Wielkość i jakość plonu nasion bobiku w zależności od typu odmiany

Wacław Jarecki; Tomasz Lachowski

doi:10.24326/as.2022.2.2

Tom 77 Nr 2 (2022)

Artykuły

Wielkość i jakość plonu nasion bobiku w zależności od typu odmiany

Wacław Jarecki⁺⁻
Tomasz Lachowski⁺⁻

PDF

DOI: https://doi.org/10.24326/as.2022.2.2
Przesłane: 21 lutego 2022
Opublikowane: 27-07-2022

Abstrakt

Wśród wielu gatunków uprawnych roślin strączkowych duże znaczenie gospodarcze ma bobik. Celem przeprowadzonego doświadczenia było porównanie wielkości i jakości plonu trzech typów odmian bobiku: (A) niesamokończące i wysokotaninowe, (B) niesamokończące i niskotaninowe oraz (C) samokończące i wysokotaninowe. Wykazano, że układ warunków pogodowych w latach 2019–2021 zmodyfikował niektóre badane cechy i parametry. Uzyskana różnica plonu nasion pomiędzy 2019 r. a 2021 r. wyniosła 0,9 t⸱ha^–1. Średnio w latach badań najwyżej plonowały odmiany Capri i Apollo należące do niesamokończących i wysokotaninowych. Istotnie niżej plonowały odmiany Bobas i Fanfare z tego samego typu oraz odmiany niesamokończące i niskotanionwe oraz samokończąca i wysokotaninowa. Najstabilniejszym plonem odznaczyła się odmiana Granit (samokończąca i wysokotaninowa), mniej stabilnym zaś odmiany niesamokończące i wysokotaninowe. Średnio odmiany niesamokończące i niskotanionowe zawierały w nasionach więcej białka niż pozostałe dwa typy odmian. Największy plon białka uzyskano dla odmiany Capri, Apollo i Fernando. Najwięcej tłuszczu surowego oznaczono w nasionach odmiany Fanfare, a istotnie mniej w nasionach odmiany Bobas i Albus.

