Odpowiedź behawioralna koni różnych ras, płci i wieku na zabawkę
MARIA OSEK
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 SiedlceANNA MILCZAREK
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 SiedlceBARBARA KLOCEK
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 SiedlceZOFIA TURYK
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 SiedlceKRYSTYNA JAKUBOWSKA
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 SiedlceAbstrakt
The studies were conducted on four groups of the same number of broiler chickens ROSS 308 (each of 50 birds). The birds were fed Starter mixtures (12.8 MJ ME, 217 g total protein) for the first 21 days, and then Grower mixtures (13.1 MJ ME, 202 g total protein) for the next 3 weeks. Extracted soybean meal was used as the high protein feed in mixtures for chickens in the control group, while bean, pea and lupine seeds in the amount that corresponded to the same protein content (Starter – 15%, Grower – 33%) were applied in experimental mixtures instead of the soybean meal. The body weight gain, feed intake, dressing percentage, carcass musculature and fatness, the content of basic nutrients in breast muscles, pH15 and pH24 in the muscles as well as gustatory value of meat were analysed in the experiment. It was concluded that the introduction of Fabaceae seeds (regardless of species) into mixtures for broiler chickens significantly improved body weight gain (P ≤ 0.01) and dressing percentage (P ≤ 0.05) in birds with similar carcass musculature and fatness, and simultaneously sensory traits of meat were better (P ≤ 0.05), compared to chickens that were fed mixtures, in which the extracted soybean meal was the only protein feed.
Słowa kluczowe:
kurczęta brojlery, bobik, groch, łubin, wyniki produkcyjne i poubojoweBibliografia
AOAC., 1990. Official Methods of Analysis. 15th ed., Association of Official Analytical Chemists, Washington.
Arija I., Centeno C., Viveros A., Brenes A., Marzo F., Illera J. C., Silvan G., 2006. Nutritional ęvaluation of raw and extruded kidney bean (Phaseolus vulgaris L. var. Pinto) in chicken diets. Poult. Sci. 85, 635–644.
Baryłko-Pikielna N., 1975. Zarys analizy sensorycznej żywności. PWN, Warszawa.
BN-90/91160-42. Oznaczanie tanin.
Debut M., Berri C., Baeza E., Sellier N., Arnold C., GuemeneD., Jehl N., Boutten B., Yego Y., Beaumont C., Le Bihan-Duval E., 2003. Variatio of chicken technological meat quality in relation to genotype and preslaughter stress conditions. Poult. Sci. 82, 1829–1838.
Emiola I.A., Ologhobo A.D., Gous R.M., 2007. Performance and histological responses of internal organ of broiler chickens fed Raw, dehulled, and aqueous and dry-heated kidney bean meals. Poult. Sci. 86, 1234–1240.
Farrell D. J., Perez-Maldonado R.A., Mannion P.F., 1999. Optimum inclusion of field peas, faba beans, chick, peas and sweet lupins in poultry diets. II. Broiler experiments. Br. Poult. Sci. 40, 674–680.
Gatel F., 1994. Protein quality of legume seeds for non-ruminant animals: A Literature Rewiew. Anim. Food Sci. Techn. 45, 217–348.
Gous R.M., 2011. Evaluation of faba bean (Vicia faba cv. Fiord) as a protein source for broilers. South African J. Anim. Sci. 41, 2, 71–78.
Hermann-Nevdamm V.J., 1983. Methodenbuch Band III. Die Chemische Untersuchung von Futter Mitteln.
Kasprowicz-Potocka M., Chilomer K., Zaworska A., Nowak W., Frankiewicz A., 2013. The effect of feeding raw and germinated Lupinus luteus and Lupinus angustifolius seeds on the growth performance of young pigs. J. Anim. Feed Sci. 22, 116–121.
Korol W., Przegalińska B., 1994. Ocena metod szacowania aktywności antytrypsynowej nasion strączkowych. Biul. Nauk. Przem. Pasz. 3/4, 5–13.
Laudadio V., Tufarelli V., 2010. Growth performance and carcass and meat quality of broiler chickens fed diets containing micronized-dehulled peas (Pisum sativum cv. Spirale) as a substitute of soybean meal. Poult. Sci. 89, 1537–1543.
