Wpływ intensywności technologii uprawy na plonowanie różnych genotypów pszenicy ozimej
LESZEK RACHOŃ
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15GRZEGORZ SZUMIŁO
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15HALINA MACHAJ
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15Abstrakt
W pracy określono wpływ intensywności technologii uprawy na plonowanie ozimych genotypów pszenicy zwyczajnej, twardej, orkisz i jednoziarnowej. Dwuczynnikowe doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2010–13 w Gospodarstwie Doświadczalnym Felin Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie metodą bloków losowanych w 4 powtórzeniach. Pierwszym czynnikiem były 4 gatunki (podgatunki) pszenicy ozimej: pszenica zwyczajna (Triticum aestivum ssp. vulgare L.) – odmiana Tonacja, pszenica twarda (Triticum durum Desf.) – odmiana Komnata, pszenica orkisz (Triticum aestivum ssp. spelta (L.) Thell.) – odmiana Schwabenkorn, pszenica jednoziarnowa (Triticum monococcum L.) – PL 5003 (materiał siewny pozyskany z Krajowego Centrum Roślinnych Zasobów Genowych). Drugą zmienną były poziomy agrotechniki: przeciętny poziom agrotechniki: nawożenie mineralne (N – 70, P – 30,5, K – 99,6 kg ∙ ha-1), zaprawianie ziarna i zwalczanie chwastów; wysoki poziom agrotechniki: zwiększone nawożenie azotowe (N – 140, P – 30,5, K – 99,6 kg ∙ ha-1), zaprawianie ziarna, zwalczanie chwastów, 2 zabiegi przeciw chorobom, insektycyd i regulator wzrostu. Badane gatunki (podgatunki) pszenicy istotnie różniły się poziomem plonowania. Najwyższy plon wydała odmiana pszenicy zwyczajnej, Tonacja – 7,25 t∙ha-1. Istotnie niżej plonowały pozostałe gatunki: pszenica twarda (Komnata) – 4,19 t ∙ ha-1, pszenica orkisz (Schwabenkorn) – 3,87 t ∙ ha-1 oraz pszenica jednoziarnista – 2,33 t ∙ ha-1. Wykazano interakcję między badanymi gatunkami (podgatunkami) a poziomem intensyfikacji technologii uprawy. Pszenica zwyczajna i twarda reagowały istotnym wzrostem plonu ziarna przy wyższym poziomie agrotechniki, natomiast nie wykazano różnic w przypadku pszenicy orkisz i jednoziarnowej. Otrzymane wyniki potwierdzają przydatność tych gatunków (podgatunków) do uprawy w warunkach mniej intensywnych. Średnio, niezależnie od badanych pszenic, wyższy poziom agrotechniki spowodował istotny wzrost plonu ziarna, obsady kłosów, MTZ, liczby ziarn z kłosa i masy ziarn z kłosa oraz ograniczał wyleganie roślin.
Słowa kluczowe:
intensywność technologii uprawy, plon ziarna, pszenica zwyczajna, pszenica twarda, pszenica orkisz, pszenica jednoziarnowaBibliografia
Cyrkler-Degulis M., Bulińska-Radomska Z., 2006. Yielding and healthiness of cultivars and populations of four winter wheat species under organic agriculture conditions. J. Res. Appl. Agric. Engin. 51(2), 17–21.
De Vita P., DI Paolo E., Secondo G., Di Fonzo N., Pisante N., 2007. No-tillage and conventional tillage effects on durum wheat yield, grain quality and soil moisture content in southern Italy. Soil Till. Res. 92, 69–78.
Dinelli G., Marotti I., Di Silvestro R., Bosi S., Bregola V., Accorsi M., Di Loreto A., Benedettelli S., Ghiselli L., Catizone P., 2013. Agronomic, nutritional and nutraceutical aspects of durum wheat (Triticum durum Desf.) cultivars under low input agricultural management. Ital. J. Agron. 8, e12, 85–93.
Konvalina P., Capoucova I., Stegno Z., Moudry J. jr., Moudry J., 2010. Charakteristic of spring form sof pelt land races (Triticum spelta L.) and their suitability for organic farming. Konference Brno, 179–182.
Lacko-Bartosova M., Otepka P., 2001. Evaluation of hossę field componentsof pelt wheat cultivars. J. Centr. Eur. Agric. 2, 3–4, 279–284.
Podolska G., Wyzińska M., 2013. Wpływ nawożenia azotem na niektóre cechy jakościowe ziarna pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) odmiany Komnata. Fragm. Agron. 30 (3), 148–158.
Rachoń L., 2001. Studia nad plonowaniem i jakością pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Rozprawy Naukowe AR Lublin 248, Wyd. AR Lublin.
Rachoń L., Szumiło G., 2006. Plonowanie a opłacalność uprawy pszenicy twardej (Triticum durum Desf). Pam. Puł. 142, 403–409.
Rachoń L., Szumiło G., Nita Z., 2009. Plonowanie ozimych rodów Triticum durum i Triticum aestivum ssp. spelta w warunkach okolic Lublina. Annales UMCS, s. E Agricultura 64 (3), 101–109.
Rachoń L., Szumiło G., 2009a. Yielding of common, durum and spelt wheat under conditions of varied chemical protection. Sovrem. Naucz. Vest. 12(68), 107–115.
Rachoń L., Szumiło G., 2009b. Comparison of chemical composition of selected winter wheat species. J. Elementol. 14 (1), 135–146.
Rachoń L., Szumiło G., Czubacka M., 2009c. Plonowanie ozimych linii pszenicy orkiszowej w warunkach zróżnicowanego poziomu ochrony chemicznej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 542, 427– 436.
Rachoń L., Szumiło G., Kurzydłowska I., 2013. Wpływ intensywności technologii produkcji na jakość ziarna pszenicy zwyczajnej, twardej, orkiszu i jednoziarnistej. Annales UMCS, s. E Agricultura 68(2), 60–68.
Stallknecht G.F., Gilbertson K.M., Ranney J.E., 1996. Alternative wheat cereals as food grains: Einkorn, emmer, spelt, kamut, and triticale, 156–170. W: J. Janick (ed.). Progress in new crops. ASHS Press, Aleksandria, VA.
Sulewska H., 2004. Charakterystyka 22 genotypów pszenicy orkisz (Triticum aestivum ssp. spelta) pod względem wybranych cech. Biul. IHAR, 231, 43–53.
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
