Zmienność i współzależność między niektórymi cechami ilościowymi mieszańców pszenżyta 8x z pszenicą 6x oraz form rodzicielskich
Daniela Gruszecka
Instytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-033 Lublin, PolandAbstrakt
Biometric measurements of yield-forming traits were performed using plants of 4 secondary hexaploid triticale cross combination (triticale 8x x wheat 6x), in generations from BC1F1 to BC1F6 (without BC1F4, which was most often absent due to unfavorable weather conditions) and parental forms: 4 strains of primary octoploid triticale and 4 cultivars of hexaploid wheat (Triticum aestivum L.): Jana, Aurora, Liwilla and Lanca. The secondary hexaploid triticale was obtained due
to a single back crossbreeding of primary octoploid triticale forms (2n = 56) ( ) in C3 or C4, with respective parental wheat varieties (2n = 42) ( ). Then, hybrid plants were reproduced through self-pollination. Estimation of yield-forming traits was performed at the same time for respective parental forms and hybrids being the progeny of euploids in generations. The characteristics and the range of variability and interrelationship between particular traits determining triticale yield revealed that main shoot length, spike density and fertility usually increased in plants of the hybrid generations studied. Significant phenotypical correlation coefficients pointed to a favorable influence of octoploid triticale on the shaping of the main shoot length, spike density, fertility and 1000-kernel weight for hybrids in BC1F2 or more rarely in BC1F3 as well as rachilla length in BC1F5. Paternal form – hexaploid wheat – positively affected the rachilla length and 1000-kernel weight in BC1F2, but negatively the 1000-kernel weight in BC1F3, and the spike density in BC1F5. Octoploid triticale of great spike density and high 1000-kernel weight had a favorable effect on those traits in hybrid plants in BC1F2; however, their high 1000-kernel weight negatively correlated with that value in BC1F6. In general, the most evident influence of parental components on hybrid forms occurred at early generations, notably in BC1F2, which could be used during selection in a breeding cycle.
Bibliografia
Bishnoi H.R., Sapra V.T. 1975. Effect of seed size on seedling growth and yield performance in hexaploid triticale. Cereal Res. Comm. 3, 49–55.
Dolinski R., Tarkowski C., Bichta J. 1993. Variability and hereditability of some chosen mechanical properties and morphological features of hexaploid winter triticale stalk. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 399, 35–42.
Gruszecka D. 1990. Charakterystyka mieszańców pszenżyta oktoploidalnego z heksaploidalnym. Hodowla zbóż. Zesz. Probl. IHAR, 49–56.
Gustafson J.P., Dille J.E., Skovmand B. 1989. Wheat substitutions in hexaploid triticale. Plant Breed. 102, 109–112.
Hsam S.L.K., Larter E.N. 1973. Identification of cytological and agronomic characters affecting the reproductive behaviour of hexaploid triticale. Can. J. Genet. Cytol. 15, 197–204.
Kiss A. 1966. Neue Richtung in der Triticale-Zuchtung. Z. Pflanzenzchtg. 55, 4.
Kociuba W. 2000. Zmienność i współzależność ważniejszych cech plonotwórczych w obrębie heksaploidalnego pszenżyta ozimego X Triticosecale Wittmack. Rozpr. Nauk. AR Lublin, 232.
Kociuba W. 2003. Ocena średnich i stabilności cech plonotwórczych w kolekcji genotypów pszenżyta ozimego X Triticosecale Wittmack. Biul. IHAR 226/227/1, 167–176.
Koczowska I., Puzio-Idzkowska M. 1997. Zmienność cech roślin pszenżyta jarego. Zesz. Nauk AR Szczecin, Rolnictwo 65, 175, 195–202.
Löbnitz G., Jühne G., Schmidt J-C. 1986. Nachweis von Weizen-Roggen-Introgressionen nach 8x-Triticale x Triticum aestivum L. – Kreuzungen. Arch. Züchtungsforsch., Berlin 16, 3, 147–151.
Lelley T., Gimbel E.M. 1989. „Genome combining ability” of wheat and rye in Triticale . Plant Breed. 102, 4, 273–280.
