Wpływ wybranych czynników na kondycję krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej i związek kondycji z wydajnością dobową i składem mleka
EWA JANUŚ
Pracownia Ekologicznej Produkcji Żywności Pochodzenia Zwierzęcego, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polskahttps://orcid.org/0000-0003-2094-3869
PIOTR STANEK
Pracownia Ekologicznej Produkcji Żywności Pochodzenia Zwierzęcego, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polskahttps://orcid.org/0000-0002-6532-6912
PAWEŁ ŻÓŁKIEWSKI
Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodark,i Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polskahttps://orcid.org/0000-0002-8336-6985
Abstrakt
Celem pracy była ocena wpływu wybranych czynników na kondycję krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej i określenie związku kondycji z wydajnością dobową i składem mleka. Badania prowadzono od maja 2016 do kwietnia 2017 r. w gospodarstwie utrzymującym 75 krów o średniej rocznej wydajności 9 400 kg. Ocenę kondycji przeprowadzano co miesiąc, w dniu kontroli użytkowości mlecznej, a dane dotyczące wydajności i składu mleka pozyskano z raportów RW-2. Kondycję krów analizowano w zależności od pory roku, kolejnej laktacji i jej fazy oraz poziomu dobowej wydajności. Oceny kondycji krów w trakcie laktacji posłużyły do oszacowania wpływu kondycji na dobową wydajność i skład mleka. Wykazano, że przyjęte czynniki istotnie wpływały na kondycję krów oraz frekwencję różnych jej ocen. Najwyższe średnie wartości kondycji stwierdzono u krów ocenianych jesienią i będących w 2. i 3. laktacji oraz u krów o najniższej dobowej wydajności. Wykazano wyższą wartość średniej oceny kondycji krów w kolejnych fazach laktacji, a najwyższe noty przyznawano najczęściej krowom będącym w okresie zasuszenia. Stwierdzono także, że wzrastającym ocenom kondycji towarzyszyło zmniejszanie się dobowej wydajności mleka i wzrost zawartości w nim tłuszczu i białka (w tym kazeiny).
Słowa kluczowe:
krowy mleczne, rasa polska holsztyńsko-fryzyjska, ocena kondycji, mleko, body condition scoring, milkBibliografia
Bayram B., Aksakal V., Akbulut Ö., 2012. Effect of the body condition score on some reproduction and milk yield traits of Swedish Red and White cows. J. Anim. Plant Sci. 22(3), 545-551.
Berry D.P., Buckley F., Dillon P., Evans R.D., Rath M., Veerkamp R.F., 2003. Genetic relationships among body condition score, body weight, milk yield, and fertility in dairy cows. J. Dairy Sci. 86(6), 2193-2204. DOI: 10.3168/jds.S0022-0302(03)73809-0
Borkowska D., 2000. Kondycja krów mlecznych i jej związek z wydajnością mleka oraz zdrowotnością wymion. Annales UMCS, sec. EE, Zootechnica, 18(3), 15-20.
Borkowska D., Januś E., 2002. Kondycja i produkcyjność krów czarno-białych utrzymywanych w warunkach ekstensywnych. Med. Weter. 58(2), 138-140.
Dillon P., Buckley F., O’Connor P., Hegarty D., Rath M., 2003. A comparison of different dairy cow breeds on a seasonal grass-based system of milk production. 1. Milk production, live weight, body condition score and DM intake. Livest. Prod. Sci. 83(1), 21-33. DOI: https://doi.org/10.1016/S0301-6226(03)00041-1
Edmonson A.J., Lean I.J., Weaver L.D., Farver T., Webster G., 1989. A body condition scoring chart for Holstein dairy cows. J. Dairy Sci., 72(1), 68-78. DOI: https://doi.org/10.3168/ jds.S0022-0302(89)79081-0
Hossain M.E., Chanda T., Debnath G.K., Hasan M.M., Shaikat A.H., Hoque M.A., 2015. Influence of body condition score on yield and composition of milk in crossbred dairy cows. Iran. J. Appl. Anim. Sci. 5(2), 309-315.
Jankowska M., Sawa A., Gierszewski R., 2012. Wpływ wybranych czynników na kondycję krów i jej związek ze wskaźnikami płodności. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Zootech. 8(2), 9-16.
Januś E., Borkowska D., 2005. Zmiany kondycji krów oraz dziennej wydajności i składu mleka w przebiegu laktacji. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Zootech. 1(1), 75-84.
