytanii. Inż. Chem. 5 (2), 96–98.
Nowogródzka T., 2012. Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce. Materiały Konferencyjne. Zesz. Nauk. SGGW. Problemy rolnictwa światowego 12 (27) 2, 54–65.
PN-R-65950:1994. Materiał siewny. Metody badania nasion.
PN-ISO 7971-2:2008. Ziarno zbóż. Oznaczenie gęstości w stanie zsypnym, zwanej masą hektolitra.
PN-ISO 3093:2007. Pszenica, żyto i mąki z nich uzyskane, pszenica durum i semolina. Oznaczanie liczby opadania metodą Hagberga-Pertena.
PN-75-A-04018:1975. Produkty rolniczo-żywnościowe. Oznaczanie azotu metodą Kjeldahla i przeliczenie na białko.
PN-EN ISO 21415-2:2008. Pszenica i mąka pszenna. Ilość glutenu. Cz. 2. Oznaczanie glutenu mokrego za pomocą urządzeń mechanicznych.
PN-A-74043-3:1994. Ziarno zbóż i przetwory zbożowe. Oznaczanie glutenu mokrego. Mąka pszenna.
PN-ISO 5529:1998. Pszenica. Oznaczenie wskaźnika sedymentacyjnego. Test Zeleny’ego.
PN-EN ISO 5530-1:2015-01. Mąka pszenna. Fizyczne właściwości ciasta. Cz. 1. Oznaczanie wodochłonności i właściwości reologicznych za pomocą farinografu.
Podolska G., Krasowicz S., Sułek A., 2005a. Ocena ekonomiczna i jakościowa upraw pszenicy ozimej przy różnym poziomie nawożenia azotem. Pam. Puł. 139, 175–188.
Podolska G., Stankowski S., Podolski B., 2005b. Plonowanie i wartość technologiczna ziarna pszenicy ozimej w zależności od warunków glebowych. Pam. Puł. 139, 189–200.
Rachoń L., Szumiło G., 2009. Comparison of chemical compostition of selected winter wheat species. J. Elementol. 14 (1), 135–146.
Smatanová N., Lacko-Bartošová M., 2012. Baking quality of triticum aestivum l. cultivated in sustainable farming systems. Res. J. Agric. Sci. 44 (1), 146–149.
Stankowski S., Smagacz J., Hury G., Ułasik S., 2008. Wpływ intensywności nawożenia azotem na jakość ziarna i mąki odmian pszenicy ozimej. Acta Sci. Pol., Agricultura 7 (3), 105–114.
Stępniewska S., 2013. Zależność pomiędzy aktywnością enzymów amylolitycznych a cechami reologicznymi ciasta pszennego. Acta Agrophys. 20 (3), 463–472.
Wacławowicz R., Parylak D., Śniady R., 2005. Następczy wpływ nawożenia organicznego oraz mineralnego azotowego na plonowanie oraz wybrane cechy jakościowe ziarna pszenicy jarej. Pam. Puł. 139, 277–288.
Weber R., 2013. Wpływ sposobu uprawy roli i wysokości ścierni na cechy jakościowe ziarna wybranych odmian pszenicy ozimej. Nauka Przyr. Technol. 1 (18), 1–10.
Woźniak A., 2006. Wpływ przedplonów na plon i jakość ziarna pszenicy ozimej. Acta Sci. Pol., Agricultura 5 (2), 99–106.
Woźniak A., Gontarz D., 2005. Wpływ zróżnicowanego udziału pszenicy ozimej w zmianowaniu i poziomu agrotechniki na cechy jakościowe ziarna. Biul. IHAR 237/238, 3–11.
Katedra Agronomii, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin
Katedra Agronomii, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
