Wpływ zróżnicowanej uprawy roli i nawożenia organicznego stosowanych pod burak cukrowy na wybrane właściwości chemiczne gleby
PIOTR KUC
Katedra Kształtowania Agroekosystemów i Terenów Zieleni, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24 A, 50-363 WrocławWIESŁAW WOJCIECHOWSKI
Katedra Kształtowania Agroekosystemów i Terenów Zieleni, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24 A, 50-363 WrocławMARTYNA SZAŁATA
Katedra Kształtowania Agroekosystemów i Terenów Zieleni, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24 A, 50-363 WrocławAbstrakt
Badania realizowano w latach 2002–2004 w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym „Swojec”, należącym do Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, w oparciu o dwuczynnikowe doświadczenie polowe. Czynnikiem I rzędu było nawożenie organiczne: międzyplon ścierniskowy uprawiany po uprzednio przyoranej słomie przedplonowej oraz bez słomy. Czynnikiem II rzędu była uprawa jesienno-wiosenna oraz nawożenie obornikiem; na trzech obiektach wykonano orkę przedzimową, na obiekcie 4 zastosowano orkę wiosenną, a na 5 uprawę konserwującą (międzyplon ścierniskowy pozostawiono do wiosny, przed siewem zastosowano bronę wirnikową). Nawożenie obornikiem zastosowano w wariancie 1 i 2 w dawkach odpowiednio 20 i 10 t·ha-1. Nawożenie buraka cukrowego biomasą międzyplonu ścierniskowego uprawianego po przyoranej słomie, w porównaniu z nawożeniem samym międzyplonem, na ogół przyczyniało się do poprawy zasobności gleby w makroelementy. Zmniejszenie dawki obornika z 20 do 10 t·ha-1 nie wywołało istotnego spadku zawartości podstawowych składników mineralnych. W przypadku braku nawożenia naturalnego zastosowanie uprawy konserwującej korzystniej wpłynęło na zasobność gleby niż systemy wykorzystujące orkę.
Słowa kluczowe:
burak cukrowy, systemy uprawy, uprawa konserwująca, właściwości chemiczne glebyBibliografia
Ball B.C., 1995. Soil response to tillage and their environmental implication in Scotland. Experience with the applicability of no-tillage crop production in the West-European countries. Proceedings of the EC Workshop 2, 7–16.
Blecharczyk A., Małecka I., Piechota T., 2000. Wpływ wieloletniego nawożenia oraz następstwa roślin na właściwości gleby i skład chemiczny jęczmienia jarego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 482, 59–64.
Ĉermak P., Ciganek K., 2002. The influence of comparative fertilization on the yield and quality of sugar beet, the nutrient balances. The evaluation of long-term field experiments in the Czech Republic. Biul. IHAR 222, 39–48.
Cudzik A., Białczyk W., Czarnecki J., Brennensthul M., Kaus A., 2011. Analiza wybranych właściwości gleby w różnych technologiach uprawy. Inż. Rol. 4, 33–40.
Düring R.A. Basch G., Hummel H.E., 1998. Environmental aspects of no-tillage application erosion and leaching of agrochemicals. Experience with the applicability of no-tillage crop production in the West-European countries. Final Report. Review Papers Summaries & Conclusions of the Concreted Action, 45–61.
Gutmański I., Pikulik R., 1992a. Przydatność facelii i roślin krzyżowych jako poplonu ścierniskowego w uprawie buraka cukrowego. Mat. konf. „Nawozy organiczne”. AR Szczecin, 8–9 września 1992, 1, 229–236.
Gutmański I., Pikulik R., 1992b. Sposoby przedzimowej uprawy roli a plonowanie buraka cukrowego i energochłonność zabiegów. Mat. konf. nauk. nt. „Produkcyjne skutki zmniejszania nakładów na agrotechnikę roślin uprawnych”. PAN, ART w Olsztynie, 179–186.
Gutmański I., Szymczak-Nowak J., Kostka-Gościniak D., Nowakowski M., Banaszak H., 1998. Wpływ obornika, słomy i międzyplonów ścierniskowych na plonowanie buraka cukrowego przy zróżnicowanej koncentracji jego uprawy w płodozmianie. Rocz. AR Poznań, Rolnictwo 52 (1), 263–271.
Kęsik T., 2005. Współczesne systemy uprawy roli. Zesz. Nauk. AR Wrocław, Rolnictwo 515, 231–235.