Laudadio V., Tufarelli V., 2011. Pea (Pisum sativum L.) seeds as an alternative dietary protein source for broilers: Influence on fatty acid composition, lipid and protein oxidation of dark and white meats. J. Am. Oil. Chem. Soc. 88, 967–973.
Maciejewicz-Ryś J., Ślusarczyk K., Ernest T., 2000. Wpływ dodatku metioniny na wartość odżywczą białka krajowych odmian bobiku (Vicia faba L.). Rocz. Nauk. Zoot. 27, 1, 319–320.
Masoero F., Pulimeno A.M., Rossi F., 2005. Effect of extrusion, expansion and toasting on the nutritional value of peas, faba beans and lupins. Ital. J. Anim. Sci. 4, 177–189.
Matyka S., 2007. Towaroznawstwo materiałów paszowych i dodatków paszowych. Warszawa.
McNeill L., Bernard K., MacLeod M.G., 2004. Food intake, growth rate, food conversion and food choice in broilers fed on diets high in rapeseed meal and pea meal, with observations on sensory evaluation of the resulting poultry meat. Br. Poult. Sci. 45, 519–523.
Micek P., Kulig B., Woźnica P., Sajdak A., 2012. The nutritive value for ruminants of faba bean (Vicia faba) seeds and naked oat (Avena nuda) grain cultivated in an organic farming system. J. Anim. Feed Sci. 21, 773–786.
Nalle C.L., Ravindran V., Ravindran G., 2010. Evaluation of faba beans, white lupines and peas as protein source in broiler diets. International J. Poul. Sci. 9 (6), 567–573.
Oberleas D., 1971. The determination of phytate and inositol phosphates. Methods Biochem. Anal. 20, 87.
Olkowski B., 2009. Możliwości i ograniczenia w zastosowaniu nasion łubinu żółtego jako substytutu śruty poekstrakcyjnej sojowej w żywieniu kurcząt brojlerów. Rozpr. Nauk. 100, Akademia Podlaska, Siedlce.
Osek M., 1996. Rzepak i bobik jako krajowe źródło białka w żywieniu świń. Rozprawa naukowa nr 47. WSRP, Siedlce.
Osek M., Janocha A., Milczarek A., 2003. Wpływ dodatku metioniny do mieszanek z udziałem bobiku odmiany Akord na wyniki odchowu i wartość poubojową kurcząt brojlerów. Annales UMCS, Sec. EE, Zootechnika 21, 207–213.
Osek M., Milczarek A., 2005. Wyniki tuczu, wartość rzeźna oraz jakość mięsa świń rasy puławskiej żywionych mieszankami z udziałem nasion bobiku i rzepaku. Rocz. Nauk. Zoot. 32, 2, 103–113.
Petterson D.S., 2000. The use of Lupins in feeding systems. Review. Asian.-Austr. J. Anim. Sci. 13, 861–882.
PN-76/R-64781, 1976. Pasze sypkie. Oznaczanie fosforu.
Poultry Nutrition Standards. Nutritional Recommendations and Nutritive Value of Feeds. 2005. Normy żywienia drobiu. Zalecenia żywieniowe i wartość pokarmowa pasz, Smulikowska S., Rutkowski A. (red.), wyd. 3, Instytut Fizjologii i Żywienia Zwierząt im. J. Kielanowskiego, PAN, Jabłonna.
Sobotka W., 2004. Poekstrakcyjna śruta rzepakowa „00” i nasiona strączkowych jako źródła białka w tuczu świń. Rozprawy i Monografie 93, UWM, Olsztyn.
Sobotka W., Tywończuk J., Lewicki Cz., 1995. Wpływ stosowania mieszanek pełnoporcjowych typu PT-1 z udziałem poekstrakcyjnej śruty rzepakowej „00”, bobiku i grochu na strawność składników pokarmowych i bilans azotu tuczników. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Zootechnica 44, 73–82.
Suchý P., Straková E., Herzig I., Steinhauser L., Vopálenský J., Kroupa L., 2010. Effect of replacing soybean meal with lupin seed-based meal in chicken diet on performance, carcass value and meat quality. Acta Vet. Brno, 79, 195–202.
