Abstrakt
W dwuczynnikowym, ścisłym eksperymencie polowym określono porażenie przez choroby grzybowe 4 gatunków pszenicy ozimej w zależności od intensyfikacji technologii uprawy. W zakresie porażenia chorobami grzybowymi określono wskaźniki porażenia pszenicy przez zgorzel podstawy źdźbła (Gaeumannomyces graminis), łamliwość źdźbła zbóż (Tapesia yallundae), rdzę brunatną (Puccinia recondita), septoriozę paskowaną liści (Septoria tritici) i mączniaka prawdziwego zbóż i traw (Blumeria graminis). Najwyższy wskaźnik porażenia przez zgorzel podstawy źdźbła wykazano w pszenicy twardej – 11,05, natomiast najniższy w pszenicy jednoziarnistej – 4,14 i pszenicy orkiszowej – 4,54. Zastosowanie wyższego poziomu agrotechniki (m.in. kompleksowa ochrona) istotnie poprawiło zdrowotność roślin pszenicy (spadek wskaźnika porażenia z 7,01 do 5,75). Wyraźnie niższe wskaźniki porażenia (0,15–0,18) stwierdzono dla łamliwości źdźbła zbóż. Najmniej odporna na ten patogen okazała się także pszenica twarda, a najmniej podatna pszenica jednoziarnista. Wyższy poziom agrotechniki istotnie ograniczył występowanie tej choroby. Spośród chorób liści w największym nasileniu wystąpiła septorioza paskowana liści. Najbardziej podatna na ten patogen okazała się odmiana pszenicy zwyczajnej – Tonacja, która osiągnęła wskaźnik porażenia – 2,84, z kolei pszenica orkiszowa i jednoziarnista cechowały się najniższymi wskaźnikami, odpowiednio 2,13 i 2,19. Niezależnie od porównywanych gatunków wyższy poziom agrotechniki obniżył poziom wskaźnika porażenia. Pszenica twarda, orkiszowa i jednoziarnista wykazały istotną poprawę zdrowotności przy wyższej agrotechnice, natomiast w pszenicy zwyczajnej odnotowano jedynie taką tendencję. Niższe wskaźniki porażenia odnotowano dla rdzy brunatnej i mączniaka prawdziwego. Spośród porównywanych gatunków najmniej porażone były rośliny pszenicy jednoziarnistej, wskaźniki wynosiły odpowiednio 1,20 i 1,07. Pozostałe gatunki charakteryzowały się zbliżoną podatnością na rdzę brunatną, a w przypadku mączniaka najbardziej porażona okazała się pszenica orkiszowa. Wyższy poziom agrotechniki ograniczał występowanie tych patogenów, niezależnie od gatunku.
Bibliografia
- Brzozowski J., Brzozowska I., Balkiewicz K., 2000. Wpływ zróżnicowanych zabiegów ochronno-nawozowych na zdrowotność i plonowanie pszenicy ozimej. Fragm. Agron. 1(69), 11–22.
- Cyrkler-Degulis M., Bulińska-Radomska Z., 2006. Yielding and healthiness of cultivars and populations of four winter wheat species under organic agriculture conditions. J. Res. Appl. Agric. Engin. 51(2), 17–21.
- Cyrkler-Degulis M., Bulińska-Radomska Z., 2007. Zaniechane gatunki i stare odmiany zbóż, czy współczesne odmiany hodowlane dla rolnictwa ekologicznego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 517, 827–840.
- Eyal Z. 1999. The Septoria tritici and Stagonospora nodorum blotch diseases of wheat. Eur. J. Plant Pathol. 105, 629–641.
- Hýsek J., Vavera R., Růžek P., 2016. Influence of temperature, precipitation, and cultivar characteristics on changes in the spectrum of pathogenic fungi in winter wheat. Int. J. Biometeorol. 61(6), 967–975, FOI: 10.1007/s00484-016-1276-y.
- Kiseleva M.I., Kolomiets T.M., Pakholkova E.V., Zhemchuzhina N.S., Lubich V.V., 2016. The differentiation of winter wheat (Triticum aestivum) cultivars for resistance to the most harm ful fungal pathogens. Agric. Biol. 51(3), 299–309.
- Korbas M., Horoszkiewicz-Janka J., Jajor E., 2008. Uproszczone systemy uprawy a występowanie sprawców chorób. Prog. Plant Prot. 48(4), 1431–1438.
- Kurowski T.P., Sądej W., Kacprzak-Siuda K., Kwiatkowska E., Kowalska E., 2015. Zdrowotność zbóż w zależności od nawożenia organicznego. Prog. Plant Prot. 55(2), 147–153, DOI: 10.14199/ppp-2015-024 55(2), 147–153 [opublikowano online: 19.03.2015].
- Małecka I., Sawinska Z., Blecharczyk A., Dytman-Hagedron M., 2014. Zdrowotność pszenicy ozimej w różnych wariantach uprawy roli. Prog. Plant Prot. 54(2), 246–250.
- Normy EPPO PP. Ocena skuteczności fungicydów. Choroby podsuszkowe zbóż.
- Peskovski G., Rozbicki J., 2008. Zmiany parametrów jakościowych ziarna wybranych odmian pszenicy ozimej uprawianych w Polsce w 20 stuleciu. Fragm. Agron. 25, 1(97), 307–317.
- Rachoń L., Bobryk-Mamczarz A., Szumiło G., 2017. Ocena porażenia przez choroby grzybowe wybranych gatunków pszenicy jarej w zależności od intensyfikacji technologii uprawy. Fragm. Agron. 34(2), 75–83.
- Rachoń L., Szumiło G., Kurzydłowska I., 2013. Wpływ intensywności technologii produkcji na jakość ziarna pszenicy zwyczajnej, twardej, orkiszu i jednoziarnistej. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 68(2), 60–68.
- Serpen A., Gokmen V., Karagoz A., Koksel H., 2008. Phytochemical quantification and total antioxidant capacities of emmer (Triticum dicoccum Schrank) and einkorn (Triticum monococcum L) wheat land races. J. Agric. Food Chem. 16(56), 7285–7292.
- Stankowski S., Podolska G., Stypula G., 2001. Wpływ wybranych sposobów ochrony roślin na plon i jakość ziarna odmian pszenicy ozimej. Biul. IHAR, 218–219, 155–159.
- Suchowilska E., Wiwart M., Borejszo Z., Packa D., Kandler W., Krska R., 2009. Discriminant analysis of selected field components and fatty acid composition of chosen Triticum monococcum, Triticum dicoccum and Triticum spelta accessions. J. Cereal Sci. 2(49), 310–315.
- Tratwal A., Walczak F., 2012. Występowanie ważnych gospodarczo chorób pszenicy ozimej w Polsce w latach 2006–2010. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 67(2), 28–41.
- Weber R., Bujak H., Nowosad K., 2016. Analiza zmienności porażenia odmian pszenicy ozimej na Dolnym Śląsku przez grzyb Puccinia recondita f. sp. tritici. Prog. Plant Prot. 56(1), 89–95, DOI: 10.14199/ppp-2016-016 [opublikowano online: 2.03.2016].
Downloads
Download data is not yet available.
