The level of selected lipids in blood plasma of stallions
BOGUSŁAWA DŁUGOSZ
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Zakład Hodowli Koni al. Mickiewicza 24/28, 30-059 KrakówTOMASZ PRÓCHNIAK
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej ul. Akademicka 13, 20-950 LublinROMANA AUGUSTYN
2 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, e-mail: tomasz.prochniak@up.lublin.plAbstract
Celem pracy było określenie wpływu wybranych czynników na stężenie triacylogli- ceroli (TG), cholesterolu całkowitego (ChC), cholesterolu lipoprotein wysokiej gęstości (HDL-C), cholesterolu lipoprotein niskiej gęstości (LDL-C) i wolnych kwasów tłuszczowych (FFA) w oso- czu krwi ogierów. Istotność wpływu czynników, takich jak rasa i wiek koni, na zawartość lipidów w osoczu krwi określono za pomocą wieloczynnikowej analizy wariancji. Istotność różnic między średnimi weryfikowano testem Tukeya przy α = 0,05. Rasa badanych koni istotnie wpływała na zawartość wszystkich lipidów, przy czym ogiery ras predysponowanych do użytkowania wierz- chowego (tzw. gorącokrwistych) charakteryzowały się wyższym stężeniem TG, ChC i LDL-C, a ogiery użytkowane zaprzęgowo (tzw. zimnokrwiste) miały wyraźnie wyższe stężenie FFA w osoczu krwi. Zaobserwowano, że wiek ogierów miał istotny wpływ na poziom TG, ChC, LDL-C. Średnia wartość stężenia wymienionych lipidów w osoczu krwi z reguły obniżała się wraz z wie- kiem koni. Nie stwierdzono istotnej zależności pomiędzy wiekiem badanych koni a stężeniem HDL-C i FFA w osoczu ich krwi.
Keywords:
lipids, blood plasma, horsesReferences
Bauer J.E., 1990. Normal blood chemistry. W: A.M. Koterba, W.H. Drummond, P.C. Kosch, (red.), Equine Clinical Neonatology, Lea and Febiger Philadelphia, London, 608, 610.
Brzóska F., 2002. Modyfikowanie składu mleka krów dla zwiększenia jego walorów dietetycz- nych. Wieś Jutra 4 (45), 23–26.
Bugalia N.S., Devender–Kumar D., 1996. Levels of biochemical, mineral and enzyme constituents in blood of male foals (Equus caballus). Indian Vet. J. 73 (6), 633–636.
Cywińska A., Górecka R., 2005. Krew – cenna wskazówka. Świat Koni 7 (15), 12–16.
Darul K., 2006. Fizjologiczne podstawy żywienia koni sportowych. Świat Koni 1 (21), 51–54. Dierenfeld E.S., Hoppe P.P., Woodford M.H., Krilov N.P., Klimov V.V., Yasinetskaya N.I., 1997.
Plasma alpha-tocopherol, beta-carotene and lipid levels in semi-free-ranging Przewalski hors- es (Equus przewalskii). J. Zoo. Wildl. Med. 28 (2), 144–147.
Długosz B., Pieszka M., Łuszczyński J., Augustyn R., 2015. Porównanie poziomu lipidów w osoczu krwi ogierów trenowanych i nie trenowanych. Wiad. Zootech. 53 (1), 3–9.
Duncome W.G., 1964. The colorimetric micro-determination of non-esterified fatty acids in plas- ma. Clin. Chim. Acta 9, 122.
Gibała M., 2011. Ogiery w hodowli koni rasy małopolskiej. Wiad. Zootech. 49 (1), 85–87.
Hollanders B., Mougin A.N., Diaye F., Hentz E., Aude X., Girard A., 1986. Comparison of the lipoprotein profiles obtained from rat, bovine, horse, dog, rabbit and pig serum by a new two- step ultracentrifugal gradient procedure. Comp. Biochem. Physiol. B 84 (1), 83–89.
Kędzierski W., Podolak M., 2001. Zmiany metaboliczne u koni w procesie ujeżdżania. Med. Wet.
57 (3), 207–209.