Tables of Chemical Composition and Nutritive Values of Domestic Feeds, 2010. Tabele składu chemicznego i wartości pokarmowej pasz, IZ–PIB Kraków–Balice 2010.
Tilgner D.J., 1957. Ocena organoleptyczna żywności. WPLiS, Warszawa.
Trojan M., Niewiarowicz A., 1971. Method of identifying of water broiler chicken meat and observations on the frequency of this anomaly. Post. Drob. 13, I, 47–50.
Ziołecki J., Doruchowski W., 1989. Metody oceny wartości rzeźnej drobiu. COBR Poznań 29.
Arija I., Centeno C., Viveros A., Brenes A., Marzo F., Illera J. C., Silvan G., 2006. Nutritional ęvaluation of raw and extruded kidney bean (Phaseolus vulgaris L. var. Pinto) in chicken diets. Poult. Sci. 85, 635–644.
Baryłko-Pikielna N., 1975. Zarys analizy sensorycznej żywności. PWN, Warszawa.
BN-90/91160-42. Oznaczanie tanin.
Debut M., Berri C., Baeza E., Sellier N., Arnold C., GuemeneD., Jehl N., Boutten B., Yego Y., Beaumont C., Le Bihan-Duval E., 2003. Variatio of chicken technological meat quality in relation to genotype and preslaughter stress conditions. Poult. Sci. 82, 1829–1838.
Emiola I.A., Ologhobo A.D., Gous R.M., 2007. Performance and histological responses of internal organ of broiler chickens fed Raw, dehulled, and aqueous and dry-heated kidney bean meals. Poult. Sci. 86, 1234–1240.
Farrell D. J., Perez-Maldonado R.A., Mannion P.F., 1999. Optimum inclusion of field peas, faba beans, chick, peas and sweet lupins in poultry diets. II. Broiler experiments. Br. Poult. Sci. 40, 674–680.
Gatel F., 1994. Protein quality of legume seeds for non-ruminant animals: A Literature Rewiew. Anim. Food Sci. Techn. 45, 217–348.
Gous R.M., 2011. Evaluation of faba bean (Vicia faba cv. Fiord) as a protein source for broilers. South African J. Anim. Sci. 41, 2, 71–78.
Hermann-Nevdamm V.J., 1983. Methodenbuch Band III. Die Chemische Untersuchung von Futter Mitteln.
Kasprowicz-Potocka M., Chilomer K., Zaworska A., Nowak W., Frankiewicz A., 2013. The effect of feeding raw and germinated Lupinus luteus and Lupinus angustifolius seeds on the growth performance of young pigs. J. Anim. Feed Sci. 22, 116–121.
Korol W., Przegalińska B., 1994. Ocena metod szacowania aktywności antytrypsynowej nasion strączkowych. Biul. Nauk. Przem. Pasz. 3/4, 5–13.
Laudadio V., Tufarelli V., 2010. Growth performance and carcass and meat quality of broiler chickens fed diets containing micronized-dehulled peas (Pisum sativum cv. Spirale) as a substitute of soybean meal. Poult. Sci. 89, 1537–1543.
Laudadio V., Tufarelli V., 2011. Pea (Pisum sativum L.) seeds as an alternative dietary protein source for broilers: Influence on fatty acid composition, lipid and protein oxidation of dark and white meats. J. Am. Oil. Chem. Soc. 88, 967–973.
Maciejewicz-Ryś J., Ślusarczyk K., Ernest T., 2000. Wpływ dodatku metioniny na wartość odżywczą białka krajowych odmian bobiku (Vicia faba L.). Rocz. Nauk. Zoot. 27, 1, 319–320.
Masoero F., Pulimeno A.M., Rossi F., 2005. Effect of extrusion, expansion and toasting on the nutritional value of peas, faba beans and lupins. Ital. J. Anim. Sci. 4, 177–189.
Matyka S., 2007. Towaroznawstwo materiałów paszowych i dodatków paszowych. Warszawa.
McNeill L., Bernard K., MacLeod M.G., 2004. Food intake, growth rate, food conversion and food choice in broilers fed on diets high in rapeseed meal and pea meal, with observations on sensory evaluation of the resulting poultry meat. Br. Poult. Sci. 45, 519–523.
