Nawożenie organiczne i wapnowanie gleby a zawartość ołowiu w warzywach
Romualda Jabłońska-Ceglarek
Akademii Podlaskiej w SiedlcachAnna Zaniewicz-Bajkowska
Akademii Podlaskiej w SiedlcachRobert Rosa
Akademii Podlaskiej w SiedlcachJolanta Franczuk
Akademii Podlaskiej w SiedlcachAbstrakt
Badano wpływ nawożenia organicznego oraz wapnowania na zawartość ołowiu w glebie i warzywach. W pierwszym roku po nawożeniu i wapnowaniu uprawiano kapustę głowiastą białą, w drugim burak ćwikłowy, a w trzecim sałatę kruchą. Nawożenie organiczne stosowano w postaci: obornika (60 t.ha -1), słomy żytniej (4 t.ha -1) oraz żyta i wyki ozimej uprawianych na zielony nawóz jako międzyplony ozime. Glebę wapnowano nawozem wapniowym węglanowym zwyczajnym w dawce 1,5 t CaO.ha -1.
W pierwszym roku po nawożeniu organicznym obniżenie, w porównaniu do kontroli, zawartości w glebie ołowiu rozpuszczalnego uzyskano, stosując nawożenie słomą żytnią, obornikiem i żytem. Najkorzystniej na obniżenie zawartości ołowiu w kapuście wpłynęło nawożenie obornikiem i żytem ozimym. Wapnowanie gleby w pierwszym roku po jego zastosowaniu nie wpływało w sposób istotny na ilość ołowiu rozpuszczalnego w glebie.
Następczy wpływ nawożenia organicznego na zawartość w glebie ołowiu rozpuszczalnego oraz na zawartość ołowiu w warzywach stwierdzono tylko w drugim roku po jego zastosowaniu. Najkorzystniej na obniżenie zawartości ołowiu rozpuszczalnego w glebie oraz jego zawartości w burakach ćwikłowych wpłynęło nawożenie wyką ozimą i żytem. Wapnowanie gleby nie miało istotnego wpływu na zawartość ołowiu w warzywach.
Słowa kluczowe:
metale ciężkie, ołów, nawożenie organiczne, wapnowanie gleby, warzywa, kapusta głowiasta biała, burak ćwikłowy, sałata kruchaBibliografia
Baran S., Martyn W., Flis-Bujak M., Pietrasik W., 1995. Problemy rekultywacji gleb zanieczyszczonych przez metale ciężkie. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418, 698–702.
Baran S., Martyn W., Bojarski J., 1998. Wpływ wermikompostu z osadu ściekowego i węglanu wapnia na migrację metali ciężkich do łańcucha troficznego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 461, 111–120.
Bartnicki J., Hrehoruk J., Olendrzyński K., 1994. Oszacowanie udziału Polski w atmosferycznym transporcie metali ciężkich na obszar Europy. Arch. Ochr. rod. 3–4, 39–66.
Buliński R., Błoniarz J., Moskwa R., 1987. Wpływ emisji Huty Szkła „Krosno” na zawartość niektórych pierwiastków śladowych w wybranych warzywach i owocach. Bromat. Chem. Toksykol. 20, 222.
Chodak T., Szerszeń L., Kabała C., 1995. Metale ciężkie w glebach i warzywach (burakach ćwikłowych i marchwi) ogrodów działkowych Wrocławia. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418, 291–297.
Chojnicki J., Czarnowska K., 1993. Zmiany zawartości fosforu ogółem i rozpuszczalnego Zn, Cu, Pb i Cd w glebach intensywnie użytkowanych rolniczo. Rocz. Gleboz. XLIV, 3–4, 99–111.
Ciećko Z., Wyszkowski M., Żołnowski A., 1995. Ocena wpływu kory drzewnej i torfu oraz wapnowania na pobieranie kadmu przez owies i kukurydzę. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418, 603–609.
