Zawartość mineralnych form azotu w glebie sadu jabłoniowego w zależności od metody jej pielęgnacji
Elżbieta Jolanta Bielińska
Akademia Rolnicza w LublinieAgnieszka Głowacka
Akademia Rolnicza w LublinieAbstrakt
Przeprowadzono trzyletnie badania (2000-2002) w młodym sadzie jabłoniowym, założonym w roku 1997 na glebie płowej typowej. W badaniach uwzględniono następujące metody pielęgnacji gleby w rzędach drzew: ugór herbicydowy utrzymywany za pomocą glifosatu; ściółkowanie czarną folią polietylenową; ściółkowanie słomą pszenną warstwą o grubości około 15 cm i ugór mechaniczny utrzymywany za pomocą ręcznego gracowania. Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu różnych metod pielęgnacji gleby w młodym sadzie jabłoniowym na zawartość mineralnych form azotu N-NH 4 + i N-NO 3 - w glebie. Wykazano, że sposób utrzymania gleby był decydującym czynnikiem kształtującym zawartość mineralnych form azotu w glebie. Gleba utrzymywana w ugorach herbicydowym i mechanicznym zawierała istotnie więcej N-NH 4 + i N-NO 3 - niż gleba przykryta ściółkami. O zawartości mineralnych form azotu w glebie decydowały w dużej mierze reakcje biochemiczne katalizowane przez enzymy.
Słowa kluczowe:
sad, metoda pielęgnacji gleby, azot mineralnyBibliografia
Bielińska E. J., Domżał H., 1998a. Dynamika różnych form azotu w glebie użytkowanej sadowniczo. Rocz. Glebozn. 49, 3/4, 31–39.
Bielińska E. J., Domżał H., 1998b. Wpływ zakwaszenia gleby użytkowanej sadowniczo na jej aktywność biochemiczną. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 456, 497–502.
Bielińska E. J., Domżał H., 1999a. Aktywność biologiczna jako wskaźnik zmian zachodzących w glebach pod wpływem antropopresji zróżnicowanych systemów uprawy roli. Politechnika Śląska w Gliwicach oraz Komitet Biotechnologii PAN, Ogólnopolskie Symp. Naukowo- Techniczne „Biotechnologia Środowiska”, 269–276.
Bielińska E. J., Domżał H., 1999b. The effect of differentiated methods of soil cultivation on the soils enzymatic activity. In: ISTRO-Czech Republic for Contemporary state and perspectives on the agronomical practices after year 2000, Brno, 89–92.
Bielińska E. J., Lipecki J., 1998a. Wpływ sposobu utrzymania gleby w sadzie jabłoniowym na możliwość ograniczenia degradacji chemicznej i biologicznej gleby. Ann. UMCS, sec. EEE, Lublin, 6, 1–8.
Bielińska E. J., Lipecki J., 1998b. Wpływ ściółkowania włókniną polipropylenową na aktywność enzymatyczną gleby w sadzie jabłoniowym. I Ogólnopolskie Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 184–192.
Cieśliński G., 2003. Ocena programu nawożenia sadu po zbiorach owoców. Sad Nowoczesny 1, 8–9.
Comai M., Corradini F., Porro D., Falia O., 1995. Effects of nitrogen supply in herbicide strips or in grass alleys on apple growth and yield friut quality. Acta Hortic. 383, 83–94.
Czuba R., Gorlach E., Kalembasa S., Łoginow W., Mazur T. (red.), 1991. Azot w glebach uprawnych. PWN Warszawa, 239 ss.
Domżał H., Bielińska E. J., 1997. Influence of cultivation and fertilization on the enzymatic activity and contents of active mineral nitrogen forms. Pol. J. Soil Sci. 30/2, 23–28.
Domżał H., Gostkowska K., Furczak J., Bieliska E. J., 1994. Physical, chemical and biological degradation of agriculturally utilized soil. Proc. Of 13th Conference, Aalborg-Denmark, 31–36.
Domżał H., Lipecki J., Bielińska E. J., 2002. Zmiany sytuacji ekologicznej gleby pod wpływem różnych metod jej pielęgnacji w sadach. Sprawozdanie z bada AR Lublin, 1–122.
Engel G., 1992. Vergleich integrierter Unkrautbekampfungsverfahren im Obstbau gegenüber der Verwendung von Herbiziden. Z. Planzenkrank. Pflanzenschütz 13, 505–511.
Gostkowska K., Furczak J., Domżał H., Bielińska E. J., 1998. Suitability of some biochemical and microbiological tests for the degradation degree of Podzolic Soil on the background of it differentiated usage. Pol. J. Soil Sci. 30/2, 69–78.
