Malina właściwa (Rubus idaeus L.) – owocodajna roślina o działaniu prozdrowotnym
Renata Nurzyńska-Wierdak
Katedra Warzywnictwa i Zielarstwa, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, 20–280 Lublin, ul. Doświadczalna 50a, Polskahttps://orcid.org/0000-0002-9373-4841
Abstrakt
Malina właściwa (Rubus idaeus L.) to krzew rosnący głównie w strefie umiarkowanej. Owoce maliny wyróżniają się doskonałym aromatem i czystą rubinową barwą; nadają się do konsumpcji i przetwórstwa. Surowcem leczniczym wykorzystywanym w przemyśle farmaceutycznym jest owoc maliny (Rubi idaei fructus) dojrzewający od lipca do października oraz liść maliny (Rubi idaei folium), zbierany wiosną i latem. Surowiec pozyskuje się z upraw i ze stanu naturalnego. Owoc maliny zawiera witaminy, kwasy organiczne, antocyjany, a liście są bogate w garbniki i flawonoidy. Surowce wykazują działanie ściągające, antyseptyczne, przeciwgorączkowe i wspomagające pracę układu pokarmowego.
Słowa kluczowe:
Rubi idaei fructus, Rubi idaei folium, polifenole, witaminy, aktywność antyoksydacyjnaBibliografia
Aprea E., Biasioli F., Gasperi F., 2015. Volatile compounds of raspberry fruit: From analytical methods to biological role and sensory impact. Molecules, 2445–2474. https://doi.org/10.3390/molecules20022445
Baranowska A., Radwańska K., Zarzecka K., Gugała M., Mystkowska I., 2015. Właściwości prozdrowotne owoców maliny właściwej (Rubus idaeus L.). Probl. Hig. Epidemiol. 96(2), 406–409.
Beekwilder J., Jonker H., Meesters P., Hall R.D., Van der Meer I.M., de Vos C.H.R., 2005. Antioxidants in raspberry: On-line analysis links antioxidant activity to a diversity of individual metabolites. J. Agric. Food Chem. 53(9), 3313–3320. https://doi.org/10.1021/jf047880b
Bobinaitė R., Viškelis V., Šarkinas A., Venskutonis P.R., 2013. Phytochemical composition, antioxidant and antimicrobial properties of raspberry fruit, pulp, and marc extracts, CyTA – J. Food 11(4), 334–342. https://doi.org/10.1080/19476337.2013.766265
Boufadi M.Y., Keddar S., Moulahi-Hacene F., Chaa S., 2021. Chemical composition, antioxidant and anti-inflammatory properties of Salvia officinalis extract from Algeria. Pharmacogn J. 13(2), 506–515. https://doi.org/10.5530/pj.2021.13.64
Buřičová L., Andjelkovic M., Čermáková A., Réblová Z., Jurček O., Kolehmainen E., Verhé R., Kvasnička F., 2011. Antioxidant capacity and antioxidants of strawberry, blackberry, and rasp-berry leaves. Czech J. Food Sci. 29(2), 181–189.
Carmona F., Pereira A.M.S., 2013. Herbal medicines: old and new concepts, truths and misunder-standings. Rev. Bras. Farmacogn. Braz. J. Pharmacogn. 23(2), 379–385. https://doi.org/10.1590/S0102-695X2013005000018.
Castilho Maro L.A., Pio R., Santos Guedes M.N., Patto de Abreu C.M., Nogueira Curi P., 2013. Bioactive compounds, antioxidant activity and mineral composition of fruits of raspberry culti-vars grown in subtropical areas in Brazil. Fruits 68(3), 209–217. https://doi.org/10.1051/fruits/2013068
Chwil M., Kostryco M., 2018. Bioactive compounds and antioxidant activity of Rubus idaeus L. leaves. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus 17(2), 135–147. https://doi.org/10.24326/asphc.2018.2.12
Costea T., Vlase L., Gostin I.N., Olah N.O., Predan G.M.I., 2016. Botanical characterization, phytochemical analysis and antioxidant activity of indigenous red raspberry (Rubus idaeus L.) leaves. Stud. Univ. “Vasile Goldiş” Arad, Ser. Ştiinţ. Vieţii 26(4), 463–472.
