Kształtowanie się powierzchni liści nostrzyka białego (Melilotus albus) w zależności od współkomponentu w mieszance, ilości wysiewu nasion tego gatunku oraz dawki nawożenia

Abstrakt

Celem badań była analiza kształtowania się powierzchni liści nostrzyka białego (Melilotus albus) uprawianego w siewie czystym i w mieszankach z jednorocznymi zbożami, w warunkach zróżnicowanych ilości wysiewu tego gatunku oraz dawek nawożenia. Nostrzyk biały wysiano w siewie czystym oraz w mieszankach z kukurydzą, prosem zwyczajnym, trawą sudańską i sorgiem, stosując 4 normy wysiewu nasion (16, 18, 20 i 22 kg · ha^–1). W badaniach zastosowano 4 dawki nawożenia NPK (0 – kontrola bez nawożenia, N₄₅P₄₅K₄₅, N₆₀P₆₀K₆₀ i N₆₀P₉₀K₉₀). Powierzchnię liści oceniano metodą skanowania w 30., 40. i 50. dniu po wykiełkowaniu nostrzyka oraz w okresie jego gotowości do koszenia (w 64. dniu). Liście nostrzyka oddzielano od łodyg i umieszczano w przezroczystej teczce z naklejonym 25-centymetrowym kwadratem do kalibracji, następnie skanowano płaskim skanerem w trybie czarno-białym. Powstały obraz analizowano w programie Areas, w którym określono powierzchnię zeskanowanych liści za pomocą wbudowanych narzędzi analitycznych. Po określeniu powierzchni liści każdej rośliny obliczono średnią dla każdego wariantu doświadczenia, a następnie, wykorzystując zagęszczenie roślin na 1 m², wyliczono średnią powierzchnię liści M. albus na hektar. W badaniach wykazano, że powierzchnia liści nostrzyka białego była zróżnicowana w zależności od współkomponentu w mieszance, ilości wysiewu nasion tego gatunku oraz dawek nawożenia. Średnia powierzchnia liści jednej rośliny w zależności od ilości wysiewu (16, 18, 20 i 22 kg · ha^–1) wynosiła odpowiednio: 0,014115, 0,013955, 0,013824 i 0,013654 m². W przeliczeniu na hektar najmniejszą powierzchnię liści Melilotus albus notowano na obiektach bez udziału współkomponentów (siew czysty) przy najwyższej zastosowanej normie wysiewu nasion tego gatunku. Istotnie największą powierzchnię liści otrzymano na obiektach, gdzie Melilotus albus wysiano w ilości 16 kg · ha^–1 w mieszance z trawą sudańską oraz z kukurydzą. Spośród współkomponentów największy ujemny wpływ na ten parametr wykazywało proso, w warunkach każdej z zastosowanej ilości wysiewu nasion M. albus. Z reguły wraz z rosnącą ilością wysiewu powierzchnia liści badanego gatunku zmniejszała się sukcesywnie od 2 do 11%. Natomiast wprowadzenie nawozów mineralnych przyczyniło się do zwiększenia powierzchni liści badanego gatunku (od 7 do 16%) wraz ze wzrostem ich dawek. Biorąc pod uwagę średnie wartości za okres badań, największą powierzchnię liści nostrzyka białego w okresie dojrzałości kośnej odnotowano w siewie mieszanym: nostrzyk biały + trawa sudańska, tj. 52,3 tys. m² · ha^–1, przy nawożeniu N₆₀P₉₀K₉₀ i ilości wysiewu 16 kg · ha^–1.