Huzar E., Trzeszczyński J., 2000. Badanie migracji styrenu i etylobenzenu z opakowań polimerowych do żywności. Chemia i Inżynieria Ekologiczna 7, 12, 1318–1325.
Jadczuk E., 1990. Transport of mineral elements from grassed alleyways to herbicide strips as a results of grass mowing. Acta Hort. 274, 201–205.
Jadczuk E., Sadowski A., 1992. Nutrient status, growth and yield of “Schattenmorelle” cherry Seminar on Fruit and Vegetable Production with Minimum Use of Chemicals, 9.
Kobus J., 1995. Biologiczne procesy a kształtowanie żyzności gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 421a, 209–219.
Kozanecka T., 1995. Zawartość mineralnych form N-NH4 + i N-NO3 - w glebie sadu jabłoniowego. Rocz. Glebozn. 44, 1/2, Warszawa, 105–117.
Kozanecka T., Rekosz-Burlaga H., Russem S., 1996. Aktywność mikrobiologiczna gleby w sadzie jabłoniowym w zależności od sposobu jej utrzymania, nawożenia azotem i wapnowania. Rocz. Glebozn. 47, 75–84.
Ladd N., Butle J. H. A., 1972. Short-term assays of soil proteolytic enzyme activities using proteins and dipeptide derivatives as substrates. Soil Biol. Biochem. 4, 19–30.
Lipecki J., 1996. Pielęgnacja gleby a nawożenie sadów. Sad Karłowy 1, 49–54.
Łoginow W., Kaszubiak T., 1964. Dynamika azotu w glebie. Pam. Puł. IUNG, 14, 25–38.
Marks M. J., 1993. Preliminary results of an evaluation of alternatives to the use of herbicides in orchards. Brighton Crop Protection Conference 1, 461–466.
Mika A., 1998. Uwagi o nawożeniu sadów. I Ogólnopolskie Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 3–10.
Muster G., Hübner H., 1994. Stickstoff, Ertrag und Fruchtqualität beim Apfel Ergebnisse aus einem langjährigen Düngerversuch. Erwerbsobsbau 36(2), 44–48.
Rupp D., 1995. Nitrogen fertilization in apple orchards-relationships between available nitrogen in soil samples, nitrates in soil water and leaching of nitrogen. Acta Hortic. 383, 401–411.
Sadowski A., 1996. Podstawy racjonalnego nawożenia sadu. Sad Karłowy 1/96, 49–54.
Sadowski A., Jadczuk E., 1994. Wpływ sposobu utrzymania gleby i nawożenia N na poziom odżywiania wiśni azotem oraz na ich wzrost i owocowanie. Mat. XXXIII Ogólnopol. Nauk. Konf. Sadowniczej, Skierniewice, 228–231.
Sadowski A., Jadczuk E., 1998. Potrzeba nawożenia wiśni azotem w powiązaniu ze sposobem utrzymania gleby i wiekiem drzew. I Ogólnopolskie Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 3–10.
Sobczyńska D., 2000. Mat. Konf. „Ekologia wyrobów”. Kraków, 390–391.
Smyk B., 1985. Mikroorganizmy a stabilność ekosystemów polowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 306, 127–140.
Spiak Z., Piszcz U., Kotecki A., 2002. Wpływ odczynu na właściwości sorpcyjne gleby oraz zawartość związków azotu w warunkach przyorywania słomy. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 482, 491–498.
Szewczuk A., Licznar M., Licznar S., 1995. The effect of the littering tree grows with various material on the soil properties and on yielding and growth of the the Elstar variety (in Polish). Mat. Konf. „Nauka Praktyce ogrodniczej”, Lublin, 39–42.
Szewczuk A., Licznar-Małańczuk M., 1998. The effect of the means of soil maintenance on the yield and nutrient content changes in the soil (in Polish). I Ogólnopolskie Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 1–2 grudnia, 202–209.
Tabatabai M. A., Bremner J. M., 1969. Use of p-nitrophenyl phosphate for assay of soil phosphatase activity. Soil Biol. Biochem. 1, 301–307.
Thalmann A., 1968. Zur methodik der Bestimmung der cDehydrogenase aktivit in Boden mittels Triphenyltetrazoliumchlorid (TTC). Landwirtsch. Forsch. 21, 249–258.
Tschapliński T. J., Johnson D. W., Norby R. J., Todd D. E., 1991. Biomass and soil nitrogen relationships of a one-year old systeme plantation. Soil Sci. Soc. Am. J. 55, 3, 841–847.
Treder W., Cieśliński G., 1998. Wpływ stężenia azotu w pożywce nawozowej na pobieranie i dystrybucji tego składnika w drzewach jabłoni. Mat. I Ogólnopolskiego Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 1–2 grudnia, 11–20.
