Ocena wskaźników przydatności opasowej i jakości rzeźnej jałowic towarowych po buhajach rasy limousine
Piotr Stanek
Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0002-6532-6912
Ewa Januś
Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0003-2094-3869
Paweł Żółkiewski
Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0002-8336-6985
Abstrakt
Celem pracy była ocena wskaźników przydatności opasowej i wartości rzeźnej 53 jałówek mieszańców phf cb z rasą limousine żywionych półintensywnie. Uzyskane wyniki w zakresie przyrostów dobowych, wieku uboju, masy ubojowej, masy tuszy ciepłej i jej wydajności oraz uformowania i otłuszczenia tusz analizowano w zależności od systemu utrzymania, udziału genów rasy limousine, masy urodzeniowej i masy ciała po zakończeniu opasu. Stwierdzono, że jałówki o 75% udziale genów limousine osiągnęły najwyższą masę ubojową i masę tuszy oraz najlepsze umięśnienie i największe otłuszczenie. Większą masą tuszy ciepłej i lepszym umięśnieniem charakteryzowały się jałowice utrzymywane bez uwięzi. Z kolei tusze jałowic utrzymywanych luzem charakteryzowały się istotnie (P ≤ 0,05) większym otłuszczeniem (11,53 pkt, klasa 4–) w porównaniu ze zwierzętami utrzymywanymi na uwięzi (10,32 pkt, klasa 4), jak również uzyskiwały istotnie (P ≤ 0,05) większą wydajność rzeźną (61,2% vs. 60,2%). Stwierdzono, że jałówki o większej masie urodzeniowej uzyskiwały istotnie (P ≤ 0,05) większą masę ubojową.
Przeprowadzona analiza wykazała, że oceniane jałówki uzyskały średnią masę ubojową ponad 475 kg w ciągu 20 miesięcy. W klasyfikacji EUROP ich tusze zostały ocenione na U i R. Ponadto odznaczały się wysoką wydajnością rzeźną wynoszącą ponad 60 % przy otłuszczeniu tuszy w klasie 3 i 4 (klasy otłuszczenia EUROP).
Słowa kluczowe:
jałówki, mieszańce, limousine, przydatność opasowa, wartość rzeźnaBibliografia
Bureš D., Bartoň L., 2012. Growth performance, carcass traits and meat quality of bulls and heifers slaughtered at different ages. Czech J. Anim. Sci. 57, 34–43. DOI: https://doi.org/10.17221/5482-CJAS
Choroszy Z., Choroszy B., Grodzki H., Szewczyk A., 2008. Wyniki oceny wartości użytkowej bydła ras mięsnych z uwzględnieniem oceny osobniczej buhajów. Przegl. Hod. 12, 6–10.
Domaradzki P., Florek M., 2012. Mięso i przetwory mięsne. W: Towaroznawstwo surowców i produktów zwierzęcych z podstawami przetwórstwa, Litwińczuk Z. (red.). PWRiL, Warsza-wa, 287–392 ss.
European Commission, 2009. Council regulation (EC) No 1099/2009 of 24 September 2009 on the protection of animals at the time of killing. Official J. Eur. Union. L 303/1–30. https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:32009R1099&from=EN
Grodzki H., 2011. Hodowla i użytkowanie bydła. Wyd. SGGW, Warszawa, 175–180.
Irshad A., Kandeepan G., Kumar S., Ashish Kumar A., Vishnuraj M.R., Shukla V., 2012. Factors influencing carcass composition of livestock: a review. J. Anim. Prod. Adv., 3(5), 177–186. https://doi.org/10.5455/japa.20130531093231 DOI: https://doi.org/10.5455/japa.20130531093231
Kamieniecki H., Wójcik J., Pilarczyk R., Grzesiak W., Sobczak M., 2006. Porównanie wyników dysekcji tusz jałówek mieszańców pochodzących z opasu intensywnego. Acta Sci. Pol., Zoot. 5(2), 39–46.
Kamieniecki H., Wójcik J., Pilarczyk R., Rzewucka E., Czerniawska-Piątkowska E., Durnaś B., 2005. Porównanie wymiarów tuszy oraz masy wyrębów jałówek mieszańców opasanych intensywnie. Rocz. Nauk. Zoot., supl., 22, 541–545.
Klont R.E., Barnier V.M.H., Smulders F.J.M., van Dijk A., Hoving-Bolink A.H., Eikelenboom G., 1999. Post-mortem variation in pH, temperature, and colour profiles of veal carcasses in relation to breed, blood hemoglobin content, and carcass characteristics. Meat Sci., 53, 195–202. DOI: https://doi.org/10.1016/S0309-1740(99)00048-0
Kossakowska J., Lewandowski R., 2007. Szanse rozwoju krajowego rynku wołowiny. Biul. Inf. ARR, 1(187), 4–9.