Cornamusaz R., Luz F., de Oliveira P.B., Moncada M., da Câmara M.B., 2021. Study of the phenolic content and the antioxidant capacity of Rubus idaeus L. genotypes within the devel-opment of a national cultivar. Med. Sci. Forum 5, 41. https://doi.org/10.3390/msf2021005041
Costea T., Vlase L., Gostin I.N., Olah N.K., Predan G.M.J., 2016. Botanical characterization, phytochemical analysis and antioxidant activity of indigenous red raspberry (Rubus idaeus L.) leaves. Stud. Univ. “Vasile Goldiş” Arad, Ser. Ştiinţ. Vieţii 26(4), 463–472.
Danek J., 1995. Malina. Hortpress, ss. 45.
Drozd J., 2012. Wczoraj i dziś ziołolecznictwa. Prz. Med. Uniw. Rzesz. Nar. Inst. Leków Warsz. 2, 245–251.
Frum A., Georgescu C., Gligor F., Dobrea C.,Tița O., 2017. Identification and quantification of phenolic compounds from red currant (Ribes rubrum L.) and raspberries (Rubus idaeus L.). Int. J. Pharmacol. Phytochem. Ethnomed. 6, 30–37. https://doi.org/10.18052/www.scipress.com/IJPPE.6.30
Grochowski W., Grochowski A., 1994. Leśne grzyby, owoce i zioła. PWRiL, Warszawa.
Gryszczyńska B., Iskra M., Gryszczyńska A., Budzyń M., 2011. Aktywność przeciwutleniająca wybranych owoców jagodowych. Post. Fitoter. 4, 265–274.
Gülçin I., Topal F., Çakmakç R., Bilsel M., Gören A.C., Erdogan U., 2011. Pomological features, nutritional quality, polyphenol content analysis, and antioxidant properties of domesticated and 3 wild ecotype forms of raspberries (Rubus idaeus L.). J. Food Sci. 76(4), 585–593. https://doi.org/10.1111/j.1750-3841.2011.02142.x
Hummer K.E., 2010. Rubus pharmacology: Antiquity to the present. HortSci. 45(11), 1587–1591.
Ispiryan A., Viškelis J., Viškelis P., 2021. Red raspberry (Rubus idaeus L.) seed oil: A review. Plants 10, 944. https://doi.org/10.3390/plants10050944
Jaakkola M., Korpelainen V., Hoppula K., Virtanen V., 2012. Chemical composition of ripe fruits of Rubus chamaemorus L. grown in different habitats. J. Sci. Food Agric. 92(6), 1324–1330. https://doi.org/10.1002/jsfa.4705
Jiang H., Yang J., Fan Y., Liu Y., 2021. Synergistic effects of unripe raspberry extracts (Rubus chingii) and antibiotics against three bacteria. Food Sci. Technol., Campinas 41(2), 482–488.
Kalinowska N., Nowak I., Zielińska A., 2017. Właściwości oleju z pestek malin wykorzystywane w kosmetyce. Kosmetol. Estet. 2(6), 121–123.
Khazaal F.A.K., Mosah H.A., Sahib H.B., Hamdi A.S., 2015. Effect of raspberry ketones and L-carnitine on oxidative stress and body weight in Iraqi obese patients. Int. J. Pharm. Sci. Rev. Res. 31(2), 69–75.
Karimi A., Majlesi M., Rafieian-Kopaei M., 2015. Herbal versus synthetic drugs; beliefs and facts. J. Nephropharmacol. 4(1), 27–30.
Koczur A., 2004. New discovered relic population of Rubus chamamemorus L. in the Western Carpathians. Acta Soc. Bot. Pol. 73(2), 129–133.