Wrona D., Sadowski A., 1998. Efekty nawożenia jabłoni azotem w pierwszych czterech latach po posadzeniu. Mat. I Ogólnopolskiego Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 1–2 grudnia, 113–127.
Zantua M. I., Bremner J .M., 1975. Comparison of methods of assaying urease activity in soils. Soil Biol. Biochem. 7, 291–295.
Ziernicka A., Zawora T., 2002. Przestrzenno-czasowa dynamika suszy 2000 roku na obszarze Polski. Roczn. AR w Poznaniu, 342, 23, 571–577.
Bielińska E. J., Domżał H., 1998b. Wpływ zakwaszenia gleby użytkowanej sadowniczo na jej aktywność biochemiczną. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 456, 497–502.
Bielińska E. J., Domżał H., 1999a. Aktywność biologiczna jako wskaźnik zmian zachodzących w glebach pod wpływem antropopresji zróżnicowanych systemów uprawy roli. Politechnika Śląska w Gliwicach oraz Komitet Biotechnologii PAN, Ogólnopolskie Symp. Naukowo- Techniczne „Biotechnologia Środowiska”, 269–276.
Bielińska E. J., Domżał H., 1999b. The effect of differentiated methods of soil cultivation on the soils enzymatic activity. In: ISTRO-Czech Republic for Contemporary state and perspectives on the agronomical practices after year 2000, Brno, 89–92.
Bielińska E. J., Lipecki J., 1998a. Wpływ sposobu utrzymania gleby w sadzie jabłoniowym na możliwość ograniczenia degradacji chemicznej i biologicznej gleby. Ann. UMCS, sec. EEE, Lublin, 6, 1–8.
Bielińska E. J., Lipecki J., 1998b. Wpływ ściółkowania włókniną polipropylenową na aktywność enzymatyczną gleby w sadzie jabłoniowym. I Ogólnopolskie Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 184–192.
Cieśliński G., 2003. Ocena programu nawożenia sadu po zbiorach owoców. Sad Nowoczesny 1, 8–9.
Comai M., Corradini F., Porro D., Falia O., 1995. Effects of nitrogen supply in herbicide strips or in grass alleys on apple growth and yield friut quality. Acta Hortic. 383, 83–94.
Czuba R., Gorlach E., Kalembasa S., Łoginow W., Mazur T. (red.), 1991. Azot w glebach uprawnych. PWN Warszawa, 239 ss.
Domżał H., Bielińska E. J., 1997. Influence of cultivation and fertilization on the enzymatic activity and contents of active mineral nitrogen forms. Pol. J. Soil Sci. 30/2, 23–28.
Domżał H., Gostkowska K., Furczak J., Bieliska E. J., 1994. Physical, chemical and biological degradation of agriculturally utilized soil. Proc. Of 13th Conference, Aalborg-Denmark, 31–36.
Domżał H., Lipecki J., Bielińska E. J., 2002. Zmiany sytuacji ekologicznej gleby pod wpływem różnych metod jej pielęgnacji w sadach. Sprawozdanie z bada AR Lublin, 1–122.
Engel G., 1992. Vergleich integrierter Unkrautbekampfungsverfahren im Obstbau gegenüber der Verwendung von Herbiziden. Z. Planzenkrank. Pflanzenschütz 13, 505–511.
Gostkowska K., Furczak J., Domżał H., Bielińska E. J., 1998. Suitability of some biochemical and microbiological tests for the degradation degree of Podzolic Soil on the background of it differentiated usage. Pol. J. Soil Sci. 30/2, 69–78.
Huzar E., Trzeszczyński J., 2000. Badanie migracji styrenu i etylobenzenu z opakowań polimerowych do żywności. Chemia i Inżynieria Ekologiczna 7, 12, 1318–1325.
Jadczuk E., 1990. Transport of mineral elements from grassed alleyways to herbicide strips as a results of grass mowing. Acta Hort. 274, 201–205.
Jadczuk E., Sadowski A., 1992. Nutrient status, growth and yield of “Schattenmorelle” cherry Seminar on Fruit and Vegetable Production with Minimum Use of Chemicals, 9.
Kobus J., 1995. Biologiczne procesy a kształtowanie żyzności gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 421a, 209–219.
Kozanecka T., 1995. Zawartość mineralnych form N-NH4 + i N-NO3 - w glebie sadu jabłoniowego. Rocz. Glebozn. 44, 1/2, Warszawa, 105–117.
Kozanecka T., Rekosz-Burlaga H., Russem S., 1996. Aktywność mikrobiologiczna gleby w sadzie jabłoniowym w zależności od sposobu jej utrzymania, nawożenia azotem i wapnowania. Rocz. Glebozn. 47, 75–84.
