Odpady z sektora rolnego w krajach Unii Europejskiej w kontekście rozwoju biogospodarki
AGNIESZKA KOMOR
Department of Management and Marketing, Faculty of Agrobioengineering University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polandhttps://orcid.org/0000-0002-7532-3141
BARBARA BUJANOWICZ-HARAŚ
Department of Management and Marketing, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polandhttps://orcid.org/0000-0001-6431-3362
Abstrakt
Celem opracowania była identyfikacja i ocena przestrzennego zróżnicowania wytwarzania odpadów roślinnych i zwierzęcych przez podmioty z sektora rolnego w krajach UE wraz z określeniem znaczenia tego typu odpadów w odpadach ogółem generowanych w poszczególnych krajach. Dane statystyczne wykorzystane w opracowaniu zostały pozyskane z EUROSTAT. Okres badawczy stanowił 2016 r., natomiast obszar badawczy obejmował 25 krajów UE. Dane poddano analizie ilościowej, wykorzystując w jej trakcie statystykę opisową i parametryczną. W toku badań stwierdzono, że odpady zwierzęce i roślinne mają największy udział ‒ spośród różnych grup odpadów ‒ w strukturze odpadów pochodzących z sektora rolnego (w 2016 roku stanowiły one 81,6% wszystkich odpadów wytwarzanych w sektorze rolnym w UE). Wykazano, że wytwarzanie odpadów roślinnych i zwierzęcych w sektorze rolnym w krajach UE cechuje się zróżnicowaniem przestrzennym. Najwięcej tego typu odpadów wytworzonych zostało w Hiszpanii i Holandii. Dominująca pozycja Hiszpanii wynikała ze znacznego udziału tego kraju w unijnym wolumenie wytwarzania gnojowicy i obornika. Wysoka pozycja Holandii związana była z dużym udziałem odpadów roślinnych. Na kolejnych pozycjach uplasowały się Francja, Niemcy, Słowacja i Szwecja. Łącznie na terenie omawianych krajów generowane było prawie 80% wszystkich analizowanych grup odpadów, co świadczy o dużym stopniu koncentracji przestrzennej badanego zjawiska. W tym kontekście można stwierdzić, że są to kraje predestynowane do oparcia rozwoju o koncepcję biogospodarki. Stanowi to wyzwanie dla sfery badawczo-rozwojowej dotyczące opracowania innowacyjnych sposobów zagospodarowania roślinnych i zwierzęcych odpadów rolniczych.
Słowa kluczowe:
biogospodarka, rolnictwo, biomasa, odpady, kraje Unii EuropejskiejBibliografia
ANNEX ‒ Correspondence of waste codes to the four material flows MF1 to MF4, https://ec.europa.eu/eurostat/documents/8105938/8465062/env_ac_cur_esms_MFA_correspondence.pdf [download date 19.03.2019].
Bartoszczuk P., 2012. Opłacalność energetycznego wykorzystania energii elektrycznej z biologicznych nośników energii oraz wiatru. In: D. Niedziółka (ed.), Zielona energia w Polsce. CeDeWu, Warszawa, 153‒178.
Biogas Barometer, 2017. Eurobserv’er, https://www.eurobserv-er.org/biogas-barometer-2017/ [download date 15.05.2019].
Chyłek E.K., Niepytalski T., Śliwa J.A., 2016. Biogospodarka o obiegu zamkniętym. Przem. Spoż. 70(7), 2‒6, DOI 10.15199/65.2016.7.1
Commission Regulation (EU) No 849/2010 of 27 September 2010 amending Regulation (EC) No 2150/2002 of the European Parliament and of the Council on waste statistics (Text with EEA relevance), 2010. Official Journal of the European Union, L 253/2.
Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Eco-nomic and Social Committee and the Committee of the Regions: Innovating for Sustainable Growth: A Bioeconomy for Europe, 2012. COM(2012) 60, Brussels, http://ec.europa.eu/research/bioeconomy/pdf/201202_innovating_sustainable_ growth [down-load date 15.05.2019].
Directive 2008/98/EC of The European Parliament and of The Council of 19 November 2008 on waste and repealing certain Directives (Text with EEA relevance), 2008. Official Journal of the European Union, L 312/3.
Directorate-General for Environment, European Commision, Circular Economy Package, ec.europa.eu/environment/circular-economy/index_en.html [download date 15.05.2019].
EBA Statistical Report, 2018. Annual Statistical Report of the European Biogas Association European Overview Chapter, 2018. European Biogas Association (EBA), Brussels.