Koraqi H., Durmishi N., Lluga-Rizani K., Rizani S., 2019. Chemical composition and nutritional value of raspberry fruit (Rubus idaeus L.). UBT International Conference. 397. https://doi.org/10.33107/ubt-ic.2019.397
Kranz S., Guellmar A., Olschowsky P., Tonndorf-Martini S., Heyder M., Pfister W., Reise M., Sigusch B., 2020. Antimicrobial effect of natural berry juices on common oral pathogenic bac-teria. Antibiotics 9, 533. https://doi.org/10.3390/antibiotics9090533
Krauze-Baranowska M., Majdan M., Kula M., 2014. Owoce maliny właściwej i maliny zachodniej źródłem substancji biologicznie aktywnych. Post. Fitoter. 1, 32–39.
Krstić T.P., Suvajdžić L.D., Stojanović S.Z., Velhner M.J., Milanov D.S., Bojić G.M., Ilić N.M., 2014. Different antimicrobial effects of rasberry depending on the method of active components isolation. Food Feed Res. 41(2), 125–130.
Krzepiłko A., Prażak R., Święciło A., 2021. Chemical composition, antioxidant and antimicrobial activity of raspberry, blackberry and raspberry-blackberry hybrid leaf buds. Molecules 26, 327. https://doi.org/10.3390/molecules26020327
Lee J., Dossett M., Finn C.E., 2012. Rubus fruit phenolic research: The good, the bad, and the confusing. Food Chem. 130, 785–796. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2011.08.022
Lim S.H., Choi C.I., 2021. Potentials of raspberry ketone as a natural antioxidant. Antioxidants 10, 482. https://doi.org/10.3390/antiox10030482
Lista odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce, 2021. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, COBO 65(350).
Łabanowska B.H., Cieślińska M., Buler Z., Doruchowski G., Godyń A., Hołownicki R., Meszka B., Lisek J., Sekrecka M., Tartanus M., Treder W., Wójcik-Seliga J., Wójcik P., Michalecka M., Poniatowska A., 2013. Metodyka integrowanej ochrony maliny materiały dla doradców. Aktualizacja 2020, Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice.
Morimoto C., Satoh Y., Hara M., Inoue S., Tsujita T., Okuda H., 2005. Anti-obese action of raspberry ketone. Life Sci. 77, 194–204. https://doi.org/10.1016/j.lfs.2004.12.029
Niero R., Filho V.C., 2008. Therapeutic potential and chemical composition of plants from the genus Rubus: A mini review of the last 10 years. Nat. Prod. Comm. 3(3), 437–444.
Nowak Z.T., 2019. Zdrowie na cały rok. Aromat Słowa, Kraków, 83.
Olędzki R., Harasym J., 2016 Antocyjany w medycynie, farmacji i przemyśle. W: Maciąg M., Szklarczyk M., Rośliny w medycynie, farmacji i przemyśle. Lublin, ss. 88.
Oomah B.D., Ladet S., Godfrey D.V., Liang J., Girarda B., 2000. Characteristics of raspberry (Rubus idaeus L.) seed oil. Food Chem. 69, 187–193.
Ożarowski A., Jaroniewski W., 1987. Rośliny lecznicze i ich praktyczne wykorzystane. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa.
Ponder A., Świetlikowska K., Hallman E., 2017. The qualitative evaluation of the fruit of individual cultivars Rubus taking into account their usefulness to organic farming. J. Res. Applic. Agric. Eng. 62(4), 99–102.
Remberg S.F., Sonsteby A., Aaby K., Heide O.M., 2010. Influence of postflowering temperature on fruit size and chemical composition of Glen Ample raspberry (Rubus idaeus L.). J. Agric. Food Chem. 58(16), 9120–9128. https://doi.org/10.1021/jf101736q
Ryan T., Wilkinson J.M., Cavanagh H.M.A., 2001. Antibacterial activity of raspberry cordial in vitro. Res. Vet. Sci. 71, 155–159. https://doi.org/10.1053/rvsc.2001.0502
Skupień K., Oszmiański J., Kostrzewa-Nowak D., Tarasiuk J., 2006. In vitro antileukaemic activity of extracts from berry plant leaves against sensitive and multidrug resistant HL60 cells. Cancer Lett. 236, 282–291.
