Wpływ uprawy soi w monokulturze i zmianowaniu na skład chemiczny roślin i zasobność gleby w składniki pokarmowe
MONIKA JAKUBUS
Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gruntów, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Szydłowska 50, 60-656 PoznańNATALIA TATUŚKO
Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gruntów, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Szydłowska 50, 60-656 PoznańJERZY NAWRACAŁA
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Dojazd 11, 60-632 PoznańMATEUSZ PLUTA
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Dojazd 11, 60-632 PoznańAbstrakt
Liczba doniesień literaturowych traktujących o wpływie uprawy soi (Glycine max L. Merrill) w zmianowaniu lub monokulturze na jej skład chemiczny i jakość stanowiska glebowego jest ograniczona. W związku z tym podjęto prace mające na celu określenie i porównanie składu chemicznego soi uprawianej przez 12 lat w monokulturze i zmianowaniu oraz ocenę tak pozostawionych stanowisk glebowych. Badania zostały zrealizowane w oparciu o próbki glebowe (glina piaszczysta) oraz roślinne (soja odmiany Augusta), które podlegały analizie chemicznej w kierunku określenia zawartości makro- i mikroskładników. Na podstawie uzyskanych danych stwierdzono, że soja uprawiana w zmianowaniu charakteryzowała się większą zawartością większości badanych składników, co szczególnie zostało uwidocznione w przypadku makroskładników (N, P, K, Ca, S). Jednocześnie rośliny uprawiane w zmianowaniu odznaczały się większym pobraniem składników (N, P, K, S, Ca, Zn, Cu) wraz z plonem nasion i strąków. Ponadto dla gleby spod soi uprawianej w zmianowaniu określono większe zawartości węgla organicznego, azotu mineralnego oraz fosforu i potasu przyswajalnego dla roślin. Sposób uprawy soi nie wpłynął istotnie na zawartość Mn, Zn i Cu w badanych próbkach glebowych.
Słowa kluczowe:
soja, zmianowanie, monokultura, składniki pokarmoweBibliografia
Bellaloui N., Steina S.R., Molin W.T., 2014. Soybean seed nutrition as affected by Otton, wheat and fallow rotation. Food Nutr. Sci. 5, 16051619.
Bobrecka-Jamro D., 1980. Badania nad wpływem gęstości siewu na rozwój roślin i strukturę plonu nowych form soi. Praca doktorska AR Kraków.
Bobrecka-Jamro D., Pizło H., 1996. Wpływ czynników agrotechnicznych na plonowanie soi w warunkach Polski południowo-wschodniej. Biul. IHAR 198, 3144.
Bujak K., Jędruszczak M., Frant M., 2004. Wpływ uproszczonej uprawy roli oraz dolistnego dokarmiania makro- i mikroelementami na plonowanie soi uprawianej w monokulturze. Annales UMCS, sec. E, Agricultura, 59, 1, 139147.
Calonego J.C., Rosolem C.A., 2013. Phosphorous and potassium balance in a corn-soybean rotation under no-till and chiseling. Nutr. Cycl. Agroecosyst. 96, 123131.
Dixit A.K., Antony J.I.X., Sharma N.K., Tiwari R.K., 2011. Soybean constituents and their functional benefits. W: Tiwari R.K. (ed.), Opportunity, challenge and scope of natural products in medicinal chemistry, Trivandrum, 367383.
FAOSTAT, 2014. http://faostat3.fao.org/download/Q/QC/E [dostęp 1.06.2015].
Fehr W.R., Caviness C.E., 1977. Stages of soybean development. Special Report 80, Iowa State Univ., Ames.
Jakubus M., 2006. Siarka w środowisku. Wyd. AR, Poznań.
Jakubus M., 2013. Wybrane zagadnienia z gleboznawstwa i chemii rolnej. Wyd. II rozszerzone i uaktualnione. Wyd. UP, Poznań.
Jasińska Z., Kotecki A., Malarz W., 1987. Wpływ rozstawy rzędów i ilości wysiewu na plonowanie soi na glebie brunatnej średniej. Biul. IHAR 164, 117124.
Kelley K.W., Long J.H., Todd T.C., 2003. Long-term crop rotations affect soybean yield, seed weight, and soil chemical properties. Field Crops Res. 83, 4150.
Kołpak R., 1996. Plonowanie soi oraz kształtowanie się cech morfologicznych na tle obsady i nawożenia roślin. Biul. IHAR 198, 5363.
Lal R., 2005. World crop residues production and implications of its use as a biofuel. Environ. Int. 31, 575584.
Navarro A.F., Cegarra J., Roig A., Garcia D., 1993. Relationships between organic matter and carbon contents of organic wastes. Bioresour. Technol. 44, 203207.
Nowak A., 2011. Nasiona soi zwyczajnej – cenny surowiec dietetyczny i leczniczy. Kosmos 60, 12, 290291.
Pawłowski F., Jędruszczak H., Bojarczyk M., 1990. Plonowanie soi odmiany Polan na glebie lessowej w zależności od rozstawy rzędów i ilości wysiewu. Biul. IHAR 175, 6370.
Plourde J.D., Pijanowski B.C., Pekin B.K., 2013. Evidence for increased monoculture cropping in the Central United States. Agric. Ecosyst. Environ. 165, 5059.
PTG, 2011. Systematyka gleb Polski. Wyd. 5. Rocz. Glebozn. 62, 3, 1193.
Pyzik J., 1982. Wpływ warunków przyrodniczych i czynników agrotechnicznych na plon i skład chemiczny nasion oraz niektóre cechy morfologiczne nowych form soi. Zesz. Nauk AR Kraków. Rozpr. Nauk. 87, 180.
Pyzik J., Bobrecka-Jamro D., Pizło H., Rząsa B., 1987. Wpływ gęstości siewu na przebieg wegetacji i plon nasion soi w południowo-wschodnim rejonie Polski. Biul. IHAR 164, 6169.
SOYSTAT, 2015. http://soystats.com/international-world-vegetable-oil-consumption/ [dostęp 1.06.2015].
Varela M.F., Scianca C.M., Taboada M.A., Rubio G., 2014. Cover crop effects on soybean residua decomposition and P release in no-tillage system of Argentina. Soil Till. Res. 143, 5966.
Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gruntów, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Szydłowska 50, 60-656 Poznań
Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gruntów, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Szydłowska 50, 60-656 Poznań
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Dojazd 11, 60-632 Poznań
Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Dojazd 11, 60-632 Poznań
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
