Abstrakt
Badania przeprowadzono na polach produkcyjnych w trzech rolniczych zakładach doświadczalnych IUNG-PIB położonych w różnych rejonach kraju w latach 2019–2021. Celem badań było poznanie wpływu terminu siewu na plonowanie i opłacalność produkcji pszenicy ozimej i jarej w stanowisku po buraku cukrowym zbieranym późną jesienią. Oceniono plony ziarna, koszty bezpośrednie i efekty ekonomiczne produkcji pszenicy. Stwierdzono, że poziom plonów ziarna zależał od lokalnych warunków, a koszty i opłacalność produkcji od cen zakupu środków produkcji (nasion, nawozów i środków ochrony roślin) i cen zbytu ziarna pszenicy. Plony ziarna były znacznie zróżnicowane w poszczególnych miejscowościach. Na plonowanie pszenicy wpływały istotnie warunki pogodowe; w warunkach dużych niedoborów wilgoci (opadów) przeciętny poziom plonów był najniższy (ok. 4,5 t∙ha–1), a w korzystnych warunkach pogodowych osiągano plony najwyższe (ok. 6,5 t∙ha–1). W badanych lokalizacjach siew pszenicy jarej wiosną prowadził do obniżki plonów ziarna (o 0,8–1,5 t∙ha–1) w porównaniu z osiąganymi w warunkach siewu jesiennego. Na opłacalność produkcji pszenicy wpływał również dobór jej odmiany. W strukturze bezpośrednich kosztów produkcji na ogół przeważały nawozy mineralne, a mniejszy udział miały nasiona i środki ochrony roślin. Wyniki badań wskazują, że ze względu na wielkość plonu ziarna i efekty ekonomiczne produkcji bardziej jest uzasadniona uprawa pszenicy jarej (przewódkowej), wysiewanej późną jesienią niż wiosną.
Bibliografia
- Ačko D.K., Šantavec I., 2014. Agrotechnical requirements of fakultative wheat (Triticum aestivum L) cultivar “SW Kadraj” in Slovenia. J. Food. Agric. Environ. 12(2), 1362–1367.
- Augustyńska I. (red.), 2018. Produkcja, koszty i dochody wybranych produktów rolniczych w latach 2016–2017. IERiGŻ–PIB Warszawa, ss. 90.
- Augustyńska-Grzymek I. (red), 2015. Produkcja, koszty i dochody z wybranych produktów roślinnych w latach 2013–2014. IERiGŻ-PIB Warszawa, ss. 100.
- Bac S., Koźmiński C., Rojek M., 1993. Agrometeorologia. PWN Warszawa, ss. 248.
- Doroszewski A., Jóźwicki T., Wróblewska E., Kozyra J., 2014. Susza rolnicza w Polsce w latach 1961–2010, IUNG–PIB Puławy, ss. 144.
- Grabiński J., Wyzińska M., 2014. Jesienne siewy pszenicy jarej w Polsce. Studia i Raporty IUNG–PIB 41(15), 71–84.
- Grocholski J., Sowiński J., Kulczycki S., Wardęga S., 2007. Wpływ terminu siewu przewódkowych odmian pszenicy uprawianych na glebie płowo-ilastej na plon i parametry morfologiczne rośliny. Zesz. Nauk. UP Wrocław. Rolnictwo 91(560), 7–12.
- Harasim A., Krasowisz S., 1996. Efektywność ekonomiczna wybranych technologii produkcji pszenicy i jęczmienia w latach 1989–1995. W: Niektóre problemy organizacji produkcji rolniczej. IUNG Puławy, R(333), 5–33.
- Harasim A., Madej A., 2018. Opłacalność produkcji pszenicy ozimej i buraka cukrowego w gospodarstwach IUNG-PIB. Pol. J. Agron. 35, 15–22.
- Kardasz P., Bubniewicz P., Baczkowska E., 2010. Ocena stanu zachwaszczenia i plonowania czterech odmian pszenicy jarej przewódkowej wysianych w różnych terminach. Prog. Plant Prot. 50(3), 1366–1374
- Krasowisz S., 2009. Rola oceny ekonomicznej w badaniach rolniczych. J. Agribus. Rural Dev. 2(12), 93–99.