Klement V., Smatanova M., Chrbolka T., Trávnik K., 2005. Thirty years of long term field trials in the Czech Republic. Fragm. Agron. 22 (1), 117–128.
Kordas L., 2000. Studia nad optymalizacją uprawy buraka cukrowego na glebie średniej. Zesz. Nauk. AR Wrocław 386, Rozprawy 171.
Kuszelewski L., 1993. Effect of differentiated mineral and organic fertilization on yields of plants and chemico-agricultural properties of soil in the light of permanent stationary field experiments at Łyczyn (1960–1990). Symp. „Long-term static fertilizer experiments”. Warszawa–Kraków, 15–18 June 1993, 1, 55–68.
Malak D., 2000. Wpływ zróżnicowanego nawożenia organicznego przy wzrastających dawkach azotu mineralnego na właściwości gleby i plonowanie buraka cukrowego. Praca doktorska, AR Wrocław.
Malicki L., Michałowski Cz., 1994. Problem międzyplonów w świetle doświadczeń. Post. Nauk Rol. 4, 1–16.
Piechota T., Blecharczyk A., Małecka I., 2000. Wpływ wieloletniego nawożenia organicznego i mineralnego na zawartość składników pokarmowych w profilu glebowym. Fol. Univ. Agric. Stetin., Agricultura 84, 393–397.
PN-ISO 10390: 1997. Jakość gleby. Oznaczenie pH.
PN-ISO 11261: 2002. Jakość gleby. Oznaczenie azotu ogólnego. Zmodyfikowana metoda Kjeldahla.
PN-R-04023: 1996. Analiza chemiczno-rolnicza gleby. Oznaczanie zawartości przyswajalnego fosforu w glebach mineralnych.
Puła J., Łabza T., 2004. Wpływ nawożenia organicznego na zawartość składników mineralnych w warstwie ornej gleby lekkiej. Annales UMCS, Sec. E, Agricultura 59 (3), 1505–1511.
Rajewski J., Zimny L., Kuc P., 2012. Wpływ różnych wariantów uprawy konserwującej buraka cukrowego na właściwości chemiczne gleby. Fragm. Agron. 2, 98–104.
Rasmussen K.J., 1999. Impact of ploughless soil tillage on yield and soil quality: A Scandinavian review. Soil Till. Res. 53, 3–14.
Šimanský V., Tobiašová E., Chlpík J., 2008. Soil tillage and fertilization of Orthic Luvisol and their influence on chemical properties, soil structure stability and carbon distribution in water-stable macro-aggregates. Soil Till. Res. 100, 125–132.
Songin W., 1998. Międzyplony w rolnictwie proekologicznym. Post. Nauk Rol. 2, 43–51.
Strochalska B., 2011. Produkcja buraka cukrowego w różnych systemach uprawy konserwującej. Praca doktorska, UP Wrocław.
Tiessen K.H.D., Elliott J.A., Yarotski J., Lobb D.A., Flaten D.N., Glozier E. 2010. Conventional and conservation tillage: Influence on seasonal runoff, sediment and nutrient losses in the Canadian Prairies. J. Environ. Quality, 39 (3), 963–980.
Urbanowski S., Jaskulska I., Urbanowska T., 1999. Zmiany zawartości węgla organicznego oraz makroelementów w glebie pod wpływem wieloletniego nawożenia. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 465, 353–361.
Wacławowicz R., 2008. Zmiany w siedlisku glebowym wywołane następczym wpływem nawożenia organicznego i azotowego. Probl. Inż. Rol. 16 (2), 69–80.
Wiater J., 2000. Wpływ nawożenia organiczno-mineralnego na bilans węgla organicznego w glebie. Fol. Univ. Agricult. Stetin., Agricultura 84, 515–520.
Wojciechowski W., 2009. Znaczenie międzyplonów ścierniskowych w optymalizacji nawożenia azotem jakościowej pszenicy jarej. Wyd. UP Wrocław, Monografie 76.
Zimny L., Malak D., Wacławowicz R., 2005. Reakcja buraka cukrowego na różne systemy nawożenia. Fragm. Agron. 22 (1), 652–663.
Katedra Kształtowania Agroekosystemów i Terenów Zieleni, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24 A, 50-363 Wrocław
Katedra Kształtowania Agroekosystemów i Terenów Zieleni, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24 A, 50-363 Wrocław
Katedra Kształtowania Agroekosystemów i Terenów Zieleni, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24 A, 50-363 Wrocław
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
