Ekochemiczny stan gleb położonych w dolinach rzecznych na terenach miejskich
ELŻBIETA JOLANATA BIELIŃSKA
Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin, PolandBARBARA FUTA
Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin, PolandThe paper deals with assessment of the ecochemical condition of soils within river valleys in the areas of selected cities of the Lublin region. The assessment was based on the determination of enzymatic activity and content of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in soils located directly in river valleys and out of their range. The study was located in valleys of the most important rivers of Lublin region: Vistula, Wieprz, and Bystrzyca within the administrative borders of Kazimierz Dolny, Krasnystaw, and Lublin, respectively. The research areas were selected around busy roads and bridges with a potentially high level of anthropogenic pressure. The present research showed that the enzymatic activity of soils located in river valleys was about 1.5 times higher than in the soils beyond their reach. The determined content of PAHs in the soils from the river valleys was clearly lower than in the soils out of their range, which proves that habitat conditions of river valleys have a beneficial effect on detoxification of the soil environment.
DANUTA SUGIER
Department of Industrial and Medicinal Plants, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 15, 20-950 Lublin, PolandJACEK ANTONKIEWICZ
Department of Agricultural and Environmental Chemistry, University of Agriculture in Krakow, Adama Mickiewicza 21, 33-332 Kraków, PolandELŻBIETA ZAWIERUCHA
Institute of Nursing and Obstetrics, Jan Kochanowski University in KielceAbstrakt
W pracy podjęto próbę oceny ekochemicznego stanu gleb w obrębie dolin rzecznych na obszarach wybranych miast z terenu Lubelszczyzny. Oceny tej dokonano na podstawie określenia aktywności enzymatycznej i zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (PAHs) w glebach położonych bezpośrednio w dolinach rzek i poza ich zasięgiem. Badania zlokalizowano w dolinach najważniejszych dla Lubelszczyzny rzek – Wisły, Wieprza i Bystrzycy – odpowiednio w granicach administracyjnych miast: Kazimierza Dolnego, Krasnegostawu i Lublina. Powierzchnie badawcze wytypowano na terenach wokół uczęszczanych dróg i mostów, o potencjalnym wysokim poziomie presji antropogenicznej. Przeprowadzone badania wykazały, że aktywność enzymatyczna gleb położonych w dolinach rzek była około 1.5-krotnie większa niż w glebach poza ich zasięgiem. Oznaczona zawartość PAHs w glebach z obszarów dolin rzecznych była wyraźnie mniejsza niż w glebach położonych poza ich zasięgiem. Świadczy to o tym, że uwarunkowania siedliskowe dolin rzecznych wpływają korzystnie na detoksykację środowiska glebowego.
Słowa kluczowe:
antropopresja, doliny rzeczne, gleby, aktywność enzymatyczna, detoksykacja, WWABibliografia
Baran S., Oleszczuk P., 2001. PAH content in Lublin soils due to the urban roadway system. Acta Agrophys. 56, 21–29.
Baran S., Bielińska E.J., Oleszczuk P., 2004. Enzymatic activity in an airfield soil polluted with polycyclic aromatic hydrocarbons. Geoderma 118, 221–232.
Bielińska E.J., Mocek-Płóciniak A., 2009. Impact of Uncontrolled Waste Dumping on Soil Chem-ical and Biochemical Properties. Archiv. Environ. Prot. 35(3), 101–107.
Bielińska E.J., Futa B., Mocek-Płóciniak A., 2014. Enzymy glebowe jako bioindykatory jakości i zdrowotności gleby. Monografia Naukowa. [Soil enzymes as bioindicators of soil quality and health. Scientific Monograph], Libropolis, Lublin 2014.
Bielińska E.J., Kołodziej B., Sugier D., 2012. Relationship between organic carbon content and the activity of selected enzymes in urban soils. J. Geochem. Explor. 129, 52–56.
Bielińska E.J., Futa B., Ukalska-Jaruga A., Weber J., Chmielewski Sz., Wesołowska S., Mocek-
-Płóciniak A., Patkowski K., Mielnik L., 2018. Mutual relations between PAHs derived from atmospheric deposition, enzymatic activity, and humic substances in soils of differently ur-banized areas. J. Soils Sedim. 18, 2682–2691.
Caravaca F., Rodán A., 2003. Assessing changes in physical and biological properties in a soil contaminated by oil sludge under semiarid Mediterranean conditions. Geoderma 117, 53–61.
Carbrera M.L., Kissel D.L., Bock B.R., 1994. Urea hydrolysis in soil. Effect of urea concentration and soil pH. Soil Biol. Biochem. 23, 1121–1124.
Futa B., Bielińska E.J., Mocek-Płóciniak A., 2016. The use of enzymatic tests to assess the quality of arable soils along main thoroughfares in Lublin. J. Res. Appl. Agric. Eng. 61(3), 94–97.
Janucha-Szostka A., 2011. Usługi ekosystemów wodnych w miastach [Services of water ecosystems in cities]. Politechnika Poznańska, Poznań 2011.
