Polimorfizm niełupek nagietka lekarskiego (Calendula officinalis L.) jako determinant ich wartości siewnej w warunkach laboratoryjnych
ANNA KIEŁTYKA-DADASIEWICZ
Ogród Roślin i Surowców Kosmetycznych, Centrum Innowacji Badań i Nauki w Lublinie ul. Tarasowa 4/96, 20-819 LublinBEATA KRÓL
Katedra Roślin Przemysłowych i Leczniczych, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 LublinAbstrakt
Badaniom laboratoryjnym poddano materiał siewny 7 odmian nagietka lekarskiego (Calendula officinalis L.): ‘Orange King’, ‘Persimmon Beauty’, ‘Promyk’, ‘Radio’, ‘Santana’, ‘Szlem’ i ‘Tokaj’. Niełupki każdej odmiany podzielono na 3 frakcje w zależności od budowy morfologicznej (typy: larwowate, skrzydełkowate, haczykowate) i określono udział wagowy każdej z nich. Określano: długość, szerokość oraz masę tysiąca niełupek poszczególnych frakcji, a także ich energię i zdolność kiełkowania. Niełupki larwowate stanowiły dominującą frakcję materiału siewnego większości odmian, u odmian ‘Szlem’ i ‘Promyk’ wartość ta sięgała 80%. Największy udział niełupek typu skrzydełkowatego odnotowano w przypadku odmiany ‘Orange King’, haczykowatego zaś u odmiany ‘Tokaj’. We wszystkich badanych odmianach nasiona typu larwowatego charakteryzowały się najmniejszą długością (4,84-5,57 mm), szerokością (1,64- 1,83 mm) oraz MTN (4,20-6,24 g). Najdłuższe były nasiona haczykowate (8,79 do 12,98 mm), najszersze zaś - skrzydełkowate (2,78-4,5 mm). Średnia masa tysiąca niełupek haczykowatych i skrzydełkowatych była zbliżona i wynosiła średnio 9,42 g. Najlepiej kiełkowały niełupki larwowate. Niniejsze wyniki mogą być inspiracją do badań nad frakcjonowaniem materiału siewnego nagietka.
Słowa kluczowe:
typy niełupek, haczykowate, skrzydełkowate, larwowate, zdolność kiełkowania, masa tysiąca niełupek, długość niełupek, szerokość niełupekBibliografia
Baciu A.D., Sestras R., 2008. Study of the main characteristic of seeds belonging to different genotypes of Calendula. Bulletin UASVM, Horticulturale 65(1), 116–121.
Breemhaar H.G., Bouman A., 1995. Harvesting and cleaning Calendula officinalis, a new arable oilseed crop for industrial application. Ind. Crops Prod. 4, 255–260.
Cromack H.T.H., Smith J.M., 1998. Calendula officinalis – production potential and crop agronomy in southern England. Ind. Crop. Prod. 7, 223–229.
Czarnecka B., 1997. Strategie adaptacyjne roślin a skład gatunkowy fitocenoz. Wiad. Bot. 41(3/4), 33–42.
Domoradzki M., Korpal W., Weiner W., 2002. Badania ciągłego przesiewacza wibracyjnego do kalibracji nasion marchwi. Zesz. Nauk. Politech. Białost. Bud. Ekspl. Masz. 9, 65–74.
Grzesik M., 2005. Ważniejsze trendy w nasiennictwie roślin ogrodniczych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 504, 593–600.
Imbert E., 2002. Ecological consequences and ontogeny of seed heteromorphism. Persp. Plant Ecol. Evol. System. 5(1), 13–36.
ISTA, 2004. International rules for seed testing – International Seed Testing Association (ISTA). W: Międzynarodowe przepisy oceny nasion. Wyd. IHiAR, Radzików, rozdz. 5.
Janas R., Grzesik M., 2007. Charakterystyka najważniejszych parametrów jakości nasion i czynników determinujących jakość. Hod. Rośl. Nasienn. 3, 36–40.
Kiełtyka-Dadasiewicz A., Krochmal-Marczak B., 2011. Wpływ frakcjonowania nasion roślin leczniczych z rodziny Apiaceae na ich wartość siewną. W: C. Puchalski, G. Bartosz (red.), Nowoczesne metody analizy surowców rolniczych. UR, Rzeszów, 339–348.
Król B., 2012. Yield and chemical composition of flower heads of selected cultivars of pot marigold (Calendula officinalis L.). Acta. Sci. Pol., Hortorum Cultus 11(1), 215–225.
Król B., 2013. Wpływ zagęszczenia roślin na plonowanie i jakość surowca nagietka lekarskiego (Calendula officinalis L.). Annales UMCS, sec. E, Agricultura 68(2), 42–49.
Ming L.C., Dias M.C., Ventrella M.C., 1999. Effect of five substrates and three seed types on Calendula officinalis (Asteraceae) germination and seedling development. Acta Hortic. 502, 99–103.
Poćwiartowski W., Korpal W., 2010. Analiza przesiewania nasion marchwi przez sita przesiewacza wibracyjnego. Inż. Rol. 122(4), 179–187.
Rumińska A., 1983. Nagietek (Nogietek) – Calendula officinalis L. W: Rośliny lecznicze. Podstawy biologii i agrotechniki. PWN, Warszawa, 499–504.
Soliman M.I., Rizk R.M.H., Rizk R.M., 2008. The impact of seed polymorphism of plant genetic resources on the collections Strategy of gene banks. Glob. J. Biotech. Biochem. 3(1), 47–55.
Torbaghan M.E., 2012. Effect of salt stress on germination and some growth parameters of marigold (Calendula officinalis L.). Plant Sci. J. 1(1), 7–19.
Zepa C., Tabără V., Petrescu I., Giuchici C., 2011. Germinal capacity to different local populations of Calendula in Hunedoara district. Res. J. Agric. Sci. 43(1), 37–42.
Ogród Roślin i Surowców Kosmetycznych, Centrum Innowacji Badań i Nauki w Lublinie ul. Tarasowa 4/96, 20-819 Lublin
Katedra Roślin Przemysłowych i Leczniczych, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