Litwińczuk Z., Chabuz W., Domaradzki P., Jankowski P., 2012. Slaughter value of young Polish Black-and-White, White-Backed, Polish Holstein-Friesian and Limousin bulls under semi-intensive fattening. Ann. Anim. Sci., 12(2), 159–168. https://doi.org/10.2478/v10220-012-0013-7 DOI: https://doi.org/10.2478/v10220-012-0013-7
Makulska J., Węglarz A., 2006. Odchów cieląt ras mięsnych na pastwisku. Bydło 8, 34–35.
Morales M., Folch C., Iraira S., Teuber N., Realini C.E., 2012. Nutritional quality of beef produced in Chile from different production systems. Chilean J. Agric. Res., 72, 80–86. DOI: https://doi.org/10.4067/S0718-58392012000100013
Nelson S.T., Martin A.D., Holmøy I.H., Karlberg K., Nødtvedt A., 2016. A cross-sectional study of factors associated with birth weights of Norwegian beef calves. Prev. Vet. Med. 125 (1), 59–65. https://doi.org/10.1016/j.prevetmed.2016.01.011 DOI: https://doi.org/10.1016/j.prevetmed.2016.01.011
Nogalski Z., Sobczuk-Szul M., Pogorzelska-Przybyłek P.,Wielgosz-Groth Z., Purwin C., Modzelewska-Kapituła M., 2016. Comparison of slaughter value for once-calved heifers and heifers of Polish Holstein-Friesian × Limousine crossbreds. Meat Sci. 117, 1–6. DOI: https://doi.org/10.1016/j.meatsci.2016.02.019
Pesonen M., Huuskonen A., 2015. Production, carcass characteristics and valuable cuts of beef breed bulls and heifers in Finnish beef cattle production. Agric. Food Sci., 24, 164–172. https://doi.org/10.23986/afsci.50930 DOI: https://doi.org/10.23986/afsci.50930
Pilarczyk R., Wójcik J., 2007. Comparison of calf results and nursing cow performance in various beef breeds managed under the same conditions in north-western Poland. Czech J. Anim. Sci., 52, 325-332. DOI: https://doi.org/10.17221/2342-CJAS
Pilarczyk R., Wójcik J., Rzewucka-Wójcik E., Błaszczyk P., Czerniak P., Szcześniak P., 2010. Ocena wyników odchowu cieląt czystorasowych oraz mieszańców z różnym udziałem genów rasy charolaise. Acta Sci. Pol., Zootechnica, 9(4), 191-198.
Przysucha T., Gołębiewski M., Wnęk K., Slósarz J., Kunowska-Slósarz M., Balcerak M., 2018. Comparison of recording results of purebred and crossbred Limousine cattle in Poland. Ann. Warsaw Univ. Life Sci. – SGGW, Anim. Sci., 57(1), 67–75. https://doi.org/10.22630/ AAS.2018.57.1.6 DOI: https://doi.org/10.22630/AAS.2018.57.1.6
PZHiPBM (Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego), 2021. Ocena wartości użytkowej bydła ras mięsnych. Wyniki za rok 2020. Warszawa.
Sadowska A., Rakowska R., Dybkowska E., Świąder K., 2016. Czynniki przedubojowe warunkujące wartość odżywczą i jakość sensoryczną mięsa wołowego. Post. Tech. Przetw. Spoż. 2, 122–128.
Toro P., Catrileo A., Aguilar C., Vera R., 2009. Modelling supplementation strategies for beef steer rearing and fattening system in Southern Chile. Chilean J. Agric. Res. 69, 207–213. DOI: https://doi.org/10.4067/S0718-58392009000200010
Wajda S., Daszkiewicz T., Januškevičienė G., Ailidavičienė J., 2006. Fattening results and carcass quality of young bulls produced by mating Polish Black-and-White cows to Charolaise and Simental sires. Vet. Med. Zoot., 33(55), 84–89.
Węglarz A., 2010. Quality of beef from semi-intensively fattened heifers and bulls. Anim. Sci. Pap. Rep. 28(3), 207–218.
Zahradkova R., Bartoń L., Bureś D., Teslik V., Kudrna V., 2010. Comparison of growth performance and slaughter characteristics of Limousin and Charolais heifers. Archiv Tierzucht 53(5), 520-528. DOI: https://doi.org/10.5194/aab-53-520-2010
Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0002-6532-6912
Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0003-2094-3869
Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0002-8336-6985
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Od 2022 r. artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa 4.0 międzynarodowa (CC BY 4.0). Artykuły opublikowane przed 2022 r. są dostępne na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych 4.0 międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej, nie jest rozpatrywany do publikacji w innych wydawnictwach.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