Kędzierski W., Podolak M., 2002. Wpływ treningu koni rasy arabskiej na poziom parametrów biochemicznych związanych z gospodarką węglowodanowo-lipidową. Med. Wet. 58 (10), 788–791.
Kokot F., 1969. Metody badań laboratoryjnych stosowanych w klinice. PZWL, Warszawa, s. 389.
Kuleta Z., Tomczyński R., Stopyra A., Pomianowski A., Sobiech P., 1999a. Wartości wskaźników klinicznych i laboratoryjnych ogierów żywionych mieszanką „Derby” w okresie intensywne- go treningu. International Symposium: Current directions in breeding and utilisation of hors- es in Europe. Kraków, 402–406.
Kuleta Z., Tomczyński R., Stopyra A., Pomianowski A., Sobiech P., 1999b. Wartości wskaźników kli- nicznych i laboratoryjnych klaczy elitarnych żywionych paszą doświadczalną. International Sympo- sium: Current directions in breeding and utilisation of horses in Europe. Kraków, 407–411.
Kuleta Z., Tomczyński R., Stopyra A., Pomianowski A., Sobiech P., 1999c. Wartości wskaźników klinicznych i laboratoryjnych źrebiąt żywionych paszą doświadczalną. International Sympo- sium: Current directions in breeding and utilisation of horses in Europe. Kraków, 412–416.
Kulisa M., Długosz B., Korczyńska-Latko M., 2008. Poziom wybranych lipidów w surowicy
źrebiąt pełnej krwi angielskiej w okresie wzrostu. Rocz. Nauk. PTZ 4 (1), 33–40.
Kulisa M., Długosz B., Łuszczyński J., Pieszka M., Sicińska R., 2005. Cholesterol level in serum of Thoroughbred foals bred in two different studs. Biotechnol. Anim. Husb. 21(5–6), 77–80.
Malinowska A., 1997. Biochemia zwierząt. Wyd. SGGW, Warszawa.
Mayes P.A., 1983. Metabolizm lipidów. W: H.A. Harper, V.W. Rodewll, P.A. Mayes, Zarys che- mii fizjologicznej. PZWL, Warszawa.
Mead J.F., Alfin-Slater R.B., Howton D.R., Popjak G., 1986. Lipid chemistry, biochemistry and nutrition. Plenum Press, New York–London.
Michajlik A., Bartnikowska M., 1999. Lipidy i lipoproteiny osocza. PZWL, Warszawa.
Pikuła R., Janus K., Gronet D., Smugała M., Cieśla A., Grzesiak W., 1999a. Porównanie wybra- nych wskaźników biochemicznych krwi u koni z SK Racot, Nowielice i Bielin. Cz. I. Wpływ rasy i stadniny na wielkość stężenia białka całkowitego, albumin, mocznika, glukozy i chole- sterolu we krwi koni. International Symposium: Current directions in breeding and utilisation of horses in Europe. Kraków, 367–370.
Pikuła R., Janus K., Gronet D., Smugała M., Cieśla A., Grzesiak W., 1999b. Określenie wybra- nych wskaźników biochemicznych krwi u ogierów z Zakładów Treningowych. Cz. I. Wpływ rasy i zakładu treningowego na wielkość stężenia białka całkowitego, albumin, mocznika, glukozy i cholesterolu we krwi ogierów. International Symposium: Current directions in breeding and utilisation of horses in Europe, Kraków, 377–380.
Pinna W., Moniello G., Serra G.B., Mura A., 1998. Metabolic profile of horses during regularity endurance rides: a field study. Book of Anstracts of the 49th Annual meeting of the European Association for Animal Production, Warsaw, Poland, 24–27 August 1998.
Podolak M., Kędzierski W., Janczarek I., 2004. Wpływ intensywnego treningu na poziom wybra- nych parametrów biochemicznych krwi i liczbę tętna u koni rasy arabskiej. Med. Wet. 60 (4), 403–406.
Rogers P.A., Fahey G.C. Jr., Albert W.W., 1984. Blood metabolite profiles of broodmares and foals. Equine Vet. J. 16 (3), 192–196.