Micek P., Kulig B., Woźnica P., Sajdak A., 2012. The nutritive value for ruminants of faba bean (Vicia faba) seeds and naked oat (Avena nuda) grain cultivated in an organic farming system. J. Anim. Feed Sci. 21, 773–786.
Nalle C.L., Ravindran V., Ravindran G., 2010. Evaluation of faba beans, white lupines and peas as protein source in broiler diets. International J. Poul. Sci. 9 (6), 567–573.
Oberleas D., 1971. The determination of phytate and inositol phosphates. Methods Biochem. Anal. 20, 87.
Olkowski B., 2009. Możliwości i ograniczenia w zastosowaniu nasion łubinu żółtego jako substytutu śruty poekstrakcyjnej sojowej w żywieniu kurcząt brojlerów. Rozpr. Nauk. 100, Akademia Podlaska, Siedlce.
Osek M., 1996. Rzepak i bobik jako krajowe źródło białka w żywieniu świń. Rozprawa naukowa nr 47. WSRP, Siedlce.
Osek M., Janocha A., Milczarek A., 2003. Wpływ dodatku metioniny do mieszanek z udziałem bobiku odmiany Akord na wyniki odchowu i wartość poubojową kurcząt brojlerów. Annales UMCS, Sec. EE, Zootechnika 21, 207–213.
Osek M., Milczarek A., 2005. Wyniki tuczu, wartość rzeźna oraz jakość mięsa świń rasy puławskiej żywionych mieszankami z udziałem nasion bobiku i rzepaku. Rocz. Nauk. Zoot. 32, 2, 103–113.
Petterson D.S., 2000. The use of Lupins in feeding systems. Review. Asian.-Austr. J. Anim. Sci. 13, 861–882.
PN-76/R-64781, 1976. Pasze sypkie. Oznaczanie fosforu.
Poultry Nutrition Standards. Nutritional Recommendations and Nutritive Value of Feeds. 2005. Normy żywienia drobiu. Zalecenia żywieniowe i wartość pokarmowa pasz, Smulikowska S., Rutkowski A. (red.), wyd. 3, Instytut Fizjologii i Żywienia Zwierząt im. J. Kielanowskiego, PAN, Jabłonna.
Sobotka W., 2004. Poekstrakcyjna śruta rzepakowa „00” i nasiona strączkowych jako źródła białka w tuczu świń. Rozprawy i Monografie 93, UWM, Olsztyn.
Sobotka W., Tywończuk J., Lewicki Cz., 1995. Wpływ stosowania mieszanek pełnoporcjowych typu PT-1 z udziałem poekstrakcyjnej śruty rzepakowej „00”, bobiku i grochu na strawność składników pokarmowych i bilans azotu tuczników. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Zootechnica 44, 73–82.
Suchý P., Straková E., Herzig I., Steinhauser L., Vopálenský J., Kroupa L., 2010. Effect of replacing soybean meal with lupin seed-based meal in chicken diet on performance, carcass value and meat quality. Acta Vet. Brno, 79, 195–202.
Tables of Chemical Composition and Nutritive Values of Domestic Feeds, 2010. Tabele składu chemicznego i wartości pokarmowej pasz, IZ–PIB Kraków–Balice 2010.
Tilgner D.J., 1957. Ocena organoleptyczna żywności. WPLiS, Warszawa.
Trojan M., Niewiarowicz A., 1971. Method of identifying of water broiler chicken meat and observations on the frequency of this anomaly. Post. Drob. 13, I, 47–50.
Ziołecki J., Doruchowski W., 1989. Metody oceny wartości rzeźnej drobiu. COBR Poznań 29.
MARIA OSEK
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 Siedlce
ANNA MILCZAREK
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 Siedlce
BARBARA KLOCEK
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 Siedlce
ZOFIA TURYK
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 Siedlce
KRYSTYNA JAKUBOWSKA
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Department of Animal Nutrition and Feed Management, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, B. Prusa 14, 08-110 Siedlce
Licencja
Od 2022 r. artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa 4.0 międzynarodowa (CC BY 4.0). Artykuły opublikowane przed 2022 r. są dostępne na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych 4.0 międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej, nie jest rozpatrywany do publikacji w innych wydawnictwach.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
