Ocena krajowej odmiany Triticum durum 'SMH87' jako surowca do produkcji makaronu
Leszek Rachoń
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w LublinieAneta Bobryk-Mamczarz
PZZ Lubella GMW Sp. z o.o. Sp. k. w LublinieAnna Kiełtyka-Dadasiewicz
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w LublinieAbstrakt
Materiał do badań pochodził z doświadczenia polowego przeprowadzonego w latach 2015-2017 na terenie Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej HOPKIE, w miejscowości Hopkie (woj. lubelskie), na glebie rędzinowej, zaliczanej do kompleksu pszennego dobrego (klasa bonitacyjna II). Celem pracy było porównanie zdrowotności ziarna, plonowania i parametrów jakościowych dwóch odmian pszenicy twardej (krajowej - SMH87 i austriackiej - Floradur). Hipoteza badawcza zakładała, że z polskiej odmiany pszenicy twardej przy właściwej agrotechnice, można uzyskać ziarno spełniające wymogi do produkcji wysokiej jakości makaronu W badaniach określono plon ziarna i jego strukturę, porażenie Fusarium i pluskwą pszeniczną, zanieczyszczenie mykotoksynami, gęstość ziarna w stanie zsypnym, wyrównanie i szklistość ziarna, zawartość białka, ilość glutenu i jego rozpływalność, wskaźnik sedymentacji, liczbę opadania, zawartość popiołu oraz parametr b* wskazujący na intensywność żółtej barwy. Analizowane parametry plonowania, zdrowotności ziarna oraz jakości krajowej odmiany pszenicy durum SMH87 nie odbiegały znacząco w porównaniu z odmianą wzorcową Floradur. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że warunkach klimatycznych Lubelszczyzny można zalecać uprawę rodzimej odmiany pszenicy durum SMH87 jako pełnowartościowego surowca do produkcji makaronu.
Słowa kluczowe:
pszenica twarda, plon, jakość zdrowotna, makaron, wartość technologicznaBibliografia
Ceglińska A., Cacak-Pietrzak G., Romanowski H., Nita Z., 2004. Wartość technologiczna polskiej pszenicy twardej (Triticum durum). Prz. Zboż.-Młyn. 8, 4–7.
De Santis M.A., Giuliani M.M., Giuzio L., De Vita P., Lovegrove A., Shewry P.R., Flagella Z., 2017.
Differences in gluten protein composition between old and modern durum wheat genotypes in relation to 20th century breeding in Italy. Eur. J. Agron. 87, 19–29. https://doi.org/10.1016/j.eja.2017.04.003
Dexter J.E., Marchylo B.A., 2001. Recent trends in durum wheat milling and pasta processing: impact on durum wheat quality requirements. In: P. Feillet (ed.), Proc. Int. Workshop on Durum Wheat, Semolina and Pasta Quality: Recent Achievements and New Trends. Institut National de la Recherche, Montpellier, France, pp. 139–164.
Dexter J.E., Matsuo R.R., Kruger J.E., 1990. The spaghetti-making quality of commercial durum wheat samples with variable alpha-amylase activity. Cereal Chem. 67(5), 405–412.
Dojczew D., Pietrych A., Haber T., 2003. Wpływ aktywności wybranych hydrolaz na wartość wypiekową mąk pszennych z ziarna porośniętego. Żywność 3(36), 93–100.
Dyńska M., Haliniarz M., Kapeluszny J., 2011. Wpływ sposobów regulacji zachwaszczenia na plon i wybrane parametry jakościowe ziarna pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) i zwyczajnej (Triticum aestivum L.). Annal. UMCS, sec. E, Agric. 66(4), 9–18.
Dziki D., Laskowski J., 2005. Wheat kernel physical properties and milling process. Acta Agrophys. 6(1), 59–71.
Ficco D.B.M., Mastrangelo A.M., Trono D., Borrelli G.M., De Vita P., Fares C., Beleggia R., Platani
C., Papa R., 2014. The colors of durum wheat: a review. Crop Pasture Sci. 65, 1–15. https://doi.org/10.1071/CP13293
Fu B.X., Wang K., Dupuis B., Taylor D., Nam S., 2018. Kernel vitreousness and protein content: Relationship, interaction and synergistic effects on durum wheat quality. J. Cereal Sci. 79, 210–217. https://doi.org/10.1016/j.jcs.2017.09.003
Gąsiorowski H., Obuchowski W., 1978. Pszenica makaronowad urum. Post. Nauk Rol. 1(166), 35–52.
GUS, 2018. Rocznik Statystyczny. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa. http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rolnictwa-2017,6,11.html [dostęp: 29.01.2021].
http://www.pasta-unafpa.org [dostęp: 29.01.2021].
Obuchowski W., 2008. Ocena jakości surowców zbożowych wykorzystywanych do produkcji makaronu. Prz. Zboż.-Młyn. 52(12), 12–14.
Podolska G., 2013. Czynniki wpływające na zanieczyszczenie zbóż mikotoksynami. Wieś Jutra 2(175), 31–32.
