Wpływ niektórych czynników na właściwości sorpcyjne gleb Polski Wschodniej
Jerzy Melke
Zakład Gleboznawstwa UMCS, ul. Akademicka 19, 20-033 LublinStanisław Uziak
Zakład Gleboznawstwa UMCS, ul. Akademicka 19, 20-033 LublinZbigniew Klimowicz
Zakład Gleboznawstwa UMCS, ul. Akademicka 19, 20-033 LublinAbstrakt
The paper presents the characteristics of the sorptive properties of soils in East Poland. It concerns nearly all soil units occurring in our country. The results show the basic soil properties determined by the methods commonly used in Polish laboratories and illustrating the sorptive capacity of the soils determined by the modified Mehlich method. The most important results obtained by authors are as follows: The organic matter has the greatest influence on the sorptive capacity of the soils. The content of organic matter in mineral soils is determined by the kind of their utlilization, hence the sorptive capacity dependence on their utilization. Besides organic matter, grain-size distribution is an important factor influencing the sorptive capacity of soils, especially the content of very fine and colloidal particles, i.e. the kind of soil. The distribution of cations in the sorptive complex depends on pedogenesis (soil forming process), that is ony their typology. It appears particularly in profiles of podzolic, lessive and brown soils. Total exchange cations in the sorptive complex and the base saturation depends on the kind of the parent rock, including the presence of carbonates.
Słowa kluczowe:
sorptive properties, soils of East PolandBibliografia
Dechnik I., Filipek T. 1987. Changes in saturation of the soil sorption complex with cations after applying various doses of nitrogen and potassium for four years. Polish J. Soil Sci. 20, 1, 41-46.
Dechnik I., Bednarek W., Filipek T. 1993. Wpływ nawożenia azotem i potasem na niektóre właściwości gleby brunatnej wytworzonej z lessu. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 277, 37, 133-141.
Dechnik I., Filipek T. 1996. Dynamika wysycenia kationami gleb ukształtowanych przez erozję wodną. Rocz. Gleb. 47, ¾, 47-52.
Domżał H., Wójcikowska-Kapusta A., Pranagal J. 1994. The degrading effect of agrotechnical measures on the reaction and chemical properties of soil. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 413, 99-103.
Jaworska H., Długosz J. 1996. Kationowa pojemność wymienna i skład kationów wymiennych gleb płowych wytworzonych z utworów fluwioglacjalnych okolic Mochełka. Rocz. Gleb. 47 ¾, 53-61.
Kaniuczak J. 2001. Formation of exchangeable cation content in loess soil depending on the land use and mineral fertilization. Acta Agrophysica 52, 103-115.
Karklinsh A., Znutina A., Kaush H. 1993. Status of H, S, T and V values in Latvia soils. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 278, 37, 99-107.
Kocowicz A. 1999. Wpływ sposobu użytkowania na właściwości sorpcyjne gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 467, 95-101.
Konecka-Betley K. 1961. Studia nad kompleksem sorpcyjnym gleb wytworzonych z gliny zwałowej w nawiązaniu do ich genezy. Rocz. Gleb. 10, 2, 469523.
Lityński T., Jurkowska H., Gorlach E. 1976. Analiza chemiczno-rolnicza. PWN, Warszawa.
Łabuda S. 1994. Relationship between cation saturation state index and hydrogen ions in soil. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 413, 205-207.
Piaścik H., Łachacz A. 2001. The effects of the muck-forming process on the sorptive properties of peat soils. Polish J. Soil Sci. 34, 2, 69-76.
Przewodnik metodyczny do oznaczania pojemności sorpcyjnej gleb. 1984. Wyd. PT Gleb. Warszawa.
Rabikowska B., Wilk K., Piszcz U. 1993. Wpływ 20-letniego zróżnicowanego nawożenia mineralnego na właściwości gleby gliniastej. Cz. I. Odczyn, właściwości sorpcyjne oraz zawartość węgla i azotu. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 277, 37, 119-131.
Ruszkowska M., Sykut S., Motowicka-Terelak T. 1994. The effect of Ca, Mg and K leaching from soils as of effect by soil kind and their utilization manner. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 413, 263-267.
Skłodowski P., Zarzycka H. 1995. Wpływ rolniczego użytkowania gleb na ich niektóre właściwości chemiczne. Rocz. Gleb. 46, ¾, 37-44.
Strączyńska S. 1999. Wpływ nawożenia gnojowicą na niektóre wskaźniki żyzności gleby gliniastej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 467, 239-244.
Sykut S., Ruszkowska M. 1999. Wpływ poziomu nawożenia NPK na zawartość w glebach kationów wymiennych w wieloletnim doświadczeniu lizymetrycznym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 467, 317-322.
Uziak S., Melke J. 1969. Dynamika niektórych właściwości chemicznych gleby lessowej i piaszczystej. Folia Soc. Sci. Lublin. D, 9, 37-41.
Wojnowska T., Panak H., Sienkiewicz S., Wojtas A. 1993. Zmiany fizykochemiczne właściwości gleby w warunkach wieloletniego nawożenia potasem, magnezem i sodem. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 277, 37, 65-74.
Zakład Gleboznawstwa UMCS, ul. Akademicka 19, 20-033 Lublin
Zakład Gleboznawstwa UMCS, ul. Akademicka 19, 20-033 Lublin
Zakład Gleboznawstwa UMCS, ul. Akademicka 19, 20-033 Lublin
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
