Efektywność rolnicza i ekonomiczna nawożenia azotem i siarką w uprawie soi
ALEKSANDRA GŁOWACKA
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0003-2835-7426
AGNIESZKA KASICZAK
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublinhttps://orcid.org/0000-0001-5796-3295
Abstrakt
Soja jest bardzo wartościową rośliną uprawną. Ważnymi składnikami pokarmowymi, niezbędnymi do pełnego wykorzystanie jej możliwości plonotwórczych, są azot i siarka. Celem badań była ocena efektywności rolniczej i ekonomicznej nawożenia azotem oraz siarką stosowanego w uprawie soi. W pracy wykorzystano dane pozyskane z dwuczynnikowego eksperymentu polowego przeprowadzonego w latach 2015–2017, w którym zróżnicowano dawki azotu (I czynnik: 0, 30 i 60 kg·ha–1) i siarki (II czynnik: 0 i 40 kg·ha–1). Do określenia efektywności wykorzystano nadwyżkę bezpośrednią oraz wskaźnik efektywności rolniczej i końcowej nawożenia azotem i siarką. Wykazano, że dawka 30 kg·ha–1 azotu istotnie zwiększyła plon nasion soi, a termin zastosowania tej dawki nie miał znaczenia. Najwyższe plony uzyskano po zastosowaniu 60 kg N·ha–1. Korzystny wpływ siarki stwierdzono w wyniku wyłącznej pogłównej aplikacji siarki w dawce 40 kg ha–1 oraz po łącznym jej zastosowaniu z wprowadzoną pogłównie dawką 30 kg N·ha–1. Wskaźniki efektywności rolniczej i końcowej nawożenia azotem bez dodatku siarki były najwyższe dla dawki 30 kg N ha–1 wniesionej przedsiewnie, a przy łącznym stosowaniu azotu i siarki dla tej samej dawki, ale aplikowanej na początku wypełniania nasion.
Słowa kluczowe:
soja, azot, siarka, efektywność ekonomiczna, efektywność rolniczaBibliografia
Barczak B., 2010. Siarka jako składnik pokarmowy kształtujący wielkość i jakość plonów wybranych roślin uprawnych. Wyd. UTP Bydgoszcz, Rozpr. Nauk. 144, 7–131, http://wu.utp.edu.pl /uploads/oferta/144_BARCZAK_Bozena_HABILITACJA_144.pdf [dostęp 26.02.2019].
Barczak B., Klikocka H., Kozera W., Knapowski T., 2018. Assessment of the effect of sulphur fertilization on the yield and micronutrient accumulation of oat grain. J. Elem. 23(1), 45–56, DOI: 10.5601/jelem.2017.22.1.1318.
Barczak B., Nowak K., Moskal M., 2017. Ocena stanu odżywienia łubinu wąskolistnego siarką w fazie dojrzałości pełnej w warunkach nawożenia tym składnikiem. Fragm. Agron. 34(3), 25–32, http://www.up.poznan.pl/pta/pdf/2017/FA34(3)2017Barczak.pdf [dostęp 26.02.2019].
Barczak B., Skinder Z., Piotrowski R., 2016. Sulphur as a factor that affects nitrogen effectiveness in spring rapeseed agrotechnics. Part II. Yield of seeds and protein. Acta Sci. Pol., Agric. 15(4), 3–14, http://agricultura.acta.utp.edu.pl/index.php/agricultura/article/view/43/20 [dostęp 26.02.2019].
Czerwińska-Kayzer D., Florek J., 2012. Opłacalność wybranych upraw roślin strączkowych, Fragm. Agron. 29(4), 36–44, http://www.up.poznan.pl/pta/pdf/2012/FA29(4)2012 Czerwinska.pdf [dostęp 26.02.2019].
Dobek T.K., Dobek M., Wojciechowska J., 2009. Ekonomiczne i energetyczne aspekty produkcji soi w warunkach polskiego rolnictwa. Inż. Rol. 6(115), 37–43.