- Kurowski T.P., Bruderek A., 2009. Zdrowotność pszenicy jarej w zależności od terminu siewu i odmiany. Prog. Plant Prot. 49(1), 224–227.
- Listowski A. (red.), 1963. Szczegółowa uprawa roślin, t. 1, PWRiL, Warszawa, ss. 507.
- Mazurek J., Sułek A., 2000. Plon i cechy struktury plonu odmian i rodów pszenicy jarej w zależności od terminu siewu. Biul. IHAR 194, 79–83.
- Panasiewicz K., Koziara W., 2007. Plonowanie i wartość siewna ziarna pszenicy ozimej w zależności od uwarunkowań wodnych i sposobu uprawy roli. Fragm. Agron. 4(96), 65–71.
- Podolska G., Hołubowicz-Kliza G., 2006. Reakcja pszenicy ozimej odmiany Tonacja na stres suszy. Rocz. AR Poznań 66, 277–285.
- Przewódki – alternatywa dla późno schodzących przedplonów, 2000. https://www.hrsmolice.pl/pl/zboza/artykuly/przewodki-alternatywa-dla-pozno-schodzacych-przedplonow [dostęp: 03.03.2020].
- Rudnicki F. (red.), 1991. Doświadczalnictwo rolnicze. ATR Bydgoszcz, ss. 210+16.
- Rudnicki F., Jaskulski D., Dębowski G., 1999. Reakcja odmian pszenicy jarej na termin siewu i nawożenie azotem w warunkach posusznych. Rocz. Nauk Rol. A 114(3-4), 97–107.
- Ostrowski J., Łabędzki L., Kowalik W., Kanecka-Geszke E., Kasperska_Wołowicz W., Smarzyńska K., Tusiński E., 2008. Atlas niedoborów wodnych roślin uprawnych i użytków zielonych w Polsce. Wyd. IMUZ, Falenty–Warszawa, 19–32.
- Skarżyńska A., Abramczuk Ł., 2018. Wyniki ekonomiczne wybranych produktów rolniczych w 2017 roku. IERiGŻ–PIB, Warszawa, ss. 94.
DOI: https://doi.org/10.30858/mon/9788376587400
- Skowera B., Puła J., 2004. Skrajne warunki pluwiometryczne w okresie wiosennym na obszarze Polski w latach 1971–2000. Acta Agrophys. 3(1), 171–177.
- Sułek A., Nieróbca A., Cacak-Pietrzak G., 2017. Wpływ jesiennego siewu na plon i jakość ziarna pszenicy jarej. Pol. J. Agron. 29, 43–50.
- Sułek A., Nieróbca P., Podolska G., 2016. Ocena ekonomiczna technologii produkcji pszenicy ozimej o różnym poziomie intensywności. Rocz. Nauk. SERiA, 18(2), 256–260.
- Sułek A., Cacak-Pietrzak G., 2018. The influence of production technology on yield and selected quality parameters of spring wheat cultivars. Res. Rural Develop. 2, 42–48. https://doi.org/10.2261/rrd.24.2018.049.
DOI: https://doi.org/10.22616/rrd.24.2018.049
- Weber R., Kaus A., 2007. Plonowanie odmian pszenicy jarej w zależności od terminu siewu w warunkach południowo zachodniej Polski. Fragm. Agron. 2(94), 372–380.
- Wenda-Piesik A., Wasilewski P., 2015. Reakcja pszenicy jarej Monsun i żyta jarego Bojko na późnojesienne terminy siewu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 580, 149–159.
- Wierzbicka A., 2014. Zmiany klimatyczne bilansu wodnego w okresie wegetacji ziemniaka w rejonie północnego Mazowsza w latach 1973–2012. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 576, 207–215
- Wyzińska M., 2013. Jesienne siewy zbóż – odmiany przewódkowe. Wieś Jutra 2, 6–7.
- Wyzińska M., 2017. Przydatność wybranych odmian pszenicy jarej do jesiennego siewu. Rozprawa doktorska, IUNG-PIB, Puławy, ss.104.
- Wyzińska M., Grabiński J., 2018. The influence of autumn sowing date on the production of spring wheat.. Res. Rural Develop. 2, 35–41. httsp://doi.org/10.22616/rrd.24.2018.048
DOI: https://doi.org/10.22616/rrd.24.2018.048
Downloads
Download data is not yet available.