Ocena strat przechowalniczych bulw nowych odmian ziemniaka w zależności od zróżnicowanych warunków pogodowych w okresie wegetacji
Cezary Trawczyński
IHAR-PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka w Jadwisinie, Pracownia Nawożenia i Oceny Jakościhttps://orcid.org/0000-0003-2338-0707
Abstrakt
Badania przeprowadzono w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Jadwisinie w dwóch sezonach przechowalniczych 2017/2018 i 2018/2019. Celem doświadczenia była ocena wielkości strat przechowalniczych bulw ziemniaka kształtowanych pod wpływem zróżnicowanych warunków pogodowych w okresie wegetacji. Badania obejmowały 9 nowych odmian jadalnych (Bohun, Impresja, Lady Rosetta, Lawenda, Madeleine, Magnolia, Lech, Mazur, Otolia) i 3 skrobiowe (Mieszko, Szyper, Widawa). Odmiany uprawiano na glebie lekkiej w dwóch sezonach wegetacji: mokrym (2017 r.) i suchym (2018 r.). Ocenę strat spowodowanych ubytkami naturalnymi, rozwojem chorób oraz wzrostem kiełków przeprowadzono po 6 miesiącach przechowywania bulw w komorze w temperaturze 5°C i wilgotności 90–92%. Właściwości genetyczne odmian i zróżnicowane w latach warunki pogodowe, opady i temperatura powietrza, miały wysoce istotny wpływ na wszystkie rodzaje strat przechowalniczych. Po mokrym okresie wegetacji starty spowodowane ubytkami naturalnymi bulw po przechowywaniu stanowiły 6,42%, wywołane chorobami – 7,64% oraz kiełkowaniem bulw – 0,13%. Po suchym okresie wegetacji ubytki naturalne bulw po przechowywaniu wzrosły o 1,42%, straty spowodowane kiełkowaniem o 0,67%, natomiast porażenie chorobami zmniejszyło się o 5,31%. Po suchym okresie wegetacji najmniejsze straty przechowalnicze stwierdzono w przypadku bulw odmiany Madeleine, a największe – odmiany Widawa. Po wilgotnym okresie wegetacji najmniejszymi ubytkami przechowalniczymi charakteryzowała się odmiana Bohun, a największymi – odmiana Szyper. Najlepszy stopień trwałości przechowalniczej w badanych latach stwierdzono w przypadku odmian: Bohun, Magnolia i Mazur.
Słowa kluczowe:
choroby, kiełki, przechowywanie, ubytki naturalne, warunki pogodowe, ziemniakBibliografia
Abbasi K.S., Masud T., Qayyum A., Khan S.U., Abbas S., Jenks M.A., 2016. Storage stability of potato variety Lady Rosetta under comparative temperature regimes. Sains Malays. 45(5), 677–688. http://www.ukm.my/jsm/pdf_files/SM-PDF-45-5-2016/03 Kashif.pdf
Asmamaw Y., Tekalign T., Workneh T.S., 2010. Specific gravity, dry matter concentration, pH, and crisp-making potential of Ethiopian potato (Solanum tuberosum L.) cultivars as influenced by growing environment and length of storage under ambient conditions. Pot. Res. 53, 95109. https://doi.org/10.1007/s11540-010-9154-1
Bac S., Koźmiński C., Rojek M., 1998. Agrometeorologia. PWN Warszawa, s. 274.
Bradshaw J.E., Wale S. (ed.) 2020. Achieving sustainable cultivation of potatoes. Vol. 2. Production, storage and crop protection. Potato Res. 63, 139–142. https://doi.org/10.1007/s11540-019-09443-y
Broćić Z. Dolijanović Ž. Poštić D. Milošević D. Savić J., 2016. Yield, tuber quality and weight losses during storage of ten potato cultivars grown at three sites in Serbia. Pot. Res. 59, 21–34. https://doi.org/10.1007/s11540-015-9311-7
Czerko Z., 2011. Przechowywalność sześciu odmian ziemniaka uprawianych w latach 2007–2009. Biul. IHAR 262, 127–139.
Czerko Z., 2016. Technika i technologia przechowywania ziemniaków. Monogr. Rozpr. Nauk. IHAR – PIB 50, Radzików, 135 ss.
Czerko Z., Jankowska J., 2013. Wpływ odmiany, temperatury przechowywania i warunków pogodowych podczas wegetacji na straty przechowalnicze 11 odmian ziemniaka badanych w latach 2009–2011. Biul. IHAR 267, 131–144.
Czerko Z., Grudzińska M., 2014. Wpływ warunków wegetacji i przechowywania na kiełkowanie bulw ziemniaka. Biul. IHAR 271, 119–127.
Daniels-Lake B.J., Prange R.K., 2007. The canon of potato science: 41. Sprouting. Pot. Res. 50, 379–382. https://doi.org/10.1007/s11540-008-9065-6
Ezekiel R., Singh B., Sharma M.L., Garg I.D., Paul Khurana S.M., 2004. Relationship between weight loss and periderm thickness in potatoes stored at different temperatures. Potato J. 31, 135–140.
