Analiza elementów plonu mieszańców międzyodmianowych owsa o zredukowanej długości źdźbła
EDYTA PACZOS-GRZĘDA
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 LublinMICHAŁ NOWAK
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 LublinAbstrakt
Zjawisko wylegania uniemożliwia efektywną wegetację roślin, utrudnia zbiory, niekorzystnie wpływa na jakość ziarna czy użyteczność słomy i jest przyczyną strat w plonach. Najskuteczniejszą metodą ochrony przed wyleganiem jest stosowanie odmian z genami karłowatości. Dotychczas zidentyfikowane w owsie geny redukujące długość słomy nie są powszechnie wykorzystywane w programach hodowlanych ze względu na ich niekorzystne efekty plejotropowe w odniesieniu do plonu. Z uwagi na zalety wykorzystania u wielu gatunków zbóż genów karłowatości dąży się do identyfikacji podobnych mutantów w owsie i szczegółowo charakteryzuje potencjalne źródła zredukowanej długości słomy. Krzyżowanie odmian Bingo i Kanota z półkarłową odmianą Heyne Dwarf zostało przeprowadzone w celu określenia podłoża genetycznego zredukowanej długości źdźbła odmiany Heyne Dwarf. Analiza wysokości segregantów obu populacji wykazała, że zredukowana wysokość roślin odmiany Heyne Dwarf uwarunkowana jest poligenicznie, co ogranicza możliwość wykorzystania tej odmiany jako źródła półkarłowatości. Jednocześnie wykazano korzystny wpływ krzyżowania na pozostałe komponenty plonu roślin mieszańcowych pokolenia F2 i możliwość selekcji materiałów wyjściowych do hodowli owsa.
Słowa kluczowe:
Avena sativa, Avena byzantina, karłowatość, mieszańce międzyodmianoweBibliografia
Berry P. M., Spink J. H., Foulkes M. J., Wade A., 2003. Quantifying the contributions and losses of dry matter from non-surviving shoots in four cultivars of winter wheat. Field Crops Res. 80, 111–121.
Börner A., Plaschke J., Korzun V., Worland A.J., 1996. The relationships between the dwarfing genes of wheat and rye. Euphytica 89, 69–75.
Brown P. D., McKenzie R.I.H., Mikaelsen K., 1980. Agronomic, genetic and cytologic evaluation of vigorous new semi dwarf oat. Crop Sci. 20, 303–306.
Chrząstek M., Paczos-Grzęda E., Kruk K., 2006. Ocena zróżnicowania genetycznego polskich odmian owsa (Avena sativa L.). Acta Agrophys. 8(2), 319–326.
Cyfert R., Michalak A., Najewski A., Zych J., 2005. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych. Zboża jare. 2004 (pszenica, jęczmień, owies, pszenżyto). COBORU, Słupia Wielka, Numer 32.
Górny A.G., 2005. Zarys genetyki owsa (rodzaj Avena L.). Zarys genetyki zbóż. T. 2. Pszenżyto, kukurydza i owies. Instytut Genetyki Roślin PAN, Poznań, 312–330.
http://pgrc3.agr.ca/cgi-bin/npgs/html/obs.pl?3371
http://pgrc3.agr.ca/cgi-bin/npgs/html/obs.pl?61577
http://pgrc3.agr.gc.ca/cgi-bin/npgs/html/acc_query.pl
Leszczyńska D., Noworolnik K, Grabiński J., Jaśkiewicz B., 2007. Ilość wysiewu nasion jako czynnik kształtujący plon ziarna zbóż. Studia i raporty IUNG – PIB, 17( 9), 17–27.
Maciorowski R., Nita Z., Werwińska K., Stankowski S., 2006a. Plonowanie nowych krótkosło-mych form owsa nagoziarnistego. Biul. IHAR 239, 123–135.
Maciorowski R., Werwiska K., Nita Z., Stankowski S., 2006b. Reakcja owsa nagoziarnistego i oplewionego na działanie regulatorów wzrostu w warunkach zróżnicowanego nawożenia azotem. Biul. IHAR 239, 137–146.
