Wpływ nawożenia azotem i ochrony fungicydowej na zawartość makroelementów w ziarnie pszenżyta ozimego
STANISŁAW BIELSKI
Katedra Agrotechnologii, Zarządzania Produkcją Rolniczą i Agrobiznesu Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie ul. Oczapowskiego 8, 10-719 OlsztynAbstrakt
Eksperyment z pszenżytem ozimym przeprowadzono w latach 2009–2011 w Zakładzie Produkcyjno-Doświadczalnym w Bałcynach k. Ostródy. Celem badań było określenie wpływu zróżnicowanych dawek nawożenia azotem i ochrony fungicydowej na skład chemiczny ziarna pszenżyta ozimego odmiany ‘Gniewko’. Zastosowano pięć wariantów nawożenia azotem: 30, 60, 90, 120 i 150 kg N·ha-1 i trzy poziomy ochrony przeciwgrzybowej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że nawożenie azotem oraz stosowane fungicydy nie powodowały istotnych zmian w zawartości P, K i Mg. Zwiększenie nawożenia azotem pszenżyta ozimego do 90 kg∙ha-1 powodowało istotny wzrost zawartości azotu i wapnia w ziarnie. Warunki meteorologiczne występujące w latach badań istotnie modyfikowały zawartość N, P, K i Ca.
Słowa kluczowe:
pszenżyto, zawartość N, P, K, Mg, Ca, dawki azotu, metody ochrony fungi- cydowejBibliografia
Adamiak J., Adamiak E., Bruderek A., 2008. Wpływ fungicydu Unix 75 WG na plonowanie pszenżyta ozimego uprawianego w płodozmianie i wieloletniej monokulturze. Prog. Plant Prot. 48(3), 255–258.
Biberdžić M., Jelić M., Knežević B., Barać S., Maksimović G, Lalević D., 2013. The effect of climatic conditions and variety on some morphological and productivity characteristics of triticale. Res. J. Agric. Sci. 45 (3), 24–29.
Brzozowska I., Brzozowski J., 2002. Wpływ zróżnicowanych dawek herbicydu Granstar 75 DF i mocznika stosowanych dolistnie na zawartość białka ogólnego i makroelementów w ziarnie pszenicy ozimej. Pam. Puł. 130/I, 65–71.
Brzozowska I., 2003. Studies on fertilization and weed control in the cultivation of winter triticale. Disertations and monographs 82, Wyd. UWM, Olsztyn.
Brzozowska I., 2006. Influence of herbicides and nitrogen application method on the content of macroelements in winter triticale grain. Pam. Puł. 142, 9–17.
Buraczyńska D., Ceglarek F., 2009. Plonowanie pszenżyta ozimego w zależności od przedplonu. Fragm. Agron. 26(1), 9–18.
Dubis B., Szempliński W., Jabłoński H., 2000. Reakcja pszenżyta ozimego na sposób odchwaszczania i zwalczania chorób. Folia Univ. Agric. Stetin. 82, 57–62.
Dziamba S., Jackowska I., Małuszyńska E., Kwiatkowski J., 2001. Consequent influence of sowing material origin on chemical composition of triticale grain. Biul. IHAR 218/219, 293–297.
FAOSTAT, 2013. http://faostat.fao.org.
Galantini J.A., Landriscini M.R., Iglesias J.O., Miglierina A.M., Rosell R.A., 2000. The effects of crop rotation and fertilization on wheat productivity in the Pampean semiarid region of Argentina. 2. Nutrient balance, yield and grain quality. Soil Till. Res. 53, 137–144.
Jurkowska H., Rogóż A., Wojciechowicz T., 1992. The content of mineral components in plants according to soil moisture. Part I. Macronutrients. Acta Agr. Silv., Ser. Agraria 30, 29–35.