Kluska M., Kroszczyński W., 2000. Zawartość niektórych policyklicznych węglowodorów aromatycznych w pobliżu dróg o dużym natężeniu ruchu [Content of some polycyclic aromatic hydrocarbons near roads with high traffic]. Chem. Inż. Ekol. 7, 263–273.
Kohler J., Caravaca F., Roldán A., 2009. Effect of drought on the stability of rhizosphere soil aggregates of Lactuca sativa grown in a degraded soil inoculated with PGPR and AM fungi. Appl. Soil Ecol. 42, 160–165.
Maliszewska-Kordybach B., 1996. Polycyclic aromatic hydrocarbons in agricultural soils in Poland – preliminary proposals for the criteria for the evaluation of the level of soils pollution. Appl. Geochem. 11, 121–127.
Maliszewska-Kordybach B., Smreczak B., 1997. The content of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) in agricultural soils in Lublin district. Rocz. Gleb. 1–2, 95–110.
Oleszczuk P., 2007. Biodostępność i bioakumulacja hydrofobowych zanieczyszczeń organicznych [Bioavailability and bioaccumulation of hydrophobic organic pollutants]. Biotechnologia 1(76), 9–39.
Oleszczuk P., Baran S., 2005. Polycyclic aromatic hydrocarbons content in shoots and leaves of willow (Salix vinimalis) cultivated on the sewage sludge-amended soil. Water Air Soil Poll. 168, 91–111.
Polish Soil Classification., 2011. Soil Sci. Ann., 62, 3, 1–193.
Russel S., Wyczółkowski A.I., Bieganowski A. (ed.), 2006. Selected methodological aspects of soil enzyme activity tests. Institute of Agrophysics PAS, Lublin 2006.
Semple K.T., Morriss W.J., Paton G.I., 2003. Bioavailability of hydrophobic organic contaminants in soils: fundamental concepts and techniques for analysis. Eur. J. Soil Sci. 54, 809–818.
Soil Survey Staff, 2014. Keys to Soil Taxonomy, 12th ed. USDA-Natural Resources Conservation Service, Washington, pp. 360.
Stuczyński T., Fogel P., Jadczyszyn J., 2008. Uwagi do zagadnienia ochrony gleb na obszarach zurbanizowanych [Notes on the issue of soil protection in urban areas]. IUNG – PIB, Bydgoszcz 2008.
Szczepańska M., 2009. Ekologiczne i krajobrazowe znaczenie dolin rzecznych w organizacji rekreacyjnej funkcji miasta Poznania [Ecological and landscape significance of river valleys in the recreational organization of the city of Poznań]. Arch. Kraj. 3, 53–60.
Tabatabai M.A., Bremner J.M., 1969. Use of p-nitrophenyl phosphate for assay of soil phosphatase activity. Soil Biol. Biochem. 1, 301–307.
Thalmann A., 1968. Zur Methodik der Bestimmung der Dehydrogenase Aktivität in Boden mittels Triphenyltetrazoliumchlorid (TTC). Landwirtsch. Forsch. 21, 249–258 (In German).
Trzaskowicka E., Sobczak K., Adamiec P., 2009. Skarb przeszłości, problem teraźniejszości, zagadka na przyszłość – czyli o dolinach rzecznych Lublina [The treasure of the past, the problem of the present, the puzzle for the future – about the river valleys of Lublin]. Arch. Kraj., Sud. Prezent. 3(24), 4–11.
Wyszkowska J., Kucharski M., Kucharski J., 2006. Application of the activity of soil enzymes in the evaluation of soil contamination with diesel oil. Pol. J. Environ. St. 15(2a), 212–221.
Zantua M.I., Bremner J.M., 1975. Comparison of methods of assaying urease activity in soils. Soil Biol. Biochem. 7, 291–295.
Zimny H., 2005. Ekologia miasta [Ecology of the city]. Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Gregorczyk, Warszawa 2005.
Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin, Poland
Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin, Poland
The paper deals with assessment of the ecochemical condition of soils within river valleys in the areas of selected cities of the Lublin region. The assessment was based on the determination of enzymatic activity and content of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in soils located directly in river valleys and out of their range. The study was located in valleys of the most important rivers of Lublin region: Vistula, Wieprz, and Bystrzyca within the administrative borders of Kazimierz Dolny, Krasnystaw, and Lublin, respectively. The research areas were selected around busy roads and bridges with a potentially high level of anthropogenic pressure. The present research showed that the enzymatic activity of soils located in river valleys was about 1.5 times higher than in the soils beyond their reach. The determined content of PAHs in the soils from the river valleys was clearly lower than in the soils out of their range, which proves that habitat conditions of river valleys have a beneficial effect on detoxification of the soil environment.
Department of Industrial and Medicinal Plants, University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 15, 20-950 Lublin, Poland
Department of Agricultural and Environmental Chemistry, University of Agriculture in Krakow, Adama Mickiewicza 21, 33-332 Kraków, Poland
Institute of Nursing and Obstetrics, Jan Kochanowski University in Kielce
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