Faligowska A., Szukała J., 2010. Wpływ szczepienia nasion i nawożenia azotem na cechy biometryczne roślin strączkowych. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 550, 201–209, http://www.zppnr.sggw.pl/550.pdf [dostęp 26.02.2019].
Jarecki W., Bobrecka-Jamro D., 2015a. Effect of fertilization with nitrogen and seed inoculation with nitragina on seed quality of soya bean (Glicine max (L.) Merrill). Acta Sci. Pol., Agric. 14(3), 51–59, http://old-agricultura.acta.utp.edu.pl/uploads/pliki/14(3)2015_Jarecki.pdf [dostęp 26.02.2019].
Jarecki W., Bobrecka-Jamro D., 2015b. Reakcja roślin bobiku na dawkę startową azotu oraz dokarmianie dolistne. Fragm. Agron. 32(3), 55–53, http://www.up.poznan.pl/pta/pdf/2015/ FA32(3)2015Jarecki.pdf [dostęp 26.02.2019].
Kahraman A., 2017. Nutritional value and foliar fertilization in soybean. J. Elem. 22(1), 55–66, DOI: 10.5601/jelem.2016.21.1.1106.
Klikocka H., Cybulska M., Nowak A., 2017. Efficiency of fertilization and utilization of nitrogen and sulphur by the spring wheat. Pol. J. Environ. Stud. 26(5), 2029–2036, DOI: 10.15244/pjoes/69942.
Lorenc-Kozik A.M., Pisulewska E., 2003. Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem i mikroelementami na plonowanie wybranych odmian soi. Oilseed Crop 24, 131–142. http://biblioteka. ihar.edu.pl/oilseed_crops.php
Luboiński A., Markowicz M., 2017. Wpływ systemu nawożenia azotem na plonowanie trzech odmian soi (Glycine max L. Merr.). Fragm. Agron. 34(3), 66–75, http://www.up. poznan.pl/pta/pdf/2017/FA34(3)2017Luboinski.pdf [dostęp 26.02.2019].
Martyniuk S., Koziel M., Stalenga J., 2013. Wpływ różnych szczepów bakterii symbiotycznych na plony i brodawkowanie łubinu i soi. J. Res. Applic. Agric. Engin. 58(4), 67–70.
Podleśna A., Kocoń A., 2009. The effects of sulfur and nitrogen on yield and quality of winter oilseed rape. In: Sulfur metabolizm in higher plants, Margraf Publishers, Werkeisheim, 123–127.
Podleśna A., Podleśny J., Klikocka H., 2017. Wpływ nawożenia siarką i azotem na azotowo-fosforową gospodarkę kukurydzy. Przem. Chem. 96(6), 1374–1377, DOI: 10.15199/62.2017.6.32.
Potarzycki J., 2004. Rola siarki z superfosfatu prostego w nawożeniu jęczmienia jarego. Cz. II. Wykorzystanie azotu i siarki z nawozów. Nawozy Nawoż./Fer. Fertiliz. 4(17), 193–205.
www.minrol.pl
Wysokiński A., Kalembasa S., Symanowicz B., 2013. Dynamika gromadzenia azotu z różnych źródeł przez groch siewny (Pisum sativum L.). Fragm. Agron. 30(2), 162–169, http://www.up.poznan.pl/pta/pdf/2013/FA30(2)2013Wysokinski.pdf [dostęp 26.02.2019].
Rutkowska A., 2004. Studia nad nawożeniem azotem pszenicy ozimej. Nawozy Nawoż/Fert. Fertiliz. 4 (21), 5–93.
Scherer H.W., Pacyna S., Spoth K.R., Schulz M., 2008. Low levels of ferredoxin, ATP and leghemoglobin contribute to limited N2 fixation of peas (Pisum sativum L.) and alfalfa (Medicago sativa L.) under S deficiency conditions. Biol. Fertil. Soils 44, 909–916.
Zhao F.J., Wood A.P., McGrath S.P., 1999. Sulphur nutrition of spring peas. Asp. Appl. Biol. 56, 189–194.
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0003-2835-7426
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0001-5796-3295
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