Karczmarczyk S., Koszański Z., Zbieć I., Tyrakowska-Bielec U., 2000. Response of spring triticale to irrigation and mineral fertilization. Part II. Activity of physiological processes, chemical composition and baking value of grain. Folia Univ. Agric. Stetin. 206, Agricultura 82, 117–124.
Karczmarczyk S., Podsiadło C., Koszański Z., Zbieć I., Gurgul E., 1999. Response of some spring triticale cultivars to irrigation and mineral fertilizers. Part III. Physiological processes, chemical composition and technological properties of the crop. Folia Univ. Agric. Stetin. 193, Agricultura 73, 79–85.
Knapowski T., Kozera W., Majcherczak E., Barczak B., 2010. Effect of nitrogen and zinc fertilisation on chemical composition and protein yield of spring triticale grain. Fragm. Agron. 27(4), 45–55.
Koszański Z., Karczmarczyk S., Podsiadło C., 1994. Effect of irrigation and nitrogen fertilization on winter triticale. Part II. The chemical composition of the crop. Zesz. Nauk. AR Szczecin 162, Rolnictwo 58, 91–95.
Kryńska B., Majda J., Kud K., 1997. The effect of the level and method of nitrogen application on the yield of winter triticale and macronutrient content in the grain. Part II. The content of macronutrients in grain triticale. Fragm. Agron. 3, 353–358.
Lewandowski I., Kauter D., 2003. The influence of nitrogen fertilizer on the yield and combustion quality of whole grain drops for solid fuel use. Ind. Crop. Prod. 17, 103–117.
Liu D.L., Helyar K.R., Conyers M.K., Fisher R., Poile G.J., 2004. Response of wheat, triticale and barley to lime application in semi-arid soils. Field Crops Res. 90, 287–301.
Lobell D.B., Asner G.P., 2003. Response to comment on “Climate and Management Contributions to Recent Trends in U.S. Agricultural Yields”. Science 300(5625), 1505.
Makarska E., Ciołek A., Kociuba W., 2010. Influence of parental forms on changes in the content of mineral elements in grain of new winter triticale hybrid strains. J. Elementol. 15(1), 131–140.
Małecka I., Blecharczyk A., Sawińska Z., 2004. Wpływ sposobów uprawy roli i nawożenia azotem na plonowanie pszenżyta ozimego. Annales UMCS, Agricultura 59(1), 258–266.
Márton L., 2008. Impact of rainfall, liming, nitrogen (N), phosphorus (P2O5), potassium (K2O), calcium (CaO), magnesium (MgO) mineral fertilization on Triticale (×Triticosecale Wittmack) yield in a monoculture in Hungary. Cereal Res. Commun. 36(2), 333–341.
Mut Z., Sezer I., Gulumser A., 2005. Effect of different sowing rates and nitrogen levels on grain yield, yield components and some quality traits of triticale. Asian J. Plant Sci. 4, 533–539.
Nogalska A., Czapla J., Skwierawska M., 2012. The effect of multi-component fertilizers on spring triticale yield, the content and uptake of macronutrients. J. Elementol. 17(1), 95–104.
Pawłowska J., Makarska E., Kukuła S., 1995. Ocena działania preparatów herbicydowych w uprawie kilku odmian pszenżyta ozimego. Fragm. Agron. 3, 79–86.
Piech M., Maciorowski R., 1998. Reakcja odmian pszenżyta ozimego na herbicydy w warunkach polowych. Biul. IHAR, 205/206, 279–287.
Pilejczyk D., Sienkiewicz S., Wojnowska T., Żarczyński P., 2004. Effect of sowing density and nitrogen fertilization on content of macronutrients in grain of spring triticale. J. Elementol. 9 (1), 35–45.
Pisulewska E., Zając T., Oleksy A., 1998. Skład mineralny ziarna wybranych odmian pszenżyta w warunkach zróżnicowanego nawożenia azotem. Biul. IHAR 205/206, 179–188.
