Wpływ stresu mechanicznego na wymianę gazową oraz wzrost roślin rzodkiewki zwyczajnej i rzepaku jarego
Zbyszek K. Blamowski
Akademia Rolnicza w LublinieWładysław Michałek
Akademia Rolnicza w LublinieIrena Rukasz
Akademia Rolnicza w LublinieAbstrakt
Badano wpływ stresu mechanicznego (częściowej defoliacji lub defoliacji i dekapitacji pędu) na wymianę gazową oraz wzrost roślin rzodkiewki i rzepaku jarego będących w fazie rozety. Usuwanie starszych liści zwiększało intensywność transpiracji (E), ale nie miało wpływu na intensywność fotosyntezy netto (P n). Dekapitacja pędu i defoliacja młodych liści nie wpływała na intensywność P n rzodkiewki, ale bardzo silnie obniżała P n roślin rzepaku. Stres zmieniał także wzór dystrybucji asymilatów. W roślinach rzodkiewki asymilaty translokowane były przede wszystkim do hypokotyla, natomiast u rzepaku wykorzystywane były na wzrost liści i korzeni.
Uzyskane wyniki świadczą, że stres mechaniczny odgrywa ważną rolę w regulacji stosunku donory/akceptory asymilatów. Wpływa w ten sposób na przebieg wymiany gazowej, dystrybucję asymilatów oraz wzrost roślin. Wszystkie te procesy zależą dodatkowo od rodzaju (donor czy akceptor asymilatów) i wieku uszkodzonych organów oraz od gatunku roślin.
Słowa kluczowe:
stres mechaniczny, defoliacja, dekapitacja, wymiana gazowa, wzrost, rzodkiewka, rzepak jaryBibliografia
Bruening W. P., Egli D. B., 1999. Relationship between Photosynthesis and Seed Number at Phloem Isolated Notes in Soybean. Crop Sci. 39, 1769–1775.
Czyczyło-Mysza I., Dubert F., 2002. Wpływ ingerencji w równowagę troficzną rośliny bobiku (Vicia faba L. minor) na wielko i struktur plonów. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 481, 289–294.
Egli D. B., Bruening W. P., 2001. Source-sink Relationships, Seed Sucrose Levels and Seed Growth Rates in Soybean. Ann. Bot. 88, 235–242.
Evans A. S., 1991. Whole-plant responses of Brassica campestris (Cruciferae) to altered sinksource relations. Am. J. Bot. 78, 394–400.
Filek W., 1990. Udział niektórych ekologiczno-fizjologicznych czynników w kształtowaniu produktywności bobiku (Vicia faba L. minor). Zesz. Nauk. AR Kraków, Rozpr. habil. nr 141.
Geiger D. R., 1987. Understanding interactions of source and sink regions of plants. Plant Phys. Biochem. 25, 659–666.
Hawkins C. D. B., Aston M. J., Whitcross M. I., 1987. Short-term effects of aphid feeding on photosynthetic CO2 exchange and dark respiration in legume leaves. Physiol. Plant. 71, 379–389.
Herold A., 1980. Regulation of photosynthesis by sink activity – the missing link. New Phytol. 86, 131–144.
Holman E. M., Oosterhuis D. M., 1999. Cotton photosynthesis and carbon partitioning in response to floral bud loss due to insect damage. Crop Sci. 39, 1347–1351.
Łoboda T., Pietkiewicz S., Dmoch J., Markus J., Lewandowski M., 1997. Związek parametrów fizjologicznych rzepaku odmiany Leo z uszkodzeniami powodowanymi przez słodyszka rzepakowca. Rośliny Oleiste, XVIII, 381–388.
Muro J., Irigoyen I, Lamsfus C., 1998. Effect of defoliation on onion crop yield. Sci. Hort. 77, 1–10.
Neales T. F., Incoll L. D., 1968. The control of leaf photosynthesis rate by the level of assimilate concentration in the leaf: a review of the hypothesis. Bot. Rev. 34, 107–125.
Niemyska B., 1986. Transport i akumulacja asymilatów w roślinie. Wiad. Bot. 1, 163–176. Ovaska J., Walls M., Mutikainen P., 1992. Changes in leaf gas exchange properties of cloned Betula pendula saplings after partial defoliation. J. Exp. Bot. 43, 1301–1307.
Pinto M. C., 1980. Regulation de la photosynthese par la demande d’ assimilats: mecanismes possibles. Photosynthetica 14, 611–637.
Roitsch T., 1999. Source-sink regulation by sugar and stress. Curr. Opin. Plant Biol. 2, 198–206.
Starck Z., 1998. Reakcja roślin na multistresowe warunki środowiska w aspekcie produkcji Zbyszek K. BlamowskiZbyszek K. Blamowskii dystrybucji masy. [w:] Grzesiak S., Skoczowski A., Miszalski Z. (red.): Ekologiczne aspekty
reakcji roślin na działanie abiotycznych czynników stresowych. s. 21-31, ZFR PAN, Kraków (ISBN 83-86878-14-2).
Starck Z., 1978. Dystrybucja asymilatów jako jeden z czynników determinujących plon rolniczy. Post. Nauk Rol. 1, 17–34.
Starck Z., Ubysz I., 1976. Source-sink relationships in radish plant. Acta Soc. Bot. Pol. 45, 447–493.
Tartachnyk I., Blanke M. M., 2002. Effect of mechanically-simulated hail on photosynthesis, dark respiration and transpiration of apple leaves. Env. Exp. Bot. 48, 169–175.
Thomas R. B., Strain B. R., 1991. Root Restriction as a Factor in Photosynthetic Acclimation of Cotton Seedlings Grown in Elevated Carbon Dioxide. Plant Physiol. 96, 627–634.
Wang Z., Fu J., He M., Tian Q., Cao H., 1997. Effects of source/sink manipulation on net photosynthetic rate and photosynthate partitioning during grain filling in winter wheat. Biol. Plant. 39, 379–385.
Wardlaw J. F., 1980. Translocation and source-sink relationships. [In:] Carlson P. S. (ed.): The Biology of Crop Productivity. Pp. 297–339, Academic Press, New York-London.
Akademia Rolnicza w Lublinie
Akademia Rolnicza w Lublinie
Akademia Rolnicza w Lublinie
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2021 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0 międzynarodowe).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
