Wpływ nawożenia dolistnego na plonowanie i skład chemiczny nasion rzepaku ozimego (Brassica napus L.)
Wacław Jarecki
Zakład Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów, PolskaKarol Skrobacz
Zakład Gleboznawstwa, Chemii Środowiska i Hydrologii, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Zelwerowicza 8b, 35-601 Rzeszów, PolskaTomasz Lachowski
Zakład Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów, PolskaAbstrakt
Nawożenie dolistne jest skutecznym zabiegiem zwiększającym wielkość i jakość plonu roślin uprawnych. Ścisłe doświadczenie polowe przeprowadzono w sezonach 2019/2020–2020/2021 w stacji doświadczalnej Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Boguchwale. Celem badań było określenie reakcji rzepaku ozimego (odmiana DK Platinium F1) na zróżnicowane wiosenne nawożenie dolistne (azot i bor). Jednoczynnikowy eksperyment założono w układzie losowych bloków w czterech powtórzeniach. Wykazano, że wielkość i jakość plonu nasion rzepaku ozimego była zmienna w latach badań. W 2021 r. średni plon był wyższy o 0,2 t·ha–1 w porównaniu z 2020 r. Najwyższą zawartość białka i tłuszczu w nasionach uzyskano w 2021 r. Dwukrotne i trzykrotne nawożenie dolistne wpłynęło korzystnie na plon nasion w odniesieniu do kontroli. Uzyskana istotna różnica wyniosła odpowiednio 4,5 i 5,2%. Trzykrotne nawożenie dolistne zwiększyło koncentrację białka w nasionach o 8 g·kg–1 w porównaniu z kontrolą, przy stabilnej zawartości tłuszczu. Wariant ten można zatem polecać dla praktyki rolniczej.
Słowa kluczowe:
Brassica napus, azot, bor, plon nasion, skład chemiczny, nawożenie dolistneBibliografia
Amiri M., Shirani Rad A.H., Valadabadi A., Sayfzadeh S., Zakerin H., 2020. Response of rapeseed fatty acid composition to foliar application of humic acid under different plant densities. Plant Soil Environ. 66, 303–308. https://doi.org/10.17221/220/2020-PSE DOI: https://doi.org/10.17221/220/2020-PSE
Beres J., Becka D., Tomasek J., Vasak J., 2019. Effect of autumn nitrogen fertilization on winter oilseed rape growth and yield parameters. Plant Soil Environ. 65, 435–441. https://doi.org/10.17221/444/2019-PSE DOI: https://doi.org/10.17221/444/2019-PSE
Blecharczyk A., Paszkowski A., Dudzińska A., 2020. Plonowanie rzepaku ozimego uprawianego w II roku wpływu następczego roślin strączkowych w zależności od uprawy roli i nawożenia azotem. Fragm. Agron. 37(1), 38–46. https://doi.org/10.26374/fa.2020.37.6
Chmura K., Dzieżyc H., Piotrowski M., 2016. Wpływ warunków meteorologicznych na zawartość tłuszczu i białka w nasionach rzepaku ozimego. Acta Agrophys. 23(2), 163–173.
Fageria N.K., Barbosa Filho M.B., Moreira A., Guimarães C.M., 2009. Foliar fertilization of crop plants. J. Plant Nutr. 32, 1044–1066. https://doi.org/10.1080/01904160902872826 DOI: https://doi.org/10.1080/01904160902872826
Ganya S., Svotwa E., Katsaruware R.D., 2018. Performance of two rape (Brassica napus) cultivars under different fertilizer management levels in the smallholder sector of Zimbabwe. Int. J. Agron. 2351204, 1–7. https://doi.org/10.1155/2018/2351204 DOI: https://doi.org/10.1155/2018/2351204
Gonzalez C., Zheng Y., Lovatt C.J., 2010. Properly timed foliar fertilization can and should result in a yield benefit and net increase in grower income. Acta Hortic. 868, 273–286. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2010.868.36 DOI: https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2010.868.36
Jankowski K.J., Hulanicki P.S., Krzebietke S., Żarczyńki P., Hulanicki P., Sokólski M., 2016a. Yield and quality of winter oilseed rape in response to different systems of foliar fertilization. J. Elem. 21, 1017–1027. https://doi.org/10.5601/jelem.2016.21.1.1108 DOI: https://doi.org/10.5601/jelem.2016.21.1.1108
Jankowski K.J., Sokólski M., Dubis B., Krzebietke S., Żarczyński P., Hulanicki P., Hulanicki P.S., 2016b. Yield and quality of winter oilseed rape (Brassica napus L.) seeds in response to foliar application of boron. Agr. Food Sci. 25, 164–176. https://doi.org/10.23986/afsci.57413 DOI: https://doi.org/10.23986/afsci.57413
Jankowski K.J., Sokólski M., Szatkowski A., 2019. The effect of autumn foliar fertilization on the yield and quality of winter oilseed rape seeds. Agronomy 9, 849. https://doi.org/10.3390/agronomy9120849 DOI: https://doi.org/10.3390/agronomy9120849
Jarecki W., Kipa J., 2019. Produkcja rzepaku w UE, Polsce i województwie podkarpackim w aspekcie rozwoju odnawialnych źródeł energii. Pol. J. Sustain. Develop. 23(2), 9–16. https://doi.org/10.15584/pjsd.2019.23.2.1 DOI: https://doi.org/10.15584/pjsd.2019.23.2.1
Jarecki W., Bobrecka-Jamro D., 2019a. Reakcja kiłotolerancyjnych odmian rzepaku ozimego na zróżnicowaną ilość wysiewu nasion. Agron. Sci. 74(4), 73–82. https://doi.org/10.24326/as.2019.4.5 DOI: https://doi.org/10.24326/as.2019.4.5
Jarecki W., Bobrecka-Jamro D., 2019b. Yields of oilseed rape in habitat conditions of Podkarpackie Provence. Acta Agrophys. 26(3), 5–14. https://doi.org/10.31545/aagr/113241 DOI: https://doi.org/10.31545/aagr/113241
Jarecki W., Buczek J., Bobrecka-Jamro D., 2019. The response of winter oilseed rape to diverse foliar fertilization. Plant Soil Environ. 65, 125–130. https://doi.org/10.17221/5/2019-PSE DOI: https://doi.org/10.17221/5/2019-PSE
Jo H., Asekova S., Bayat M.A., Ali L., Song J.T., Ha Y.-S., Hong D.-H., Lee J.-D., 2022. Comparison of yield and yield components of several crops grown under agro-photovoltaic system in Korea. Agriculture 12, 619. https://doi.org/10.3390/agriculture12050619 DOI: https://doi.org/10.3390/agriculture12050619
Kaczmarek J., Kotecki A., Kotowicz L., Weber R., 2003. Interakcja genotypowo-środowiskowa plonowania odmian rzepaku ozimego w doświadczeniach PDO. Biuletyn IHAR 226/227(2), 395–403.