Radzka E., Koc G., Rak J., 2008 Uwarunkowania opadowo-termiczne produkcji pszenżyta ozimego z przeznaczeniem na pasze. Fragm. Agron. 3(99), 135–143.
Samborski, S., Kozak, M., Mądry W., Rozbicki, J., 2005. Pierwotne cechy rozwojowe w analizie składowych plonu. Cz. II. Zastosowanie dla plonu ziarna pszenżyta ozimego. Fragm. Agron. 4, 84–95.
Sobczyk A. Kogut B., Surdel M., 2009. Changes of milling value of winter triticale choice varieties in dependence on nitrogen fertilization. Zesz. Nauk. Płd. Wsch. Oddz. Pol. Tow. Inż. Ekol. 11, 243–249.
Spychaj-Fabisiak E., Ložek O., Knapowski T., Ralcewicz M., 2005. Ocena oddziaływania terminu siewu i nawożenia azotem na wysokość plonu i zawartość białka ogólnego w ziarnie pszenżyta. Fragm. Agron. 22(1), 550–562.
Stankiewicz C., Bombik A., Starczewski., 2005. Variety and environmental conditions of the content of endogenous amino acids in triticale grain. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura 244 (99), 225–230.
Ścigalska B., 2006. Reakcja pszenżyta jarego odmiany Wanad na uprawę w płodozmianie i mo- nokulturach zbożowych. Folia Univ. Agric. Stein. 257, Agricultura 100, 207–210.
Ścigalska B., Łabuz B., 2008. Produkcyjność pszenżyta ozimego i jarego w płodozmianie i mo- nokulturach zbożowych na glebie kompleksu pszennego dobrego. Fragm. Agron. 3(99), 197–205.
Ścigalska B., Pisulewska E., Kołodziejczyk M., 2000. Zawartość makro- i mikroelementów w ziarnie odmian pszenżyta jarego. Folia Univ. Agric. Stetin. 206, Agricultura 82, 287–292.
Tohver M., Kann A., Täht R., Mihhalevski A., Hakman J., 2005. Quality of triticale cultivars suitable for growing and bread-making in northern conditions. Food Chem. 89, 125–132.
Warechowska M., Domańska D., 2006. Comparison of the suitability the technology and the content of of microelements in grain of selected varieties of winter triticale. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura 247, 211–216.
Wróbel, E., Jabłoński, H., 2004. Effect of fungal diseases control methods on winter triticale yield. Acta Sci. Pol., Agricultura 3(1), 55–61.
Wierzbowska J., Sienkiewicz S., Bowszys T., 2010. Effect of growth regulators on the mineral balance in spring triticale. J. Elementol. 15(4), 745–756.
Biberdžić M., Jelić M., Knežević B., Barać S., Maksimović G, Lalević D., 2013. The effect of climatic conditions and variety on some morphological and productivity characteristics of triticale. Res. J. Agric. Sci. 45 (3), 24–29.
Brzozowska I., Brzozowski J., 2002. Wpływ zróżnicowanych dawek herbicydu Granstar 75 DF i mocznika stosowanych dolistnie na zawartość białka ogólnego i makroelementów w ziarnie pszenicy ozimej. Pam. Puł. 130/I, 65–71.
Brzozowska I., 2003. Studies on fertilization and weed control in the cultivation of winter triticale. Disertations and monographs 82, Wyd. UWM, Olsztyn.
Brzozowska I., 2006. Influence of herbicides and nitrogen application method on the content of macroelements in winter triticale grain. Pam. Puł. 142, 9–17.
Buraczyńska D., Ceglarek F., 2009. Plonowanie pszenżyta ozimego w zależności od przedplonu. Fragm. Agron. 26(1), 9–18.
Dubis B., Szempliński W., Jabłoński H., 2000. Reakcja pszenżyta ozimego na sposób odchwaszczania i zwalczania chorób. Folia Univ. Agric. Stetin. 82, 57–62.