Strautiņa S., Kalniòa I., Lûsçns R., 2013. Rasberry cultivar Glen Ample growing under high tunnels in Lativa. Procc. Lat. Acad. Sci., B Nat. Sci. 67(2), 162–166. https://doi.org/10.2478/prolas-2013-0025
Strzelecka H., Kowalski J., 2000. Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Szary A., 2017. Tajemnice bieszczadzkich roślin wczoraj i dziś. Carpathia, Rzeszów, 219–220.
Taşkın T., Taşkın D., Cam M.E., Bulut G., 2020. Phenolic compounds, biological activities and trace elements of Capparis ovata var. canescens. Rev. Biol. Trop. (Int. J. Trop. Biol.) 68(2), 590–600.
Teleżyńska J., 1970. Malina tekszla i możliwość jej uprawy. Biuletyn Ogrodów Botanicznych 1, 69–77.
Thiem B., 2003. Rubus chamaemorus L. – a boreal plant rich in biologically active metabolites: a review. Biol. Lett. 40(1), 3–13.
Tomczyk M., Gudej J., 2005. Polyphenolic compounds from Rubus saxatilis. Chem. Nat. Comp. 41(3), 349–351.
Tonsun M., Ercisli S., Karlidag H., Sengul M., 2009. Characterization of red raspberry (Rubus idaeus L.) genotypes for heir physicochemical properties. J. Food Sci. 74, 7, 575–579.
Tyburski J., Studzińska B., 2013. Sadownictwo ekologiczne. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 133–146.
Velićanski A.S., Cvetković D.C., Markov S.L., 2012. Screening of antibacterial activity of raspberry (Rubus idaeus L.) fruit and pomace extracts. APTEFF 43, 1–342. https://doi.org/10.2298/APT1243305V.
Veljković B., Jakovljević V., Stanković M., Dajić-Stefanović Z., 2019a. Phytochemical and antioxi-dant properties of fresh fruits and some traditional products of wild grown raspberry (Rubus idaeus L.). Not. Bot. Horti. Agrobo. 47(3), 565–573. https://doi.org/10.15835/nbha47311465
Veljković B., Dordević N., Dolićanin Z., Licina B., Topuzović M., Stanković M., Zlatić N., Dajić-Stevanović Z., 2019b. Antioxidant and anticancer properties of leaf and fruit extracts of the wild raspberry (Rubus idaeus L.). Not. Bot. Horti. Agrobo. 47(2), 359–367. https://doi.org/47.15835/nbha47111274
Venskutonis P.R., Dvaranauskaitem A., Labokas J., 2007. Radical scavenging activity and composi-tion of raspberry (Rubus idaeus) leaves from different locations in Lithuania. Fitoterapia 78, 162–165. https://doi.org/10.1016/j.fitote.2006.10.001
Yuan H., Ma Q., Ye L., Piao G., 2016. The traditional medicine and modern medicine from natural products. Molecules 21, 559. https://doi.org/10.3390/molecules21050559
Zhang Y., Zhang Z., Yang Y., Zu X., Guan D., Wang Y., 2011. Diuretic activity of Rubus idaeus L. (Rosaceae) in rats. Trop. J. Pharm. Res. 10(3), 243–248. https://doi.org/24810.4314/tjpr.v10i3.15
Zielonka-Brzezicka J., Nowak A., Zielińska M., Klimowicz A., 2016. Porównanie właściwości przeciwutleniających wybranych części maliny właściwej (Rubus idaeus) i jeżyny europejskiej (Rubus fruticosus). Pomeranian J. Life Sci. 62(4), 52–59.
Katedra Warzywnictwa i Zielarstwa, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, 20–280 Lublin, ul. Doświadczalna 50a, Polska https://orcid.org/0000-0002-9373-4841
Licencja
Przesyłając artykuł do publikacji, autor oświadcza, że posiada pełnię autorskich praw majątkowych oraz osobistych do utworu, a jego opublikowanie nie naruszy praw osób trzecich. Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
Przesłanie przez autora artykułu do publikacji w czasopiśmie „Annales Horticulturae” traktowane będzie jako udzielenie licencji do eksploatacji praw autorskich do artykułu na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0)