Czarnowska K., Gworek B., 1994. Pierwiastki śladowe w warzywach liściowych i owocach z ogrodów działkowych dzielnicy Warszawa-Mokotów. Roczn. Glebozn. XLV 1/2, 37–43.
Czernych N. A., Owczarenko M. M., Popowiczewa Ł. Ł., Czernych I. N., 1995. Prijemy sniżienia fitotoksicznosti tiażiełych mietałłow. Agrochimija 9, 101–107.
Dziadowiec H., 1993. Ekologiczna rola próchnicy glebowej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 411, 269–282.
Gerritse R. C., Van Driel W., 1994. The relationship between of trace metals, organic matter and pH in temperate soil. J. Environ. Annal. 13/2, 197–204.
Gołowatyj S. E., Żigariew P. E., Pankrutskaja Ł. J., 2000. Postuplienie kadmia w sielskochaziajstwiennyje. Agrochimija 1, 81–85.
Hławiczka S., 1998. Ocena emisji metali ciężkich do powietrza z obszaru Polski. Cz. II. Emisje w latach 1980–1995. Arch. Ochr. rod. 24/4, 91–108.
Hutton M., Symon C., 1986.The Quantities of Cadmium, Lead, Mercury and Arsenic Entering the U.K. Environment from Human Activities. Sci. Total Environ. 57, 409–419.
Kukier U., 1991. Metale ciężkie w atmosferze i glebach Lublina. Arch. Ochr. rod. 2, 117–138.
Lityński T., Jurkowska H., 1982. Żyzność gleby i odżywianie się roślin. PWN Warszawa.
Misztal M., Ligęza S., 1995. Wpływ odczynu, wilgotności i czasu inkubacji na rozpuszczalność metali ciężkich w glebie zanieczyszczonej przez hutę cynku. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418, 466–472.
Mocek A., Owczarek W., 1993. Wiązanie Cu, Pb, Zn przez próchnicę w glebach zanieczyszczonych emisjami hut miedzi. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 411, 293–298.
Nriagu J., 1989. Natural versus anthropogenic emissions of trace metals to the atmosphere. [w:]
Pacyna J., Ottar B. (red.): Control and Fate of Atmospheric Trace Metals. Kluwer Publ. Dordrecht., 3–13.
Pacyna J., Münch J., 1988. Atmospheric emmisions of arsenic, cadmium, mercury and zinc in Europe in 1982. Norwegian Inst. for Air Research 17.
Thorton I., Timothy H. J., 1984. Sources of Lead Associated Metals in Vegetables Grown in British Urban Soils: uptake form the soil versus air deposition. [w:] Hemphill D.D. (red.): Trace Substances in Environmental Health-XVIII, University of Missouri, 303–310.
Tyksiński W., Wróblewicz A., 2000. Zawartość kadmu i ołowiu w podłożach i częściach jadalnych warzyw pochodzących z upraw produkcyjnych. Mat. Konf. „Efektywność stosowania nawozów w uprawach ogrodniczych”. SGGW Warszawa, 131–133.
Zommer-Urbańska S., Topolewski P., Kuczyńska I., Wojciech P., 1989. Badania zawartości fluoru i ołowiu w wybranych warzywach i owocach uprawianych w zasięgu emisji tych pierwiastków przez Hutę Szkła Gospodarczego „Irena” w Inowrocławiu. Rocz. PZH XL, 3, 208–214.
Akademii Podlaskiej w Siedlcach
Akademii Podlaskiej w Siedlcach
Akademii Podlaskiej w Siedlcach
Akademii Podlaskiej w Siedlcach
Licencja
Artykuły są udostępniane na zasadach CC BY 4.0 (do 2021 r. na zasadach CC BY-NC-ND 4.0 międzynarodowe).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej i nie jest rozpatrywany do publikacji gdzie indziej.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła, wkładzie poszczególnych osób i źródle finansowania.
