Phosphates and nitrates(V) in groundwater as an element of natural environment pollution
PRZEMYSŁAW TKACZYK
Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, PolskaWIESŁAW BEDNAREK
Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, PolskaMARZENA BRODOWSKA
Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, PolskaPAWEŁ MUSZYŃSKI
Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, PolskaAbstract
The paper presents results of testing the content of nitrates(V) and phosphates in drainage water from agricultural areas of Lublin province. The tests were carried out in 2008–2010. Water samples were taken from wells or from piezometers on two dates: in spring and autumn. It was shown that significantly different concentrations of nitrates(V) and phosphates occurred in the waters between some agronomic categories of soils. At the spring time, the most cases with the highest concentration of nitrates(V) and phosphates were found in water samples taken from light soils, while in the autumn – from organic (nitrates(V)) and organic and heavy soil (phosphates). In samples collected in spring, regardless of the study year, there were higher concentrations of nitrates(V) than in waters collected in autumn. A similar compound was observed for phosphate concentrations in 2008. This means that there was a loss of nitrates(V) and phosphates from studied soils and one of the ways of moving these components beyond the soil profile could be leaching to groundwater. A positive and statistically significant relationship was found between nitrate(V) and phosphate concentrations in water samples collected in spring 2008.
Keywords:
groundwater, phosphates, nitrates(V)References
Banaszuk P., Krasowska M., Kamocki A., 2009. Źródła azotu i fosforu oraz drogi ich migracji podczas wezbrania roztopowego w małej zlewni rolniczej. Woda Środ. Obsz. Wiej. 9(4/28), 5–26.
Chomutowska H., Wilamowski K., 2014. Analiza czystości wód rzeki Łutownia na terenie Puszczy Białowieskiej. Inż. Ekol. 38, 117–128, https://doi.org/10.12912/2081139X.38.
Dupas R., Gascuel-Odoux Ch., Gilliet N., Grimaldi C., Gruau G., 2015. Distinct export dynamics for dissolved and particulate phosphorus reveal independent transport mechanisms in an arable headwater catchment. Hydrol. Process. 29(14), 3162–3178, https://doi.org/10.1002/ hyp.10432.
Grochowska J., 2016. Spływ powierzchniowy wapnia, magnezu, żelaza, manganu oraz azotu i fosforu ze zlewni górnej Pasłęki. Woda Środ. Obsz. Wiej. 16(4/56), 33–42.
Igras J., Jadczyszyn T., 2008. Zawartość azotanów i fosforanów w płytkich wodach gruntowych w Polsce. Probl. Inż. Rol. 2, 91–101.
Jadczyszyn J., Mroczkowski W., Gosek S., 2014. Erozyjne straty fosforu w doświadczeniu modelowym. Inż. Ochr. Środ. 17(1), 89–103.
Kaczor-Kurzawa D., 2015. Ocena i przyczyny zanieczyszczenia azotanami wód podziemnych w zachodniej części Polesia Lubelskiego i Wołyńskiego. Inż. Ochr. Środ. 18(2), 141–153.
Kanclerz J., Wiatrowska K., Adamska A., 2015. Formy specjacyjne fosforu w wodach powierzchniowych w zlewni Jeziora Gorzuchowskiego. Pol. J. Agron. 22, 10–17.
Kiryluk A., 2003. Wpływ sposobu użytkowania torfowiska niskiego na zawartość biogenów i innych składników w wodach gruntowych i w wodach z rowów melioracyjnych na obiekcie Supraśl Dolna. Acta Agrophys. 1(2), 245–253.
Kiryluk A., Rauba M., 2011. Wpływ rolnictwa na stężenie fosforu ogólnego w wodach powierzchniowych zlewni rzeki Śliny. Inż. Ekol. (26), 122–132.
Krasowska M., 2017. Sezonowe zmiany składu chemicznego wód rzecznych w zlewni rolniczej. Inż. Ekol. 18(3), 175–183, DOI: 10.12912/23920629/69378.
Królak E., Biardzka E., Łapińska R., Semeniuk A., 2014. Stężenie związków biogennych w osadach ściekowych i wodach odciekowych wytwarzanych w gminnych oczyszczalniach ścieków (Łomazy i Sławatycze). Inż. Ochr. Środ. 17(2), 211–219.