Rose R.J., Backhouse W., Chan W., 1979. Plasma biochemistry changes in Thoroughbred foals during the first 4 weeks of life. J. Reprod. Fertil. Suppl. 27, 601–605.
Sloet van Oldruitenborgh-Oosterbaan M.M., Annee M.P., Verdegaal E.J., Lemmens A.G., Beyen A.C., 2002. Exercise- and metabolism-associated blood variables in Standardbreds fed either a low- or a high-diet. Equine Vet. J. (34), 29–32
Szostak W., Cybulska B., 1985. Metaboliczne choroby cywilizacyjne. Centrum Medyczne Kształ- cenia Podyplomowego, Warszawa, 1–221.
Brzóska F., 2002. Modyfikowanie składu mleka krów dla zwiększenia jego walorów dietetycz- nych. Wieś Jutra 4 (45), 23–26.
Bugalia N.S., Devender–Kumar D., 1996. Levels of biochemical, mineral and enzyme constituents in blood of male foals (Equus caballus). Indian Vet. J. 73 (6), 633–636.
Cywińska A., Górecka R., 2005. Krew – cenna wskazówka. Świat Koni 7 (15), 12–16.
Darul K., 2006. Fizjologiczne podstawy żywienia koni sportowych. Świat Koni 1 (21), 51–54. Dierenfeld E.S., Hoppe P.P., Woodford M.H., Krilov N.P., Klimov V.V., Yasinetskaya N.I., 1997.
Plasma alpha-tocopherol, beta-carotene and lipid levels in semi-free-ranging Przewalski hors- es (Equus przewalskii). J. Zoo. Wildl. Med. 28 (2), 144–147.
Długosz B., Pieszka M., Łuszczyński J., Augustyn R., 2015. Porównanie poziomu lipidów w osoczu krwi ogierów trenowanych i nie trenowanych. Wiad. Zootech. 53 (1), 3–9.
Duncome W.G., 1964. The colorimetric micro-determination of non-esterified fatty acids in plas- ma. Clin. Chim. Acta 9, 122.
Gibała M., 2011. Ogiery w hodowli koni rasy małopolskiej. Wiad. Zootech. 49 (1), 85–87.
Hollanders B., Mougin A.N., Diaye F., Hentz E., Aude X., Girard A., 1986. Comparison of the lipoprotein profiles obtained from rat, bovine, horse, dog, rabbit and pig serum by a new two- step ultracentrifugal gradient procedure. Comp. Biochem. Physiol. B 84 (1), 83–89.
Kędzierski W., Podolak M., 2001. Zmiany metaboliczne u koni w procesie ujeżdżania. Med. Wet.
57 (3), 207–209.
Kędzierski W., Podolak M., 2002. Wpływ treningu koni rasy arabskiej na poziom parametrów biochemicznych związanych z gospodarką węglowodanowo-lipidową. Med. Wet. 58 (10), 788–791.
Kokot F., 1969. Metody badań laboratoryjnych stosowanych w klinice. PZWL, Warszawa, s. 389.
Kuleta Z., Tomczyński R., Stopyra A., Pomianowski A., Sobiech P., 1999a. Wartości wskaźników klinicznych i laboratoryjnych ogierów żywionych mieszanką „Derby” w okresie intensywne- go treningu. International Symposium: Current directions in breeding and utilisation of hors- es in Europe. Kraków, 402–406.
Kuleta Z., Tomczyński R., Stopyra A., Pomianowski A., Sobiech P., 1999b. Wartości wskaźników kli- nicznych i laboratoryjnych klaczy elitarnych żywionych paszą doświadczalną. International Sympo- sium: Current directions in breeding and utilisation of horses in Europe. Kraków, 407–411.
Kuleta Z., Tomczyński R., Stopyra A., Pomianowski A., Sobiech P., 1999c. Wartości wskaźników klinicznych i laboratoryjnych źrebiąt żywionych paszą doświadczalną. International Sympo- sium: Current directions in breeding and utilisation of horses in Europe. Kraków, 412–416.
