Abstrakt
Celem podjętych badań była ocena porównawcza zasobów zielarskich w zbiorowiskach wykształcających się na polach uprawnych bezpośrednio sąsiadujących z korytami rzek Liwiec, Tyśmienica i Wilga oraz zbiorowiskami naturalnymi i półnaturalnymi. Ana-liza składu gatunkowego ziół dotyczyła pochodzenia geograficzno-historycznego, formy życiowej oraz części użytkowych jako surowca zielarskiego w zależności od odległości występowania od koryta rzeki na stałych powierzchniach. Obserwacje florystyczne przeprowadzono w sezonie wegetacyjnym 2016–2019 w agrocenozach dolin rzecznych: Liwca, Tyśmienicy i Wilgi. W badanych dolinach rzecznych zarejestrowano łączne 143 gatunki roślin o właściwościach zielarskich, z których pozyskiwane może być ziele, kwiaty, liście, korzenie i nasiona. Najbardziej zasobne w gatunki zielarskie były agrocenozy wykształcające się w dolinie Wilgi, odnotowano w nich 121 gatunków, najuboższe w dolinie Liwca (108 gatunków). W poszczególnych dolinach rzecznych wśród ziół dominowały gatunki rodzime, a ich udział najliczniejszy był w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki i innych zbiorowisk tam występujących, wraz z oddalaniem się od tych siedlisk, ich udział w zbiorowiskach nieznacznie malał. Zinwentaryzowane gatunki ziół występujące w agrocenozach badanych dolin rzecznych były zróżnicowane pod względem części użytkowych. Najbardziej liczną grupę stanowiły gatunki, z których do celów farmaceutycznych pozyskiwane może być ziele. Znaczny udział we florze badanych zbiorowisk miały gatunki, z których mogą być pozyskiwane korzenie/kłącza. Najwięcej takich gatunków stwierdzono w bezpośrednim sąsiedztwie z korytem rzeki. Nieco mniejsze grupy stanowiły gatunki, z których częściami użytkowymi roślin mogą być korzenie/kłącza i ziele, kwiaty czy tylko liście. Analiza podobieństwa siedlisk pod względem występowania roślin zielarskich wykazała istotną różnicę dotyczącą gatunków, z których można pozyskiwać kwiaty, liście, ziele i nasiona, korzenie i nasiona oraz liście i kwiaty.
Bibliografia
- Bomanowska A., 2003. Chwasty – rośliny lecznicze we florze segetalnej Kampinoskiego Parku Narodowego. Pam. Puł. 134, 33–40.
- Broda B., Mowszowicz J., 2000. Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa.
- Kondracki J., 2002. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa, 3, 11–194.
- Kozłowski J., Buchwald W., Szczyglewska D., 2003. Zmienna rola i znaczenie roślin oraz surowców roślinnych w fitoterapii polskiej w XX w. Farm. Pol. 59(13), 609–616.
- Kumar S., Bajwa B.S., Kuldeep S., Kalia A.N., 2013. Anti-inflammatory activity of herbal plants. Int. J. Adv. Pharm. Biol. Chem. 2(2), 272–281.
- Ługowska M., Skrzyczyńska J., Skrajna T., 2010. Resources of plants used in phytotherapy in agrocenoses of the Middle Vistula Valley. Plant Breed. Seed Sci. 61, 115–121. http://dx.doi.org/10.2478/v10129-010-0018-2
DOI: https://doi.org/10.2478/v10129-010-0018-2
- Ługowska M., 2020. Flora agrocenoz dolin rzecznych w środkowowschodniej Polsce. Wyd. UP-H, Siedlce, 1–172. https://doi.org.pl/10.34739/9788366541351
DOI: https://doi.org/10.34739/9788366541351
- Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland – a checklist. W. Szafer Institute of Botany PAS, Kraków.
- Olewnicki D., Jabłońska L., Orliński P., Gontar Ł., 2015. Zmiany w krajowej produkcji zielarskiej i wybranych rodzajach przetwórstwa roślin zielarskich w kontekście globalnego wzrostu popytu na te produkty. Zesz. Nauk. Szk. Gł. Gospod. Wiej. Warsz., Probl. Rol. Światowego, 15(30), 1, 68–76.
- Oliwa J., Baran J., Barabasz-Krasny B., Możdżeń K., 2016. Ocena możliwości pozyskiwania roślin leczniczych ze stanu naturalnego na przykładzie gminy Żurawica (woj. podkarpackie, południowa Polska). Ann. UMCS, Sec. EEE Horticultura, 26(4), 53–65.
- Ożarowski A., Jaroniewski W., 1987. Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wyd. Związków Zawodowych, Warszawa.
- Romer E., 1949. Regiony klimatyczne Polski. Prac. Wrocł. Tow. Nauk., Ser. B, 20.
- Rutkowski L., 2006. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
- Rzymowska Z., Skrzyczyńska J., 2003. Rośliny lecznicze w agrocenozach Podlaskiego Przełomu Bugu. Pam. Puł. 134, 179–190.
- Sarwa A., 2001. Wielki leksykon roślin leczniczych. Wyd. KiW, Warszawa.
- Seidler-Łożykowska K., 2009. Hodowla i odmiany roślin zielarskich. Hodowla roślin i nasiennictwo 3, 16–20.
- Sher H., Al-Yemeny M.N., 2011. Ecological investigation of the weed flora in arable and non arable lands of Al-kharj Area, Saudi Arabia. Afr. J. Agric. Res. 6(4), 901–906.
- Skrajna T., 2010. Medicinal plants in segetal communities of the Kałuszynska Upland.
DOI: https://doi.org/10.2478/v10129-010-0017-3
- Plant Breed. Seed Sci. 61, 105–114. https:/doi.org/10.2478/v10129-010-0017-3
- Skrajna T., Bogusz A., 2019. Zasoby zielarskie w agrocenozach Mińskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Agronomy Science, VOL. LXXIV(1), 31-41. http://dx.doi.org/10.24326/as.2019.1.3
DOI: https://doi.org/10.24326/as.2019.1.3
- Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urbisz A., Danielewicz W., Hołdyński Cz., 2014. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
Downloads
Download data is not yet available.