Kalantar Ahmadi S.A., Ebadi A., Daneshian J., Siadat S.A., Jahanbakhsh S., 2017. Effect of drought stress and foliar application of growth regulators on photosynthetic pigments and seed yield of rapeseed (Brassica napus L. cv. Hyola 401). Iran. J. Crop Sci. 18, 196–217.
Kocoń A., 2009. Efektywność dolistnego dokarmiania pszenicy i rzepaku ozimego wybranymi nawozami w warunkach optymalnego nawożenia i wilgotności gleby. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, E Agric. 64(2), 23–28. https://doi.org/10.24326/as.2009.2.4 DOI: https://doi.org/10.24326/as.2009.2.4
Kocoń A., 2014. Potrzeby pokarmowe roślin. Studia i Raporty IUNG–PIB Puławy 37(11), 19–31. https://doi.org/10.26114/sir.iung.2014.37.02
Koohkan H., Manouchehr M., 2016. Effect of nitrogen – Boron interaction on plant growth and tissue nutrient concentration of canola (Brassica napus L.). J. Plant Nutr. 39, 922–931. https://doi.org/10.1080/01904167.2016.1143492 DOI: https://doi.org/10.1080/01904167.2016.1143492
Kwiatkowski C.A., 2012. Response of winter rape (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzg., Sinsk) to foliar fertilization and different seeding rates. Acta Agrobot. 65, 161–170. https://doi.org/10.5586/aa.2012.070 DOI: https://doi.org/10.5586/aa.2012.070
Meier U. (ed.), 2001. Growth stages of mono-and dicotyledonous plants, 2nd ed. BBCH Monograph, Federal Biological Research Centre for Agriculture and Forestry, Bonn.
Podleśna A., 2014. Potrzeby pokarmowe i nawożenie rzepaku ozimego. Studia i Raporty IUNG–PIB Puławy 37(11), 111–125.
Rios J.J., Garcia-Ibañez P., Carvajal M., 2019. The use of biovesicles to improve the efficiency of Zn foliar fertilization. Colloid. Surf. B Biointerfaces 173, 899–905. https://doi.org/10.1016/j.colsurfb.2018.10.057 DOI: https://doi.org/10.1016/j.colsurfb.2018.10.057
Sikorska A., Gugała M., Zarzecka K., 2020a. Winter oilseed rape yield depending on foliar fertilization. Acta Sci. Pol. Agricultura 19(1), 11–20. DOI: https://doi.org/10.37660/aspagr.2020.19.1.2
Sikorska A., Gugała M., Zarzecka K., 2020b. The impact of foliar feeding on the yield components of three winter rape morphotypes (Brassica napus L.). Open Agric. 5, 107–116. https://doi.org/10.1515/opag-2020-0011 DOI: https://doi.org/10.1515/opag-2020-0011
Varga L., Ložek O., Ducsay L., Kováćik P., Lošák T., Hlušek J., 2010. Effect of topdressing with nitrogen and boron on the yield and quality of rapeseed. Acta Univ. Agric. Silvic. Mendel. Brun. 58, 391–398. https://doi.org/10.11118/actaun201058050391 DOI: https://doi.org/10.11118/actaun201058050391
Wenda-Piesik A., Hoppe S., 2018. Evaluation of hybrid and population cultivars on standard and high-input technology in winter oilseed rape. Acta Agric. Scand. Sect. B Soil Plant Sci. 68, 678–689. https://doi.org/10.1080/09064710.2018.1460864 DOI: https://doi.org/10.1080/09064710.2018.1460864
Wielebski F., 2009. Reakcja różnych typów hodowlanych odmian rzepaku ozimego na poziom stosowanej agrotechniki. II. Jakość zbieranego plonu. Rośliny Oleiste – Oilseed Crops 30(1), 91–101.
Wielebski F., Wójtowicz M., 2019. Wpływ symulowanych przymrozków wiosennych na uszkodzenia kwitnących roślin rzepaku ozimego oraz straty w plonie nasion. Fragm. Agron. 36(2), 97–105. https://doi.org/10.26374/fa.2019.36.19
Wójtowicz M., Jajor E., 2010. Wpływ wybranych czynników technologii produkcji na plony rzepaku ozimego. Prog. Plant Prot. 50(2), 565–569.
Zakład Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów, Polska
Zakład Gleboznawstwa, Chemii Środowiska i Hydrologii, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Zelwerowicza 8b, 35-601 Rzeszów, Polska
Zakład Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów, Polska
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