Mäkela P., Muurinen S., Peltonen-Sainio P., 2004. Alterations in growth and canopy architecture among dwarf, semidwarf and tall oat lines grown under northern conditions. Agric. Food Sci. 13 (1–2), 170–185.
Marshall H.G., 1992. Breeding oat for resistance to environmental stress. In: Oat science and technology, ed. H.G. Marshall, M.E. Sorrells, American Society of Agronomy, Madison, WI, 699–749.
Milach S.C.K., Rines H.W., Phillips R.L., 1997. Molecular genetic mapping of dwarfing genes in oat. Theor. Appl. Genet. 95, 783–790.
Milach S.C.K., Federizzi L.C., 2001. Dwarfing genes in plant improvement. Adv. Agron. 73, 35–65.
Milach S. C. K., Rines H. W., Phillips R. L., 2002. Plant height components and gibberellic acid response of oat dwarf lines. Crop Sci. 42, 1147–1154.
Najewski A., Skrzypek A, Stroiwąs A., Szarzyńska J., 2015. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych. Zboża jare 2014 (jęczmień, owies, pszenica, pszenżyto). COBORU, Słupia Wielka. Numer 111.
Nielsen J., 1977. A collection of cultivars of oats immune or highly resistant to smut. Can. J. Plant Sci. 57,199–212.
Nita Z., 1999. Stan aktualny i nowe kierunki hodowli owsa w Polsce. Żywność Supl. 1(18), 186–192.
Nita Z., 2003. Współczesne osiągnięcia i perspektywy hodowli owsa w Polsce. Biul. IHAR 229, 13–20.
Okoń S., 2011. Analiza elementów plonu mieszańców międzyodmianowych owsa zwyczajnego (Avena sativa L.) zawierających różne geny odporności na mączniaka prawdziwego. Fragm. Agron. 28(4), 45–51.
Paczos-Grzęda, E., Chrzastek M., Miazga D., 2005. Badania genetyczno-hodowlane mieszańców heksaploidalnego owsa Avena sativa L. × Avena byzantina Koch." Biul. IHAR 236, 193–207.
Paczos-Grzęda E., 2003. Charakterystyka niektórych cech ilościowych mieszańców międzygatunkowych heksaploidalnego owsa Avena sativa L. × Avena sterilis L. oraz form wyjściowych. Biul. IHAR 229, 33–41.
Patterson F.L., Schafer J.F., Caldwell R.M., Compton L.E., 1963. Inheritance of Panicle Type, Height, and Straw Strength of Derivatives of Scotland Club Oats. Crop Sci. 3, 555–558.
Rajala A., 2004. Plant growth regulators to manipulate oat stands. Agric. Food Sci. 13, 186–197.
Rajala A., Peltonen-Sainio P., 2002. Timing applications of growth regulators to alter spring cereal development at high latitudes. Agric. Food Sci. Finl. 11, 233–244.
Reynolds M.P., Borlaug N.E., 2006. Impact of breeding on international collaborative wheat improvement. J. Agric. Sci. 144, 3–17.
Rieseberg L.H., Archer M.A. Wayne R.K., 1999. Transgressive segregation, adaptation and speciation. Heredity 83, 363–372.
Simons, M.D., Martens, J. W., McKenzie, R. I. H., Nishiyama, I., Sadanaga, K., Sebesta, J., Thomas H., 1978. Oats: a Standardized System of Nomenclature for Genes and Chromosomes and Catalog of Genes Governing Characters. USDA Agricultural Handbook No 509, USDA, Washington.
Sułek A., Leszczyńska D., Cyfert R., 2005. Charakterystyka i technologia uprawy odmian owsa. IUNG–PIB Puławy, COBORU Słupia Wielka.
Praca zrealizowana w ramach badań podstawowych na rzecz postępu biologicznego w produkcji roślinnej finansowanych przez MRiRW 2014–2020 „Mapowanie sprzężeniowe i asocjacyjne owsa”.
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