Januś E., Borkowska D., Wilgos A., Czaplicka M., 2012. Evaluation of the relationship between body condition of high-yield Black-and-White Polish Holstein-Friesian cows and their productivity. Annales UMCS, sec. EE, Zootechnica, 30(4), 34-40. DOI: 10.2478/v10083- -012-0029-6
Januś E., Polski R., Borkowska D., 2015. Zależność wydajności krów od ich kondycji określanej przed porodem i na początku laktacji. Przegl. Hod. 3, 6-5.
Jìlek F., Pytloun P., Kubešova M., Štipkova M., Bouška J., Volek J., Frelich J., Rajmon R., 2008. Relationships among body condition score, milk yield and reproduction in Czech Fleckvieh cows. Czech J. Anim. Sci. 53(9), 357-367.
Kruszyński W., Pawlina E., 2010. Wybrane czynniki wpływające na wyniki reprodukcji u bydła. Aktualności MCB 3, 2-6.
Loker S., Bastin C., Miglior F., Sewalem A., Schaeffer L.R., Jamrozik J., Ali A., Osborne V., 2012. Genetic and environmental relationships between body condition score and milk production traits in Canadian Holsteins. J. Dairy Sci. 95(1), 410-419. DOI: 10.3168/jds.2011- -4497
Łoniewska K., Nogalski Z., 2010. Tempo uruchamiania rezerw tłuszczowych ciała krów mlecznych w pierwszym okresie laktacji a ich produkcyjność. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Zootech. 6, 51-58.
Mao I.L., Słoniewski K., Madsen P., Jensen J., 2004. Changes in body condition score and its genetic variation during lactation. Livest. Prod. Sci. 89(1), 55-65. DOI: https://doi.org/10.1016/j.livprodsci.2003.12.005
Mishra S., Kumari K., Dubey A., 2016. Body condition scoring of dairy cattle: a review. Res. Rev. J. Vet. Sci. 2(1), 5865.
Nogalski Z., Łoniewska K., Ambroziak K., Jagłowska B., 2009. Szacowanie poziomu zapasów energetycznych u krów mlecznych na podstawie grubości tłuszczu podskórnego. Acta Sci. Pol., Zootechnica, 8(1–2), 31-40.
Olechnowicz J., Jaśkowski J.M., 2005. Kondycja, zaburzenia rozrodu i produkcja mleka u krów. Med. Weter. 61(9), 972-975.
Petrovska S., Jonkus D., 2014. Relationship between body condition score, milk productivity and live weight of dairy cows. Res. Rural Develop. 1, 100-106.
Roche J.R., Berry D.P., Lee J.M., Macdonald K.A., Boston R.C., 2007. Describing the body condition score change between successive calvings: A novel strategy generalizable to diverse cohorts. J. Dairy Sci. 90(9), 4378-4396. DOI: https://doi.org/10.3168/jds.2006-729
Sablik P., Kobak P., Skrzypiec A., Klenowicz A., Derezińska D., 2014. Comparison of body condition scores in Polish Holstein-Friesian cows of Black-and-White variety managed in different housing systems. Acta Sci. Pol., Zootechnica 13(1), 57-66.
Samarütel J., Ling K., Jaakson H., Kaart T., Kart O., 2006. Effect of body condition score at parturition on the production performance, fertility and culling in primiparous Estonian Holstein cows. Veter. Ir. Zootech. 36(58), 69-74.
Stefańska B., 2014. Metody oceny statusu metabolicznego wysoko wydajnych krów mlecznych. Wiad. Zootech. 52(2), 50-56.
Vries M.J. de, Veerkamp R.F., 2000. Energy balance of dairy cattle in relation to milk production variables and fertility. J. Dairy Sci. 83(1), 62-69. DOI: 10.3168/jds.S0022-0302(00)74856-9.
Pracownia Ekologicznej Produkcji Żywności Pochodzenia Zwierzęcego, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polska https://orcid.org/0000-0003-2094-3869
Pracownia Ekologicznej Produkcji Żywności Pochodzenia Zwierzęcego, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polska https://orcid.org/0000-0002-6532-6912
Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodark,i Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polska https://orcid.org/0000-0002-8336-6985
Licencja
Od 2022 r. artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa 4.0 międzynarodowa (CC BY 4.0). Artykuły opublikowane przed 2022 r. są dostępne na zasadach licencji Creative Commons uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych 4.0 międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0).
Przysłanie artykułu do redakcji oznacza, że nie był on opublikowany wcześniej, nie jest rozpatrywany do publikacji w innych wydawnictwach.
Autor podpisuje oświadczenie o oryginalności dzieła i wkładzie poszczególnych osób.
