Zawartość miedzi, cynku, manganu i żelaza w glebach sadów jabłoniowych w 27. i 30. roku ich użytkowania
Mirosław Kobierski
Akademia Techniczno-Rolnicza w BydgoszczyAbstrakt
Ocena wpływu wieloletniego użytkowania sadowniczego na całkowitą zawartość Cu, Zn, Mn i Fe w glebie oraz zawartość tych metali ekstrahowanych DTPA była celem niniejszych badań. Do badań wytypowano 3 sady jabłoniowe założone na glebach brunatnych wytworzonych z gliny zwałowej w regionie Doliny Brdy. Poziomy próchniczne badanych gleb charakteryzowały się znacznie wyższą całkowitą zawartością Cu i Zn w porównaniu do koncentracji tych metali w skale macierzystej. Udział miedzi ekstrahowanej roztworem DTPA w stosunku do jej całkowitej zawartości był wysoki i dochodził w poziomie próchnicznym do 24,6%. Stwierdzono istotną dodatnią korelację między całkowitą zawartością Cu i Zn oraz zawartością tych metali ekstrahowanych DTPA a zawartością węgla organicznego. Kwaśny odczyn w poziomach próchnicznych badanych gleb miał istotny wpływ na wzrost zawartości Cu, Mn i Fe ekstrahowanych DTPA, co potwierdziły dodatnie, statystycznie istotne współczynniki korelacji między tymi parametrami. Stwierdzone zawartości Cu, Zn, Mn oraz Fe nie przekroczyły dopuszczalnych norm przyjętych dla gleb nie zanieczyszczonych tymi metalami.
Słowa kluczowe:
mikroelementy, gleby w sadachBibliografia
Bielińska J., Lipecki J., Magierski J., 1998. Zawartość niektórych pierwiastków Śladowych w glebie w sadzie jabłoniowym GD Felin koło Lublina. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 333, Sesje naukowe 57, 179–182.
Cieśla W., Dąbkowska-Naskręt H., Borowska K., Malczyk P., Długosz J., Jaworska H., Kędzia W., 1994. Pierwiastki śladowe w glebach wybranych obszarów Pomorza i Kujaw. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 414, 63–70.
Crock J. G., Severson R., 1987. Four reference soil and rock samples for measuring element availability in the western energy regions. Geochemical Survey circular 841.
Czarnowska K., 1996. Ogólna zawartość metali ciężkich w skałach macierzystych jako tło geochemiczne gleb. Rocz. Glebozn. T. 47, Supl., 43–50.
Czarnowska K., Gworek B., 1987. Metale ciężkie w niektórych glebach środkowej i północnej Polski. Rocz. Glebozn. 38, 3, 41–57.
Domżał H., Wójcikowska-Kapusta A., Pranagal J., 1995. Zawartość miedzi, cynku, ołowiu, i manganu w glebach w zależności od sposobu wieloletniego rolniczego użytkowania. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 414, 99–104.
Dziennik Ustaw nr 165, (pozycja 1359), 2002. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi.
Gonet S. S, Szymura I., Wiśniewski W., 1986. Wpływ składu frakcyjnego próchnicy na sorpcję jonów miedzi i cynku. Rocz. Glebozn. 37, (1), 101–108.
Gorlach E., Gambuś F., 2000. Potencjalne toksyczne pierwiastki śladowe w glebach (nadmiar, szkodliwość i przeciwdziałanie). Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 472, 275–296.
Gworek B., 1986. Zawartość rozpuszczalnych pierwiastków śladowych w glebach wytworzonych z glin zwałowych. Rocz. Glebozn. 37, (1), 79–90.
Kabata-Penadias A. 1993. Behavioural properties of trace metals in soil. Appl. Geochem., Suppl. 2, 3–9.
Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Ramowe wytyczne dla rolnictwa, IUNG Puławy, 7–10.
Kabata-Pendias A., Pendias H., 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych . Wyd. Nauk. PWN Warszawa, s. 398.
Kobierski M., Jaworska H., 2002. Cynk w uprawnych glebach brunatnych wykształconych z glin zwałowych na Równinie Inowrocławskiej. Zesz. Nauk. PAN 33, 109–116.
Konecka-Betley K., 1968. Zagadnienia żelaza w procesie glebotwórczym. Rocz. Glebozn. 19, (1), 51–97.
Lindsay W. L. 1991. Inorganic Equilibria Affecting Micronutriens in Soil [In:] Mortvedt (ed.) Micronutrients in Agriculture. SSSA Spec. Publ. Madison, WI.
Lindsay W. L., Norvell W. A., 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese, opper. Soil Sci. Soc. Am. J. 42, 421–428.
Livens F., 1991. Chemical Reactions of Metals with Humic Material. Environmental Pollution 70, 183–208.
Piotrowska M., Terelak H., 1997. Metale ciężkie w glebach Pomorza i Kujaw na tle ich występowania w kraju. Mat. Konf. Monitorowanie i ochrona gleb Pomorza i Kujaw. Przysiek/Toruń, 6–19.
Rocznik statystyczny rolnictwa 2001. GUS, Warszawa.
Schwertmann U., Taylor R., 1977. Iron oxides [in:] Dixon J. B., Weed S. B., Development in sedimentology. Madison. Wisconsin, 145–180.
Shumann L. M., Hargrove W. L., 1985. Effect of tillage on the distribution of manganese, copper, iron, and zinc in soil fractions. Soil Sci. Soc. Am. J. 49, 1117–1121.
Sims J. 1986. Soil pH effects on the distribution and plant availability of Mn, Cu, Zn. Soil Sci. Soc. Am. J. 50, 367–373.
Spiak Z., Romanowska M., Rodała J., 2000. Współzależność zawartości cynku w glebach i roślinach w warunkach polowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 471, 145–152.
Terelak H., Motowicka-Terelak T., Stuczyński T., 1998. Zawartość metali ciężkich i siarki w glebach użytków rolnych Wielkopolski na tle ich występowania w glebach Kraju. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 460, 23–39.
Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2021 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0 międzynarodowe).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
