Wpływ wybranych czynników na zawartość witaminy C w warzywach
Brygida Wierzbicka
Uniwersytet Warmińsko-MazurskiMarzena Kuskowska
Uniwersytet Warmińsko-MazurskiAbstrakt
Badania zawartości witaminy C przeprowadzono na materiale roślinnym pochodzącym z upraw doświadczalnych Katedry Ogrodnictwa UWM w Olsztynie w latach 1998-2000. W doświadczeniu uwzgldniono wpływ różnych czynników: gatunek, odmiana, okres uprawy, miejsce i metoda uprawy, nawożenie dolistne oraz czas składowania na akumulację kwasu L-askorbinowego w częściach jadalnych warzyw. Zbadano 20 gatunków warzyw pochodzących z uprawy polowej i z nieogrzewnego tunelu foliowego. Poziom składnika określano metodą Tillmansa [Pijanowski i in. 1964]. W warzywach zróżnicowana zawartość witaminy C zależała głównie od analizowanego gatunku. Najwyższym poziomem składnika – ponad 100 mg·100 g -1 charakteryzowały się jagody papryki, natomiast poniżej 6 mg witaminy C w 100 g świeżej masy nagromadziły korzenie skorzonery i salsefii, nasiona soi oraz owoce ogórka w roku 1998. Nie wykazano regularnych prawidłowości w zmianach zawartości witaminy C w owocach ogórka i liściach sałaty w kolejnych latach, w zależności od stosowanych metod uprawy polowej. Wykazano natomiast wpływ odmiany i warunków przechowywania na zawartość tego składnika w główkach kapusty. Poziom kwasu L-askorbinowego kształtował si od 33,4 mg 100 g -1 w odmianie ‘Kamienna Głowa’ do 48,4 mg 100 g -1 w kapuście ‘Litewska’. Straty witaminy C po 60 dniach składowania w nieodpowiednich warunkach wynosiły od 12,9 do 52,8%. Wykazano również istotny wpływ terminu letniego siewu na ilość witaminy C w korzeniach dwóch odmian rzodkwi, gdzie odmiana ‘Murzynka’ charakteryzowała się wyższą zawartością składnika. Uzyskano również dodatni wpływ nawożenia dolistnego na zawartość witaminy C w korzeniach buraka ćwikłowego.
Słowa kluczowe:
witamina C, warzywa, zabiegi uprawoweBibliografia
Biesiada A., Kołota E., Osińska M., Michalak K., 2000. Wpływ nawożenia dolistnego na wybrane wskaźniki wartości odżywczej warzyw. Zesz. Nauk. AR Kraków. 364, 53–56.
Biesiada A., Kołota E., 2001. The effect of foliar fertilization on yielding and biological value of white head cabbage. Vegetable Crops Research Bulletin. Vol. 54, No 2, 59–63.
Borawska M., Omieljaniuk N., Markiewicz R., Kasialis A., 1994. Zawartość azotanów, azotynów i witaminy C w jadalnych i odrzucanych częściach wybranych warzyw. Bromat. Chem. Toksykol. 27, 1, 23–27.
Capecka E., Siwek P., Libik A., 2000. Wpływ osłon do przykrycia płaskiego na zawartość wybranych składników organicznych w zgrubieniach rzodkwi japońskiej. Annales UMCS Sect. EEE. 8, 103–109.
Charłampowicz Z., Kutzner H., Walczak H., 1966. Charakterystyka podstawowych składników warzyw krajowych. Przem. Spoż. 20, 1, 31-36.
Grzesiuk S., Górecki R., 1994. Fizjologia plonów. Wprowadzenie do przechowalnictwa. ART, Olsztyn.
Kmiecik W., Lisiewska Z., 1994. Zmiany zawartości witaminy C oraz azotanów i azotynów w czasie konserwowania i 18-miesięcznego przechowywania marynat z papryki. Bromat. Chem. Toksykol. 27(3), 231-236.
Kunachowicz A., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K., 1998. Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych. Prace I , Warszawa.
Markowski J., 1995. Owoce i warzywa a witamina C. Ogrodnictwo 1, 26.
Pijanowski E., Mrożewski S., Horubała A., 1964. Technologia produktów owocowych i warzywnych. PWRiL, Warszawa T. I, 719 ss.
Secomska B., 1973. Wpływ obróbki technologicznej na zachowanie witamin rozpuszczalnych w wodzie. Przem. Spoż. 27, 9, 385.
Schmalfuss D., Schulze W., 1968. Untersuchungen über Inhaltstoffe (Carotin, Vitamine) von Pflanzen unter dem Einfluss verschieder Mineraldüngung und Hand von Gefass-und Felddüngeversucher. Besondere Berüksichtigung der L-Ascorbinsäure. Inst. Pflanz. Bedeneke Martin – Luter – Univ. Plan. N. 4503, 28.
Schuphan W., 1966. Jakość produktów pochodzenia roślinnego. PWRiL, Warszawa.
Szczygieł A., 1975. Podstawy fizjologii żywienia. PZWL, Warszawa.
Wartanowicz M., 1989. Witaminy antyoksydacyjne a schorzenia metaboliczne. Żyw. Człow. Metabol. 16, 4, 296.
Wartanowicz M., Ziemlański S., 1992. Rola witaminy C (kwasu askorbinowego) w fizjologicznych i patologicznych procesach ustroju człowieka. Żyw. Człow. Metabol. 19, 3, 193–205.
Wieczorek C., Traczyk I., 1995. Wpływ przechowywania i niektórych procesów technologicznych na zawartość azotanów, azotynów i witaminy C w kapuście białej. Żyw. Człow. Metabol. 22, 2, 165–173.
Wierzbicka B., 1999. Wpływ metody uprawy na plonowanie kilku odmian sałaty masłowej w polu. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 466, 117–128.
Venter F., 1983. Der Nitratgehalt in Chinakohl (Brassica pekinensis (Lour.) Rupr.). Gartenbauwiss. 48(1), 9–12.
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2021 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0 międzynarodowe).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