Dziamba S., Jackowska I., Małuszyńska E., Kwiatkowski J., 2001. Consequent influence of sowing material origin on chemical composition of triticale grain. Biul. IHAR 218/219, 293–297.
FAOSTAT, 2013. http://faostat.fao.org.
Galantini J.A., Landriscini M.R., Iglesias J.O., Miglierina A.M., Rosell R.A., 2000. The effects of crop rotation and fertilization on wheat productivity in the Pampean semiarid region of Argentina. 2. Nutrient balance, yield and grain quality. Soil Till. Res. 53, 137–144.
Jurkowska H., Rogóż A., Wojciechowicz T., 1992. The content of mineral components in plants according to soil moisture. Part I. Macronutrients. Acta Agr. Silv., Ser. Agraria 30, 29–35.
Karczmarczyk S., Koszański Z., Zbieć I., Tyrakowska-Bielec U., 2000. Response of spring triticale to irrigation and mineral fertilization. Part II. Activity of physiological processes, chemical composition and baking value of grain. Folia Univ. Agric. Stetin. 206, Agricultura 82, 117–124.
Karczmarczyk S., Podsiadło C., Koszański Z., Zbieć I., Gurgul E., 1999. Response of some spring triticale cultivars to irrigation and mineral fertilizers. Part III. Physiological processes, chemical composition and technological properties of the crop. Folia Univ. Agric. Stetin. 193, Agricultura 73, 79–85.
Knapowski T., Kozera W., Majcherczak E., Barczak B., 2010. Effect of nitrogen and zinc fertilisation on chemical composition and protein yield of spring triticale grain. Fragm. Agron. 27(4), 45–55.
Koszański Z., Karczmarczyk S., Podsiadło C., 1994. Effect of irrigation and nitrogen fertilization on winter triticale. Part II. The chemical composition of the crop. Zesz. Nauk. AR Szczecin 162, Rolnictwo 58, 91–95.
Kryńska B., Majda J., Kud K., 1997. The effect of the level and method of nitrogen application on the yield of winter triticale and macronutrient content in the grain. Part II. The content of macronutrients in grain triticale. Fragm. Agron. 3, 353–358.
Lewandowski I., Kauter D., 2003. The influence of nitrogen fertilizer on the yield and combustion quality of whole grain drops for solid fuel use. Ind. Crop. Prod. 17, 103–117.
Liu D.L., Helyar K.R., Conyers M.K., Fisher R., Poile G.J., 2004. Response of wheat, triticale and barley to lime application in semi-arid soils. Field Crops Res. 90, 287–301.
Lobell D.B., Asner G.P., 2003. Response to comment on “Climate and Management Contributions to Recent Trends in U.S. Agricultural Yields”. Science 300(5625), 1505.
Makarska E., Ciołek A., Kociuba W., 2010. Influence of parental forms on changes in the content of mineral elements in grain of new winter triticale hybrid strains. J. Elementol. 15(1), 131–140.
Małecka I., Blecharczyk A., Sawińska Z., 2004. Wpływ sposobów uprawy roli i nawożenia azotem na plonowanie pszenżyta ozimego. Annales UMCS, Agricultura 59(1), 258–266.
Márton L., 2008. Impact of rainfall, liming, nitrogen (N), phosphorus (P2O5), potassium (K2O), calcium (CaO), magnesium (MgO) mineral fertilization on Triticale (×Triticosecale Wittmack) yield in a monoculture in Hungary. Cereal Res. Commun. 36(2), 333–341.
Mut Z., Sezer I., Gulumser A., 2005. Effect of different sowing rates and nitrogen levels on grain yield, yield components and some quality traits of triticale. Asian J. Plant Sci. 4, 533–539.
Nogalska A., Czapla J., Skwierawska M., 2012. The effect of multi-component fertilizers on spring triticale yield, the content and uptake of macronutrients. J. Elementol. 17(1), 95–104.
