Wpływ terminu siewu na plon i jakość nasion dwóch odmian soi zwyczajnej
Wacław Jarecki
Zakład Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rzeszowski ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszówhttps://orcid.org/0000-0003-0628-4190
Dorota Bobrecka-Jamro
Zakład Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rzeszowski ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszówhttps://orcid.org/0000-0002-1740-0911
Abstrakt
Celem badań było określenie reakcji dwóch odmian soi na zróżnicowany termin siewu nasion. Układ warunków pogodowych był zmienny w poszczególnych latach i wywarł modyfikujący wpływ na oceniane cechy i parametry. W efekcie tego plon nasion wahał się od 3,95 t·ha–1 w 2017 r. do 4,81 t·ha–1 w 2018 r. Wysiew nasion w trzeciej dekadzie kwietnia skutkował istotnym wzrostem obsady roślin przed zbiorem, ale jednocześnie zmniejszył liczbę strąków na roślinie. Największą MTN uzyskano po wysiewie nasion w terminie najpóźniejszym. Wysiew nasion w drugiej dekadzie kwietnia pozwolił uzyskać wyższy plon nasion o 0,37 t·ha–1 w porównaniu z wysiewem w pierwszej dekadzie maja. Przy czym majowy termin siewu wpłynął na istotny wzrost zawartości białka w nasionach w odniesieniu do najwcześniejszego terminu siewu. Plony białka i tłuszczu nie różniły się istotnie zarówno pod względem odmiany, jak i terminu siewu. Odmiana ‘Aligator’ zawiązała większą liczbę strąków na roślinie, zaś odmiana ‘Abelina’ wydała nasiona o większej MTN. Badane odmiany nie różniły się istotnie plonem nasion, który wyniósł średnio 4,43 t·ha–1.
Słowa kluczowe:
Glycine max (L.) Merrill, termin siewu, komponenty plonu, plon, skład chemiczny nasionBibliografia
Bastidas A.M., Setiyono T.D., Dobermann A., Cassman K.G., Elmore R.W., Graef G.L., Specht J.E., 2008. Soybean sowing date: the vegetative, reproductive, and agronomic impacts. Crop Sci. 48(2), 727–740. https://doi.org/10.2135/cropsci2006.05.0292
Bateman N.R., Catchot A.L., Gore J., Cook D.R., Musser F.R., Irby J.T., 2020. Effects of planting date for soybean growth, development, and yield in the southern USA. Agronomy 10(596), 1–11. https://doi.org/10.3390/agronomy10040596
Calviño P.A., Sadras V.O., Andrade F.H., 2003a. Development, growth and yield of late-sown soybean in the southern Pampas. Eur. J. Agron. 19(2), 265–275. https://doi.org/10.1016/S1161-0301(02)00050-3
Calviño P.A., Sadras V.O., Andrade F.H., 2003b. Quantification of environmental and management effects on the yield of late-sown soybean. Field Crops Res. 83(1), 67–77. https://doi.org/10.1016/S0378-4290(03)00062-5
Divito G.A., Echeverría H., Andrade F.H., Sadras V.O., 2016. Soybean shows an attenuated nitrogen dilution curve irrespective of maturity group and sowing date. Field Crops Res. 186, 1–9. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2015.11.004
El Toum G.A., Khalifa N.M., Sid Ahmed A.M., Idris H.A., 2020. Effect of planting date and sowing method on yield and grain quality of soybean (Glycine max L.) under North Sudan conditions. Moroccan J. Agri. Sci. 1(2), 91–94.
Faligowska A., Panasiewicz K., Szymańska G., Szukała J., Koziara W., Ratajczak K., 2019. Wpływ terminu siewu na plonowanie i wartość siewną nasion soi. Biuletyn IHAR, 285, 195–196.
Ibrahim S.E., 2012. Agronomic studies on irrigated soybeans in central Sudan: II. Effect of sowing date on grain yield and yield components. Int. J. Agri Sci. 2(9), 766–773.
Kessler A., Archontoulis S.V., Licht M.A., 2020. Soybean yield and crop stage response to planting date and cultivar maturity in Iowa, USA. Agron. J. 112(1), 382–394. https://doi.org/10.1002/agj2.20053
Khan A.Z., Shah P., Khalil S.K., Ahmed B., 2004. Yield of soybean cultivars as affected by planting date under Peshawar valley conditions. Nucleus 41, 93–95.
Khan A.Z., Shah P., Khalil S.K., Taj F.H., 2003. Influence of planting date and plant density on morphological traits of determinate and indeterminate soybean cultivars under temperate environment. J. Agron. 2(3), 146–152. https://scialert.net/abstract/?doi=ja.2003.146.152
Kotecki A., Lewandowska S. (red.) 2020. Studia na uprawą soi zwyczajnej (Glycine max (L.) Merrill) w południowo-zachodniej Polsce. Wyd. UP we Wrocławiu, 54–79.