Ladd N., Butle J. H. A., 1972. Short-term assays of soil proteolytic enzyme activities using proteins and dipeptide derivatives as substrates. Soil Biol. Biochem. 4, 19–30.
Lipecki J., 1996. Pielęgnacja gleby a nawożenie sadów. Sad Karłowy 1, 49–54.
Łoginow W., Kaszubiak T., 1964. Dynamika azotu w glebie. Pam. Puł. IUNG, 14, 25–38.
Marks M. J., 1993. Preliminary results of an evaluation of alternatives to the use of herbicides in orchards. Brighton Crop Protection Conference 1, 461–466.
Mika A., 1998. Uwagi o nawożeniu sadów. I Ogólnopolskie Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 3–10.
Muster G., Hübner H., 1994. Stickstoff, Ertrag und Fruchtqualität beim Apfel Ergebnisse aus einem langjährigen Düngerversuch. Erwerbsobsbau 36(2), 44–48.
Rupp D., 1995. Nitrogen fertilization in apple orchards-relationships between available nitrogen in soil samples, nitrates in soil water and leaching of nitrogen. Acta Hortic. 383, 401–411.
Sadowski A., 1996. Podstawy racjonalnego nawożenia sadu. Sad Karłowy 1/96, 49–54.
Sadowski A., Jadczuk E., 1994. Wpływ sposobu utrzymania gleby i nawożenia N na poziom odżywiania wiśni azotem oraz na ich wzrost i owocowanie. Mat. XXXIII Ogólnopol. Nauk. Konf. Sadowniczej, Skierniewice, 228–231.
Sadowski A., Jadczuk E., 1998. Potrzeba nawożenia wiśni azotem w powiązaniu ze sposobem utrzymania gleby i wiekiem drzew. I Ogólnopolskie Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 3–10.
Sobczyńska D., 2000. Mat. Konf. „Ekologia wyrobów”. Kraków, 390–391.
Smyk B., 1985. Mikroorganizmy a stabilność ekosystemów polowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 306, 127–140.
Spiak Z., Piszcz U., Kotecki A., 2002. Wpływ odczynu na właściwości sorpcyjne gleby oraz zawartość związków azotu w warunkach przyorywania słomy. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 482, 491–498.
Szewczuk A., Licznar M., Licznar S., 1995. The effect of the littering tree grows with various material on the soil properties and on yielding and growth of the the Elstar variety (in Polish). Mat. Konf. „Nauka Praktyce ogrodniczej”, Lublin, 39–42.
Szewczuk A., Licznar-Małańczuk M., 1998. The effect of the means of soil maintenance on the yield and nutrient content changes in the soil (in Polish). I Ogólnopolskie Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 1–2 grudnia, 202–209.
Tabatabai M. A., Bremner J. M., 1969. Use of p-nitrophenyl phosphate for assay of soil phosphatase activity. Soil Biol. Biochem. 1, 301–307.
Thalmann A., 1968. Zur methodik der Bestimmung der cDehydrogenase aktivit in Boden mittels Triphenyltetrazoliumchlorid (TTC). Landwirtsch. Forsch. 21, 249–258.
Tschapliński T. J., Johnson D. W., Norby R. J., Todd D. E., 1991. Biomass and soil nitrogen relationships of a one-year old systeme plantation. Soil Sci. Soc. Am. J. 55, 3, 841–847.
Treder W., Cieśliński G., 1998. Wpływ stężenia azotu w pożywce nawozowej na pobieranie i dystrybucji tego składnika w drzewach jabłoni. Mat. I Ogólnopolskiego Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 1–2 grudnia, 11–20.
Wrona D., Sadowski A., 1998. Efekty nawożenia jabłoni azotem w pierwszych czterech latach po posadzeniu. Mat. I Ogólnopolskiego Symp. Mineralnego Odżywiania Roślin Sadowniczych, Skierniewice, 1–2 grudnia, 113–127.
Zantua M. I., Bremner J .M., 1975. Comparison of methods of assaying urease activity in soils. Soil Biol. Biochem. 7, 291–295.
Ziernicka A., Zawora T., 2002. Przestrzenno-czasowa dynamika suszy 2000 roku na obszarze Polski. Roczn. AR w Poznaniu, 342, 23, 571–577.
Elżbieta Jolanta Bielińska
Akademia Rolnicza w Lublinie
Akademia Rolnicza w Lublinie
Agnieszka Głowacka
Akademia Rolnicza w Lublinie
Akademia Rolnicza w Lublinie
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2021 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0 międzynarodowe).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