Pawełek J., Grenda W., 2011. Wpływ zbiorników retencyjnych na ujęciu z Rudawy na jakość wody przeznaczonej do zaopatrzenia Krakowa. Ochr. Środ. 33(4), 63–66.
Pawęska K., Malczewska B., Zyglińska B., 2012. Charakterystyka wód ze studni ze szczególnym uwzględnieniem związków azotu na przykładzie wsi Przeździedza. Proc. ECOpole 6(1), 253–260, DOI: 10.2429/proc.2012.6(1)034.
Pietrzak S., 2012. Azotany w wodach gruntowych na terenach zajmowanych przez użytki zielone w Polsce. Pol. J. Agron. 11, 34–40.
PN-ISO 10390:1997. Jakość gleby. Oznaczanie pH. PKN, Warszawa.
PN-ISO 14235:2003. Jakość gleby. Oznaczanie zawartości węgla organicznego przez utlenianie dwuchromianem (VI) w środowisku kwasu siarkowego (VI). PKN, Warszawa.
PN-R-04020:1994/Az1:2004. Analiza chemiczno-rolnicza gleby. Oznaczanie zawartości przyswajalnego magnezu. PKN, Warszawa.
PN-R-04022:1996/Az1:2002. Analiza chemiczno-rolnicza gleby. Oznaczanie zawartości przyswajalnego potasu w glebach mineralnych. PKN, Warszawa.
PN-R-04023:1996. Analiza chemiczno-rolnicza gleby. Oznaczanie zawartości przyswajalnego fosforu w glebach mineralnych. PKN, Warszawa.
PN-R-04028:1997. Analiza chemiczno-rolnicza gleby. Metody pobierania próbek i oznaczania zawartości jonów azotanowych i amonowych w glebach mineralnych. PKN, Warszawa.
Roy M., Kamińska G., Winkler L., 2004. Erozyjne obciążenia fosforanami wód Gowienicy Miedwiańskiej. Rocz. Glebozn. – Soil Sci. Ann. LV(4), 129–138.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu jednolitych części wód podziemnych. Dz.U. 2016 poz. 85.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz.U. 2017 poz. 2294.
Sapek B., 2010. Uwalnianie azotu i fosforu z materii organicznej gleby. Woda Środ. Obsz. Wiej. 10(3/31), 229–256.
Sapek A., Sapek B., Chrzanowski S., Jaszczyński J., 2011. Dziesięcioletnie badania zmian stężenia składników mineralnych w różnego rodzaju wodach z obiektów gleb torfowych zakładu doświadczalnego ITP w Biebrzy. Woda Środ. Obsz. Wiej. 11(4/36),183–196.
Szczykowska J.E., Siemieniuk A., Wiater J., 2016. Zanieczyszczenia fosforem jako bariera jakości wód zbiorników małej retencji na Podlasiu. Inż. Ekol. 48, 202–207, DOI: 10.12912 /23920629/63269.
Świtajska I.J., Szymczyk S., 2014. Wpływ wierzby uprawianej na cele energetyczne na zawartość związków azotu i fosforu w wodach gruntowych. Proc. ECOpole 8(1), 301–309, DOI: 10.2429/proc.2014.8(1)039.
Urbaniak M., Sapek B., 2004. Zmiany we frakcjach fosforu w glebie torfowo-murszowej w zależności od poziomu wody gruntowej. Woda Środ. Obsz. Wiej. 4(2a/11), 493–502.
www.stat.gov.pl.
Zbierska J., Ławniczak A.E., Kupiec J., Zbierska A., 2011. Stężenie składników biogennych w wodach gruntowych i podziemnych w zlewni bezpośredniej Jeziora Niepruszewskiego narażonego na zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego. Nauka Przyr. Technol. 5(5), 1–16.
Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Polska
Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Polska
Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Polska
Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Polska
License
Articles are made available under the conditions CC BY 4.0 (until 2020 under the conditions CC BY-NC-ND 4.0).
Submission of the paper implies that it has not been published previously, that it is not under consideration for publication elsewhere.
The author signs a statement of the originality of the work, the contribution of individuals, and source of funding.
Self-Archiving Policy
Agronomy Science has adopted a self-archiving policy called blue by the Sherpa Romeo database. From 2021 authors can self-archive article postprints and editorial versions (under the CC BY 4.0 licence). Articles from earlier years (available under the CC BY-NC-ND 4.0 licence) can only be self-archived as editorial versions.