Bibliografia

Abid G., Mingeot D., Udupa S.M., Muhovski Y., Watillon B., Sassi K., M’hamdi M., Souissi F., Mannai K., Barhoumi F., Jebara M., 2015. Genetic relationship and diversity analysis of faba bean (Vicia faba L. var. minor) genetic resources using morphological and microsatellite molecular markers. Plant Mol. Biol. Rep. 33, 1755–1767. DOI: https://doi.org/10.1007/s11105-015-0871-0
Bilski Z., Kajdan-Zysnarska I., 2019. Uprawa roślin bobowatych grubonasiennych. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Poznaniu.
Bogucka B., Wróbel E., 2008. Reakcja bobiku (Vicia faba L. minor Harz.) na sposób uprawy roli oraz gęstość siewu. Acta Sci. Pol., Agricultura 7(2), 11–19.
Chmura K., Chylińska E., Dmowski Z., Nowak L., 2009. Rola czynnika wodnego w kształtowaniu plonu wybranych roślin polowych. Infr. Ekol. Ter. Wiej. 9, 33–44.
Dudek S., Kuśmierek-Tomaszewska R., Żarski J., Szterk P., 2013. Ocena potrzeb i efektów deszczowania bobiku w warunkach zróżnicowanego nawożenia azotowego. Infr. Ekol. Ter. Wiej. 1, 25–35.
Helios W., Jama-Rodzeńska A., Serafin-Andrzejewska M., Kotecki A., Kozak M., Zarzycki P., Kuchar L., 2021. Depth and sowing rate as factors affecting the development, plant density, height and yielding for two faba bean (Vicia faba L. var. minor) cultivars. Agriculture 11, 820. https://doi.org/10.3390/agriculture11090820 DOI: https://doi.org/10.3390/agriculture11090820
Jarecki W., Bobrecka-Jamro D., 2015. Reakcja roślin bobiku na dawkę startową azotu oraz dokarmianie dolistne. Fragm. Agron. 32(3), 44–53.
Kapusta F., 2012. Rośliny strączkowe źródłem białka dla ludzi i zwierząt. Nauki Inż. Technol. 1(4), 16–32.
Kopiński J., Matyka M., 2012. Regionalne zróżnicowanie produkcji i opłacalności upraw roślin strączkowych pastewnych na nasiona w Polsce. Polish J. Agron. 10, 9–15.
Księżak J., Podleśny J., 2005. Rośliny strączkowe [Legumes]. W: Chotkowski, J. (red.), Rynki i technologie produkcji roślin uprawnych [Markets and technologies for the production of arable crops]. Wyd. Wieś Jutra, Warszawa, 312–329.
Kulig B., Pisulewska E., Sajdak A., 2007. Wpływ ilości wysiewu na plonowanie oraz wielkość powierzchni asymilacyjnej wybranych odmian bobiku. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 522, 263–270.
Kulig B., Ropek D., Dłużniewska J., 2006. Efektywność ekonomiczna i produkcyjna zabiegów ochrony roślin w uprawie zróżnicowanych morfologicznie odmian bobiku. Pam. Puł. 142, 251–262.
Kulig B., Zając T., 2007. Biologiczne i agrotechniczne uwarunkowania produkcyjności bobiku. Post. Nauk Rol. 1, 63–80.
Labba I.C.M., Frøkiaer H, Ann-Sofie Sandberg A.S., 2021. Nutritional and antinutritional composition of fava bean (Vicia faba L., var. minor) cultivars. Food Res. Int. 140, 110038. https://doi.org/10.1016/j.foodres.2020.110038 DOI: https://doi.org/10.1016/j.foodres.2020.110038
Lombardo S., Pandino G., Pesce G.R., Anastasi U., Tuttobene R., Mauromicale G., 2016. Variation in seed mineral elements profile and yield in field bean (Vicia faba L. var. minor) genotypes. Italian J. Agron. 11(4), 261–267. https://doi.org/10.4081/ija.2016.785 DOI: https://doi.org/10.4081/ija.2016.785
Łabuda H., 2012. Flowering and characteristics of useful traits some faba bean (Vicia faba L. var. major Harz) cultivars and breeding lines. Acta Agrobot. 65(4), 139–148. DOI: https://doi.org/10.5586/aa.2012.031
Olle M., Williams I.H., Eduardo Rosa E., 2019. Selecting appropriate faba bean var. minor varieties for production under Northern European environmental conditions. Acta Agric. Scand. B Soil Plant Sci. 69(5), 432–438. DOI: https://doi.org/10.1080/09064710.2019.1595126
Pampana S., Masoni A., Mariotti M., Ercoli L., Arduini I., 2018. Nitrogen fixation of grain legumes differs in response to nitrogen fertilisation. Exp. Agric. 54(1), 66–82. DOI: https://doi.org/10.1017/S0014479716000685
Podleśny J., 2006. Przydatność siewu punktowego w uprawie wybranych gatunków roślin strączkowych. Inż. Rol. 13, 1–8.
Podleśny J., 2009. Wpływ ilości i rozkładu opadów w okresie wegetacji na wzrost, rozwój i plonowanie samokończących i tradycyjnych odmian bobiku. Acta Agrophys. 14(2), 413–425.
Podleśny J., Podleśna A., 2010. The estimation of water demands of a determinate and traditional cultivars of faba bean (Vicia faba L.). Polish J. Agron. 2, 44–49.
Podleśny J., Podleśna A., Nędzi M., 2017. Occurrence of fungal diseases caused by fungi on faba bean (Vicia faba L. var. minor Harz.) plants in different regions of Poland. Prog. Plant Prot. 57(3), 190–195. DOI: https://doi.org/10.14199/ppp-2017-029
Podsiadło C., Rokosz E., 2008. Wpływ systemu uprawy, nawadniania i nawożenia mineralnego na biometrykę samokończącego i tradycyjnego morfotypu bobiku. Inż. Rol. 5(103), 201–206.
Prusiński J., 2003. Wpływ obsady roślin na plonowanie samokończących odmian bobiku (Vicia faba ssp. minor) uprawianego na glebie lekkiej. Acta Sci. Pol., Agricultura 2(2), 107–118.
Prusiński J., 2018. Odmiany roślin strączkowych w katalogu wspólnotowym Unii Europejskiej. Fragm. Agron. 35(4), 80–92.
Rokosz E., Podsiadło C., 2015. Wpływ deszczowania, systemu uprawy i nawożenia mineralnego na plonowanie i właściwości fizyczne gleby lekkiej w uprawie odmian bobiku. Infr. Ekol. Ter. Wiej. 3(1), 625–636.
Strażyński P., Mrówczyński M. (red.), 2014. Metodyka integrowanej ochrony bobiku dla producentów. IOR-PIB, Poznań.
Strażyński P., Mrówczyński M. (red.), 2016. Metodyka integrowanej ochrony i produkcji bobiku dla doradców. IOR-PIB, Poznań.
Yehmed J., Tlahig S., Ayeb N., Mohamed A., Yahia H., Dbara M., Loumerem M., 2022. Agro-morphological, yield components and nutritional quality attributes of Vicia faba L. var. minor cropped in Tunisian arid regions. Pol. J. Environ. Stud. 31(1), 929–946. DOI: https://doi.org/10.15244/pjoes/139302