Agronomy Science, przyrodniczy lublin, czasopisma up, czasopisma uniwersytet przyrodniczy lublin

Występowanie susz atmosferycznych w okolicy Lublina i ich uwarunkowania cyrkulacyjne

KRZYSZTOF BARTOSZEK

Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin


Abstrakt

W pracy dokonano oceny zmienności występowania susz atmosferycznych w okolicy Lublina w odniesieniu do charakteru cyrkulacji atmosferycznej nad obszarem Polski Wschodniej w okresie 1951–2010. Częstość występowania susz atmosferycznych określono na podstawie ciągów bezopadowych trwających >8 oraz >17 dni oraz wartości wskaźnika SPI. W rejonie Lublina największy deficyt opadów zaznaczył się w latach 80. XX w., natomiast w ciągu roku susze atmosferyczne najczęściej pojawiały się w marcu i październiku, a najrzadziej w lipcu. Analiza tendencji zmian wskaźnika SPI nie wykazała istotnych statystycznie trendów miesięcznych i rocznych jego wartości. Wśród typów cyrkulacji największym prawdopodobieństwem ich wystąpienia w okresach bezopadowych wyróżniały się typy antycyklonalne A, Na, NEa, Ea i SEa, a najmniejszym typy cyklonalne C, Wc i NWc. Ponadto stwierdzono, że największy wpływ cyrkulacji atmosferycznej na zmienność wskaźnika SPI był jesienią, a najmniejszy latem.

Słowa kluczowe:

susza, wskaźnik SPI, cyrkulacja atmosferyczna, typy cyrkulacji, Lublin

Bartoszek K., 2012. Kalendarz typów cyrkulacji atmosferycznej dla obszaru Lubelszczyzny. Zbiór komputerowy. UP w Lublinie, Pracownia Agrometeorologii, Lublin, http://www.krzysztof.bartoszek.up.lublin.pl/wyniki.html

Bąk B., Kejna M., Uscka-Kowalkowska J., 2012. Susze meteorologiczne w rejonie stacji ZMŚP w Koniczynce (Pojezierze Chełmińskie) w latach 1951–2010. Woda Środ. Obsz. Wiej. 12(2), 19–28.

Bąk B., Łabędzki L., 2008. Zależność między suszą meteorologiczną a rolniczą w uprawie buraka cukrowego w okresie wiosennym na glebach o różnej retencji użytecznej. Acta Agrophys. 11(2), 335–344.

Bąk B., Maszewski R., 2012. Typy cyrkulacji atmosfery w regionie bydgosko-toruńskim podczas długotrwałej suszy meteorologicznej w latach 1989–1998. Woda Środ. Obsz. Wiej. 12(4), 17–29.

Bradford R.B., 1999. Drought events in Europe. Institute of Hydrology, DG Joint Research Centre, European Commission, Ispra, Italy.

Forzieri G., Feyen L., Rojas R., Flörke M., Wimmer F., Bianchi A., 2014. Ensemble projections of future streamflow droughts in Europe. Hydrol. Earth Syst. Sci. 18, 85–108.

Hotelling H., 1936. Relations between two sets of variates. Biometrika 28(3–4), 321–377.

Hutorowicz H., Grabowski J., Olba-Zięty E., 2008. Częstotliwość występowania okresów posusznych i suchych w dwóch mezoregionach Pojezierza Mazurskiego. Acta Agrophys. 12(3), 663–673.

Jenkinson A.F., Collinson F.P., 1977. An initial climatology of gales over the North Sea. Synoptic climatology branch memorandum 62. Bracknell Meteorological Office.

Kalbarczyk E., Kalbarczyk R., 2005. Identyfikacja okresów suszy atmosferycznej w okolicy Szczecina w latach 1963–2002. Woda Środ. Obsz. Wiej. 5, 171–183.

Kasperska-Wołowicz W., Łabędzki L., Bąk B., 2003. Okresy posuszne w rejonie Bydgoszczy. Woda Środ. Obsz. Wiej. 3(9), 39–56.

Kendall M.G., 1975. Rank correlation measures. Charles Griffin, London.

Lityński J., 1969. Liczbowa klasyfikacja typów cyrkulacji i typów pogody dla Polski. Pr. PIHM 97, 3–15.

Łabędzki L., 2007. Estimation of local drought frequency in central Poland using the standardized precipitation index SPI. Irrig. Drain. 56(1), 67–77.

Łabędzki L., Bąk B., 2004. Zróżnicowanie wskaźnika suszy atmosferycznej SPI w sezonie wegetacyjnym w Polsce. Woda Środ. Obsz. Wiej. 4(2a), 111–122.

McKee T.B., Doesken N.J., Kliest J., 1993. The relationship of drought frequency and duration to time scales. In: Proceedings of the 8th Conference of Applied Climatology, Anaheim, American Meteorological Society, 179–184.

Niedźwiedź T., Łupikasza E., Pińskwar I., Kundzewicz Z., Stoffel M., Małarzewski Ł., 2014. Variability of high rainfalls and related synoptic situations causing heavy floods at the northern foothills of the Tatra Mountains. Theor. Appl. Climatol. DOI: 10.1007/s00704-014-1108-0.

Nikulin G., Kjellström E., Hansson U., Strandberg G., Ullerstig A., 2011. Evaluation and future projections of temperature, precipitation and wind extremes over Europe in an ensemble of regional climate simulations. Tellus, Ser. A 63, 41–55.

Piotrowski P., 2010. Uwarunkowania cyrkulacyjne susz wiosennych w Polsce. W: E. Bednorz (red.), Klimat Polski na tle klimatu Europy. Warunki termiczne i opadowe. Seria: Studia i Prace z Geografii i Geologii 15. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań, 147–158.

Schmuck A., 1962. Posuchy i wysokie opady atmosferyczne w województwie wrocławskim w latach 1950–1959. Czas. Geogr. 33(4), 411–440.

Sen P.K., 1968. Estimates of the regression coefficient based on Kendall’s tau. J. Am. Statist. Assoc. 63, 1379–1389.

Twardosz R., Niedźwiedź T., Łupikasza E., 2010. The influence of atmospheric circulation on the type of precipitation (Kraków, southern Poland). Theor. Appl. Climatol. 104, 233–250.

Ustrnul Z., Czekierda D., 2001. Circulation background of the atmospheric precipitation in Central Europe (based on the Polish example). Meteorol. Z. 10, 103–111.

Wada Y., van Beek L.P.H., Wanders N., Bierkens M.F.P., 2013. Human water consumption intensifies hydrological drought worldwide. Environ. Res. Lett. 8, 1–14.

Wibig J., 2012. Warunki wilgotnościowe w Polsce w świetle wskaźnika standaryzowanego klimatycznego bilansu wodnego. Woda Środ. Obsz. Wiej. 12(2), 329–340.

Ziernicka-Wojtaszek A., 2012a. Porównanie wybranych wskaźników oceny suszy atmosferycznej na obszarze województwa podkarpackiego (1901–2000). Woda Środ. Obsz. Wiej. 12(2), 365–376.

Ziernicka-Wojtaszek A., 2012b. Cyrkulacyjne uwarunkowania susz rolniczych w województwie podkarpackim. Infr. Ekol. Teren. Wiej. 2, 153–162.
Pobierz

Opublikowane
28-12-2014



KRZYSZTOF BARTOSZEK 
Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin



Licencja

Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.

Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.

 

Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.

 


Inne teksty tego samego autora