Podolska G., Wyzińska M., 2013. Wpływ nawożenia azotem na niektóre cechy jakościowe ziarna pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) odmiany Komnata. Fragm. Agron. 30(3), 148–158.
PN-R-74108: 1998. Ziarno zbóż – Pszenica durum.
PN-92-A-74021. Mąka makaronowa durum.
PN-93-A-74020. Mąka makaronowa zwyczajna.
Rachoń L., 2001. Studia nad plonowaniem i jakością pszenicy twardeTjr i(ticum durum Desf.). Rozpr. Nauk. – Akad. Rol. Lub., 248.
Rachoń L., 2004. Ocena przydatności ziarna krajowych i zagranicznych linii i odmian jarej pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) do produkcji makaronu. Biul. Inst. Hod. Aklim. Rośl. 231, 129–137.
Rachoń L., Bobryk-Mamczarz A., Szumiło G., 2016. Mycotoxin contamination of grain of selected winter wheat genotypes. Pol. J. Agron. 25, 13–18.
Rachoń L., Dziamba Sz., Obuchowski .W, Kolodziejczyk P., 2002. Ocena przydatności ziarna odmian pszenicy twardej (Triticum durum) i zwyczajnej (Triticum aestivum ssp. vulgare) do produkcji makaronu. Annal. UMCS, sec. E, Agric. 57, 77–86.
Rachoń L., Krochmal-Marczak B., Cebulak T., 2020. Przydatność ziarna jarej pszenicy zwyczajnej, twardej i orkiszowej do produkcji pieczywa w zależności od intensywności technologii produkcji. Agron. Sci. 75(2), 25–36. ttp://doi.org/10.24326/as.2020.2.2
Rachoń L., Szumiło G., 2009. Yield of winter durum wheat (Triticum durum Desf.) lines in condition of different protection level of plants. Acta Sci. Pol., Agric. 8(3), 15–22.
Rachoń L., Szumiło G., Stankowski S., 2011. Porównanie wybranych wskaźników wartości technologicznej pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum ssp. vulgare), twardej (Triticum durum) i orkiszowej (Triticum aestivum ssp. spelta). Fragm. Agron. 28(4), 52–59.
Rachoń L., Woźniak A., 2020. Zmienność plonowania pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) i zwyczajnej (Triticum aestivum ssp. vulgare) w dziesięcioleciu 2009–2018 na terenie Lubelszczyzny. Agron. Sci. 75(1), 67–74. ttp://dx.doi.org/10.24326/as.2020.1.5
Rharrabti Y., Royo C., Villegas D., Aparicio N., Moral L.G. del, 2003. Durum wheat quality in Mediterranean environments: I. Quality expression under different zones, latitudes and water regimes across Spain. Field Crops Res. 80(2), 123–131.
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych.
Segit Z., Szwed-Urbaś K., 2006. Ocena cech jakościowych ziarna wybranych linii pszenicy twardej. Biul. Inst. Hod. Aklim. Rośl. 240, 75–82.
Sieber A.N., Würschum T., Longin C.F.H., 2014. Evaluation of a semi‐controlled test as a selection tool for frost tolerance in durum wheat (Triticum durum). Plant Breed. 133(4), 465–469. https://doi.org/10.1111/pbr.12181
Sissons M., 2008. Role of durum wheat composition on the quality of pasta and bread. Food 2(2), 75–90.
Subira J., Peña R.J., Álvaro F., Ammar K., Ramdani A., Royo C., 2014. Breeding progress in the pasta-making quality of durum wheat cultivars released in Italy and Spain during the 20th Century. Crop Pasture Sci. 65(1), 16–26. http://dx.doi.org/10.1071/CP13238
Sulewska H., Koziara W., Bojarczuk J., 2007. Kształtowanie plonu i jakości ziarna wybranych genotypów Triticum durum Desf. w zależności od nawożenia azotem i gęstości siewu. Biul. Inst. Hod. Aklim. Rośl. 245, 17–28.
Sułek A., 2014. Wybrane elementy technologii pszenicy jarej uprawianej na cele młynarskie i piekarskie. Studia i Raporty IUNG-PIB 41(15), 117–128.
Szumiło G., Rachoń L., Stankowski S., 2010. The evaluation of grain and flour quality of spring durum wheat (Triticum durum Desf.). Pol. J. Agron. 2, 78–82.
Woźniak A., 2006. Plonowanie i jakość ziarna pszenicy jarej zwyczajnej (Triticum aestivum L.) i twardej (Triticum durum Desf.) w zależności od poziomu agrotechniki. Acta Agrophys. 8(3), 755–763.
Woźniak A., 2009. Plonowanie i jakość ziarna pszenicy twardej odmiany ‘Floradur’ w różnych systemach uprawy roli. Acta Agrophys. 14(2), 515–526.
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
PZZ Lubella GMW Sp. z o.o. Sp. k. w Lublinie
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