FAO, 2015. World reference database for soil resources 2014. International soil classification system for naming soil and creating legends for soil maps. World Soil Resources Reports 106, FAO, Rome 2015, s. 192. https://www.fao.org/3/i3794en/I3794en.pdf
Gruczek T., Lutomirska B., Sowa-Niedziałkowska G., 2004. Podatność odmian ziemniaka na uszkodzenia mechaniczne bulw i straty przechowalnicze. Biul. IHAR 232, 233–242.
Grudzińska M., 2016. Trwałość przechowalnicza wybranych odmian ziemniaka przechowywanych w temperaturze 5°C. Ziem. Pol. 3, 51–55.
Grudzińska M., Mańkowski D., 2018. Losses during storage of potato varieties in relation to weather conditions during the vegetation period and temperatures during long-term storage. Am. J. Potato Res. 95, 130–138. https://doi.org/10.1007/s12230-017-9617-x
Ghazavi M.A., Houshmand S., 2010. Effects of mechanical damage and temperature on potato respiration rate and weight loss. World Appl. Sci. J. 8(5), 647–652.
Heltoft P, Wold A.B., Molteberg E.L., 2017. Maturity indicators for prediction of potato (Solanum tuberosum L.) quality during storage. Postharvest Biol. Technol. 129, 97–106. https://doi.org/10.1016/j.postharvbio.2017.03.011
Kasnak C., Artik N., 2018. Change in some glycoalkaloids of potato under different storage regimes. Potato Res. 61, 183–193. https://doi.org/10.1007/s11540-018-9367-2
Khanal S., Bhattarai K., 2020. Study on post-harvest losses of potato in different storag conditions. J. Food Sci. Technol. Nepal, 12, 14–19 https://doi.org/10.3126/jfstn.v12i12.25298
Krochmal-Marczak B., Sawicka B., Krzysztofik B., Danilčenko H., Jariene E., 2020. The effects of temperature on the quality and storage stalibity of sweet potato (Ipomoea batatas L. [Lam]) grown in Central Europe. Agronomy 10, 1665. https://doi.org/10.3390/agronomy10111665
Łozowska A., Osowski J., Gawińska-Urbanowicz H., 2017. Sucha zgnilizna bulw ziemniaka – nieustające zagrożenie okresu przechowalniczego. Ziemn. Pol. 1, 25–30.
Naerstad R.H., Hermanson A., Bjor T., 2007. Effect of cultivar resistance and haulm killing method on tuber infection by Phytophtora infestans. Pot. Res. 50(2), 157–173. https://doi.org/10.1007/s11540-008-9042-0
Osowski J., 2016. Choroby przechowalnicze ziemniaka. Ziemn. Pol. 1, 30–34.
Roztropowicz S., 1999. Metodyka obserwacji, pomiarów i pobierania prób w agrotechnicznych doświadczeniach z ziemniakiem. Wyd. IHAR, Oddział Jadwisin, 46–47.
Singh J., Kaur L., 2016. Postharvest storage of potatoes. W: Advances in potato chemistry and technology (2nd ed.). Academic Press, USA.
Sobol Z., 2005a. Określenie strat ilościowych bulw ziemniaka. Cz. I. Straty spowodowane kiełkowaniem. Inż. Rol. 10(70), 341–348.
Sobol Z., 2005b. Określenie strat ilościowych bulw ziemniaka. Cz. II. Ubytki naturalne. Inż. Rol. 10(70), 349–357.
Sowa-Niedziałkowska G., 2000. Wpływ warunków wzrostu roślin i magazynowania bulw odmian jadalnych ziemniaka na ich trwałość przechowalniczą. Biul. IHAR 213, 225–232.
Sowa-Niedziałkowska G., 2004. Określenie strat przechowalniczych nowych odmian ziemniaka. Biul. IHAR 232, 249–258.
Sowa-Niedziałkowska G., Zgórska K., 2005. Wpływ czynnika termicznego i odmianowego na zmiany ilościowe w czasie długotrwałego przechowywania bulw ziemniaka. Pam. Puł. 139, 233–243.
Trawczyński C., Wierzbicka A., 2018. Wpływ odmiany i warunków pogodowych w okresie wegetacji na straty przechowalnicze bulw ziemniaka. Fragm. Agron. 35(3), 109–117.
Wszelaczyńska E., Pobereżny J., 2011. Effects of bioelements (N, K, Mg) and long-term storage of potatoes tubers on quantitative and qualitative losses. Part I. Natural losses. J. Elem. 16(1), 135–142. https://doi.org/10.5601/jelem.2011.16.1.135-142
Wszelaczyńska E., Pobereżny J., Gruszczewski M., 2014. Trwałość przechowalnicza i stabilność cech jakościowych wybranych odmian ziemniaka o różnych kierunkach użytkowania. Inż. Ap. Chem. 53 (2), 127–129.
Wustman R., Struik C., 2007. The canon of potato science: 35. Seed and ware potato storage. Pot. Res. 50, 351–355. https://doi.org/10.1007/s11540-008-9049-6
IHAR-PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka w Jadwisinie, Pracownia Nawożenia i Oceny Jakości https://orcid.org/0000-0003-2338-0707
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