Kulisa M., Długosz B., Korczyńska-Latko M., 2008. Poziom wybranych lipidów w surowicy
źrebiąt pełnej krwi angielskiej w okresie wzrostu. Rocz. Nauk. PTZ 4 (1), 33–40.
Kulisa M., Długosz B., Łuszczyński J., Pieszka M., Sicińska R., 2005. Cholesterol level in serum of Thoroughbred foals bred in two different studs. Biotechnol. Anim. Husb. 21(5–6), 77–80.
Malinowska A., 1997. Biochemia zwierząt. Wyd. SGGW, Warszawa.
Mayes P.A., 1983. Metabolizm lipidów. W: H.A. Harper, V.W. Rodewll, P.A. Mayes, Zarys che- mii fizjologicznej. PZWL, Warszawa.
Mead J.F., Alfin-Slater R.B., Howton D.R., Popjak G., 1986. Lipid chemistry, biochemistry and nutrition. Plenum Press, New York–London.
Michajlik A., Bartnikowska M., 1999. Lipidy i lipoproteiny osocza. PZWL, Warszawa.
Pikuła R., Janus K., Gronet D., Smugała M., Cieśla A., Grzesiak W., 1999a. Porównanie wybra- nych wskaźników biochemicznych krwi u koni z SK Racot, Nowielice i Bielin. Cz. I. Wpływ rasy i stadniny na wielkość stężenia białka całkowitego, albumin, mocznika, glukozy i chole- sterolu we krwi koni. International Symposium: Current directions in breeding and utilisation of horses in Europe. Kraków, 367–370.
Pikuła R., Janus K., Gronet D., Smugała M., Cieśla A., Grzesiak W., 1999b. Określenie wybra- nych wskaźników biochemicznych krwi u ogierów z Zakładów Treningowych. Cz. I. Wpływ rasy i zakładu treningowego na wielkość stężenia białka całkowitego, albumin, mocznika, glukozy i cholesterolu we krwi ogierów. International Symposium: Current directions in breeding and utilisation of horses in Europe, Kraków, 377–380.
Pinna W., Moniello G., Serra G.B., Mura A., 1998. Metabolic profile of horses during regularity endurance rides: a field study. Book of Anstracts of the 49th Annual meeting of the European Association for Animal Production, Warsaw, Poland, 24–27 August 1998.
Podolak M., Kędzierski W., Janczarek I., 2004. Wpływ intensywnego treningu na poziom wybra- nych parametrów biochemicznych krwi i liczbę tętna u koni rasy arabskiej. Med. Wet. 60 (4), 403–406.
Rogers P.A., Fahey G.C. Jr., Albert W.W., 1984. Blood metabolite profiles of broodmares and foals. Equine Vet. J. 16 (3), 192–196.
Rose R.J., Backhouse W., Chan W., 1979. Plasma biochemistry changes in Thoroughbred foals during the first 4 weeks of life. J. Reprod. Fertil. Suppl. 27, 601–605.
Sloet van Oldruitenborgh-Oosterbaan M.M., Annee M.P., Verdegaal E.J., Lemmens A.G., Beyen A.C., 2002. Exercise- and metabolism-associated blood variables in Standardbreds fed either a low- or a high-diet. Equine Vet. J. (34), 29–32
Szostak W., Cybulska B., 1985. Metaboliczne choroby cywilizacyjne. Centrum Medyczne Kształ- cenia Podyplomowego, Warszawa, 1–221.
BOGUSŁAWA DŁUGOSZ
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Zakład Hodowli Koni al. Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Zakład Hodowli Koni al. Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków
TOMASZ PRÓCHNIAK
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin
ROMANA AUGUSTYN
2 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, e-mail: tomasz.prochniak@up.lublin.pl
2 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, e-mail: tomasz.prochniak@up.lublin.pl
License
From 2022 articles are made available under Creative Commons Attribution 4.0 International licence (CC BY 4.0). Articles published before 2022 are available under Creative Commons Attribution – Non-commercial use – No derivative works 4.0 International licence (CC BY-NC-ND 4.0).
Submission of the paper implies that it has not been published previously, that it is not under consideration for publication elsewhere.