Pawłowska J., Makarska E., Kukuła S., 1995. Ocena działania preparatów herbicydowych w uprawie kilku odmian pszenżyta ozimego. Fragm. Agron. 3, 79–86.
Piech M., Maciorowski R., 1998. Reakcja odmian pszenżyta ozimego na herbicydy w warunkach polowych. Biul. IHAR, 205/206, 279–287.
Pilejczyk D., Sienkiewicz S., Wojnowska T., Żarczyński P., 2004. Effect of sowing density and nitrogen fertilization on content of macronutrients in grain of spring triticale. J. Elementol. 9 (1), 35–45.
Pisulewska E., Zając T., Oleksy A., 1998. Skład mineralny ziarna wybranych odmian pszenżyta w warunkach zróżnicowanego nawożenia azotem. Biul. IHAR 205/206, 179–188.
Radzka E., Koc G., Rak J., 2008 Uwarunkowania opadowo-termiczne produkcji pszenżyta ozimego z przeznaczeniem na pasze. Fragm. Agron. 3(99), 135–143.
Samborski, S., Kozak, M., Mądry W., Rozbicki, J., 2005. Pierwotne cechy rozwojowe w analizie składowych plonu. Cz. II. Zastosowanie dla plonu ziarna pszenżyta ozimego. Fragm. Agron. 4, 84–95.
Sobczyk A. Kogut B., Surdel M., 2009. Changes of milling value of winter triticale choice varieties in dependence on nitrogen fertilization. Zesz. Nauk. Płd. Wsch. Oddz. Pol. Tow. Inż. Ekol. 11, 243–249.
Spychaj-Fabisiak E., Ložek O., Knapowski T., Ralcewicz M., 2005. Ocena oddziaływania terminu siewu i nawożenia azotem na wysokość plonu i zawartość białka ogólnego w ziarnie pszenżyta. Fragm. Agron. 22(1), 550–562.
Stankiewicz C., Bombik A., Starczewski., 2005. Variety and environmental conditions of the content of endogenous amino acids in triticale grain. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura 244 (99), 225–230.
Ścigalska B., 2006. Reakcja pszenżyta jarego odmiany Wanad na uprawę w płodozmianie i mo- nokulturach zbożowych. Folia Univ. Agric. Stein. 257, Agricultura 100, 207–210.
Ścigalska B., Łabuz B., 2008. Produkcyjność pszenżyta ozimego i jarego w płodozmianie i mo- nokulturach zbożowych na glebie kompleksu pszennego dobrego. Fragm. Agron. 3(99), 197–205.
Ścigalska B., Pisulewska E., Kołodziejczyk M., 2000. Zawartość makro- i mikroelementów w ziarnie odmian pszenżyta jarego. Folia Univ. Agric. Stetin. 206, Agricultura 82, 287–292.
Tohver M., Kann A., Täht R., Mihhalevski A., Hakman J., 2005. Quality of triticale cultivars suitable for growing and bread-making in northern conditions. Food Chem. 89, 125–132.
Warechowska M., Domańska D., 2006. Comparison of the suitability the technology and the content of of microelements in grain of selected varieties of winter triticale. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura 247, 211–216.
Wróbel, E., Jabłoński, H., 2004. Effect of fungal diseases control methods on winter triticale yield. Acta Sci. Pol., Agricultura 3(1), 55–61.
Wierzbowska J., Sienkiewicz S., Bowszys T., 2010. Effect of growth regulators on the mineral balance in spring triticale. J. Elementol. 15(4), 745–756.
STANISŁAW BIELSKI
Katedra Agrotechnologii, Zarządzania Produkcją Rolniczą i Agrobiznesu Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie ul. Oczapowskiego 8, 10-719 Olsztyn
Katedra Agrotechnologii, Zarządzania Produkcją Rolniczą i Agrobiznesu Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie ul. Oczapowskiego 8, 10-719 Olsztyn
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