Kumagai E., Takahashi T., 2020. Soybean (Glycine max (L.) Merr.) yield reduction due to late sowing as a function of radiation interception and use in a cool region of northern Japan. Agronomy 10, 66. https://doi.org/10.3390/agronomy10010066
Kumagai E., 2018. Effect of early sowing on growth and yield of determinate and indeterminate soybean (Glycine max (L.) Merr.) cultivars in a cool region of northern Japan. J. Agric. Meteorol. 74(1), 18–28. https://doi.org/10.2480/agrmet.D-17-00009
Kumar R., Singh K.K., Gupta B.R.D., Baxla A.K., Rathore L.S., Attri S.D., 2002. Optimum sowing dates for soybean in central India using CROPGRO and ClimProb symbiosis. Meteorol. Appl. 9(2), 247–254. https://doi.org/10.1017/S1350482702002104
Mourtzinis S., Specht J.E., Conley S.P., 2019. Defining optimal soybean sowing dates across the US. Sci. Rep. 9(2800), 1–7. https://doi.org/10.1038/s41598-019-38971-3
Nico M., Miralles D.J., Kantolic A.G., 2019. Natural post-flowering photoperiod and photoperiod sensitivity: Roles in yield-determining processes in soybean. Field Crops Res. 231, 141–152. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2018.10.019
Pierozan Junior C., Kawakami J., Schwarz K., Umburanas R.C., Del Conte M.V., Müller M.M.L., 2017. Sowing dates and soybean cultivars influence seed yield, oil and protein contents in subtropical environment. J. Agric. Sci. 9(6), 188–198. https://doi.org/10.5539/jas.v9n6p188
Praczyk T. (red.), 2017. Instrukcja uprawy soi. Wyd. IOR-PIB w Poznaniu, 1–50.
Rao M.S.S., Mullinix B.G., Rangappa M., Cebert E., Bhagsari A.S., Sapra V.T., Joshi J.M., Dadson R.B., 2002. Genotype x environment interactions and yield stability of food grade soybean genotypes. Agron. J. 94(1), 72–80.
Rattalino Edreira J.I., Mourtzinis S., Conley S.P., Roth A.C., Ciampitti I.A., Licht M.A., Kandel H., Kyveryga P.M., Lindsey L.E., Mueller D.S., Naeve S.L., Nafziger E., Specht J.E., Stanley J., Staton M.J., Grassini P., 2017. Assessing causes of yield gaps in agricultural areas with diversity in climate and soils. Agric. For. Meteorol. 247, 170–180. https://doi.org/10.1016/j.agrformet.2017.07.010
Robinson A.P., Conley S.P., Volenec J.J., Santini J.B., 2009. Analysis of high yielding, early‐planted soybean in Indiana. Agron. J. 101(1), 131–139. https://doi.org/10.2134/agronj2008.0014x
Sadeghi S.M., Niyaki S.A.N., 2013. Effects of planting date and cultivar on the yield and yield components of soybean in north of Iran. J. Agric. Biol. Sci. 8(1), 81–85.
Setiyono T.D., Weiss A., Specht J.E., Bastidas A.M., Cassman K.G., Dobermann A., 2007. Understanding and modeling the effect of temperature and daylength on soybean phenology under high-yield conditions. Field Crops Res. 100(2–3), 257–271. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2006.07.011
Specht J.E., Hume D.J., Kumudini S.V., 1999. Soybean yield potential – A genetic and physiological perspective. Crop Sci. 39, 1560–1570. https://doi.org/10.2135/cropsci1999.3961560x
Tyagi S.D., Khan M.H., Teixeira Da Silva J.A., 2011. Yield stability of some soybean genotypes across diverse environments. Int. J. Plant Breed. 5(1), 37–41.
Umburanas R.C., Yokoyama A.H., Balena L., Dourado-Neto D., Teixeira W.F., Zito R.K., Reichardt K., Kawakami. J., 2019. Soybean yield in different sowing dates and seeding rates in a subtropical environment. Int. J. Plant Prod. (13), 117–128. https://doi.org/10.1007/s42106-019-00040-0
Umburanas R.C., Yokoyama A.H., Balena L., Lenhani G.C., Teixeira Â.M., Krüger, R.L., Reichardt K., Kawakami J., 2018. Sowing dates and seeding rates affect soybean grain composition. Int.
J. Plant Prod. 12(3), 181–189. https://doi.org/10.1007/s42106-018-0018-y
Uslu N., Esendal E., 1998. Response of inoculation and sowing date of soybean under Bafra plain conditions in the Northern region of Turkey. Trop. J. Agric. For. 22, 525–531.
Woźniak E., Twardowski T., 2018. GMO – czy w Polsce możliwa jest hodowla zwierząt gospodarskich bez pasz GM? Nauka 3, 155–173.
Zakład Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rzeszowski ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów https://orcid.org/0000-0003-0628-4190
Zakład Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rzeszowski ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów https://orcid.org/0000-0002-1740-0911
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