EUROSTAT, 2019a. Eurostat’s Database, http://ec.europa.eu/eurostat [download date 19.03.2019].
EUROSTAT, 2019b. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Glossary:Purchasing_power_standard_(PPS) [download date 28.04.2019].
Godlewska-Majkowska H., Komor A., 2014. Biogospodarka a zarządzanie marketingowe w wy-branych jednostkach samorządu terytorialnego. Pr. Nauk. UE Wrocł. Gospod. Przestrz. 341, 23‒36, DOI: 10.15611/pn.2014.341.02
Gradziuk P., 2017. Potencjał i prognozy wykorzystania biogazu rolniczego w Polsce. Rocz. Nauk. Stow. Ekon. Agrobiz. 19(3), 64‒70.
Kacprzak M., Chabelski T., Zakrzewski J., 2018. Przetwarzanie odpadów biodegradowalnych na organiczno-wapniowy nawóz oraz dystrybucja i plonotwórcza efektywność nawozu. Inż. Ekol. 6, 182‒190, DOI: 10.12912/23920629/99309
Komor A., 2018. Przestrzenne zróżnicowanie produkcji biomasy rolniczej pochodzenia roślinnego w państwach UE w kontekście rozwoju biogospodarki. Zesz. Nauk. SGGW Warsz. Probl. Roln. Świat. 18(1), 100‒110, DOI: 10.22630/PRS.2018.18.1.9.
Kowalczyk-Juśko A., 2008. Wykorzystanie wybranych odpadów z przemysłu rolno-spożywczego jako substratów do produkcji biogazu. In: P. Gradziuk (ed.), Energia odnawialna. „Wieś Jutra”, Płońsk–Warszawa, 125‒132.
Łabętowicz J., Stępień W., Kobiałka M., 2019. Innowacyjne technologie przetwarzania odpadów na nawozy agroekologicznej użyteczności. Inż. Ekol. 1, 13‒23, DOI: 10.12912/23920629/106203
Lewandowski W.M., Ryms M., Meler P., 2010. Techniczno-chemiczna piroliza do biopaliw ciekłych i gazowych, jako metoda podnoszenia sprawności konwersji energii biomasy. Nafta-Gaz 8, 675‒680.
Owczuk M., Wardzińska D., Zamojska-Jaroszewicz A., Matuszewska A., 2013. Wykorzystanie odpadów biodegradowalnych do produkcji biogazu jako alternatywnego źródła energii odnawialnej. Stud. Ecol. Bioeth. UKSW 11(3), 133‒144.
Poskrobko B., Poskrobko T., 2012. Zarządzanie środowiskiem w Polsce. PWE, Warszawa.
Pyłka-Gutowska E., 2004. Ekologia z ochroną środowiska. Oświata, Warszawa.
Rechkemmer A., Falkenhayn L. von, 2009. The human dimensions of global environmental change: Ecosystem services, resilience and governance. Eur. Phys. J. Conferences 1, 3‒17, EDP Sciences, DOI: 10.1140/epiconf/e2009-00906-y
Regulation (EU) No 691/2011 of The European Parliament and of The Council of 6 July 2011 on European environmental economic accounts (Text with EEA relevance), 2011. Official Journal of the European Union, L 192/1.
Sabiiti E.N., 2011. Utilising agricultural waste to enhance food security and conserve the environment. Afr. J. Food Agric. Nutr. Dev. 11(6), 1‒9.
Sadecka Z., Suchowska-Kisielewicz M., 2016. Możliwość wykorzystania substratów organicznych w procesie fermentacji. Rocz. Ochr. Środ. 18, 400‒413.
Saveyn H., Eder P. (tłumaczenie B. Wiese), 2014. Kryteria end-of-waste dla odpadów biodegradowalnych poddawanych obróbce biologicznej (kompost i fermentat): Propozycje techniczne. Raport końcowy. IPTS Sewilla, Hiszpania, DOI: 10.2791/6295, available online: http://pigo.org.pl?wp-content/uploads/2015/07/JRC87124_PL-2.pdf [download date 15.05.2019].
Wytyczne w zakresie wykorzystania produktów ubocznych oraz zalecanego postępowania z odpadami w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym, 2010. Wyd. ITP, Falenty-Warszawa.
Department of Management and Marketing, Faculty of Agrobioengineering University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Poland https://orcid.org/0000-0002-7532-3141
Department of Management and Marketing, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Poland https://orcid.org/0000-0001-6431-3362
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