Łukaszewski A.J., Curtis C. 1994. Transfer the Glu-D1 gene from chromosome 1D to chromosome 1A in hexaploid Triticale . Plant Breed. 112, 177–182.
Łukaszewski A.J., Apolinarska B., Gustafson J.P. 1987. Introduction of the D-genome chromosomes from bread wheat into hexaploid triticale with a complete rye genome. Genome
, 425–430.
Mądry W., Pietrzykowski R. 1995. Analiza współczynników ścieżek dla cech rozwijających się w trakcie ontogenezy oraz plonu ziarna pszenżyta ozimego. Rocz. Nauk Rol. Seria A, 3, 3–4, 9–22.
Nalepa S. 1983. Studia genetyczne nad heksaploidalnym triticale. II. Działanie genów i zależności zachodzące między niektórymi cechami w triticale ozimym. Hod. Rosl. Aklim. i Nas. 27, 1, 13–38.
Rogalska S. 1977. Identification of rye chromosomes in lines of hexaploid triticale. Genet. Pol. 18, 317–324.
Rogalska S., Łuczkiewicz T., Cybulska-Augustyniak J. 1989. Variability, heritability and interrelationship between selected quantitative traits of triticale (X Triticosecale Wittmack). Genet. Pol. 30, 1/2, 40–46.
Schütze R., Senula A., Jühne G., Schmidt J.C., Löbnitz G. 1988. Untersuchungen zur somaclinalen Variation hinsichtlich verschiedener Enzymsysteme in F1 – Hybriden aus Triticale x Triticum aestivum – Kreuzungen. Arch. Züchtungsforsch. Berlin 18, 1, 3–11.
Sowa W. 1986. Studia nad 42-chromosomowymi liniami pszen¿yta (X Triticosecale Wittmack) II: Współzależności między niektórymi cechami pszenżyta jarego. Hod. Rosl. Aklim i Nas. 30, 1/2, 51–86.
Tarkowski C. 1975. Triticale – cytogenetyka, hodowla i uprawa. Roczn. Nauk Rol., Monografie, Seria D, 157, 1–91.
Tarkowski C., Gruszecka D., Łukaszewski A.J., Apolinarska B. 1989. Cytogenetyka i płodność roślin. Biologia pszenżyta, (red. C. Tarkowski), PWN, Warszawa, 111–171.
Tarkowski C., Gruszecka D., Bichta J., Kowalczyk K. 1996. Transfer of genes Rht 1, Rht 2, and Rht 3 from wheat to triticale (eds. H. Guedes-Pinto et al.), Triticale: Today and Tomorrow, Kluver Academic Publishers, Printed in the Netherlands, 281–284.
Wegrzyn S., Góral H., Spiss L. 1995. Wpływ bezpośredni i pośredni komponentów plonu na plon ziarna pszenżyta ozimego. Biul. IHAR 195/196, 95–98.
Wegrzyn S., Góral H., Spiss L. 1996. Odziedziczalność plonu ziarna i cech struktury plonu pszenżyta ozimego. Biul. IHAR 200, 139–143.
Wolski T. 1989. Kierunki hodowli pszenżyta oraz metody oceny. Biologia pszenżyta, (red. C. Tarkowski), PWN, Warszawa, 172–215.
Wolski T., Tymieniecka E. 1980. The present state and main problems in winter triticale breeding in Laski and Choryn exp. stations. Hod. Rosl. Aklim. i Nas. 24, 4, 475–485.
Zajac T., Krawontka J., Pisulewska E., Witkowicz R. 1997. Szacowanie determinacji plonu ziarna pszenżyta na podstawie zmienności elementów struktury plonu. Zesz. Nauk. AR Szczecin, Rolnictwo 65, 175, 509–514.
Instytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Lublinie ul. Akademicka 15, 20-033 Lublin, Poland
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2020 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0)..
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
Samoarchiwizacja
Czasopismo Agronomy Science przyjęło politykę samoarchiwizacji nazwaną przez bazę Sherpa Romeo drogą niebieską. Od 2021 r. autorzy mogą samoarchiwizować postprinty artykułów oraz wersje wydawnicze (zgodnie z licencją CC BY). Artykuły z lat wcześniejszych (udostępniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0) mogą być samoarchiwizowane tylko w wersji wydawniczej.
